Blog categorieën
De Netflix-serie Adolescence laat zien hoe sociale media jongeren kunnen vormen en misleiden. Een LinkedIn-post over de serie zorgde voor interessante discussies. Veel mensen voelden herkenning en urgentie, maar er klonken ook kritische vragen. Werkt zo’n serie niet averechts? Zijn sociale media echt de oorzaak van mentale problemen, of versterken ze vooral wat er al speelt? Begrijpen we eigenlijk wel wat er speelt in de wereld van jongeren?
Een cruciale scène in de serie laat het generatieverschil haarscherp zien. Inspecteur Luke Bascombe snapt een Instagram-post niet, tot zijn zoon hem uitlegt wat er écht wordt gezegd via emoji’s. “Everything has a meaning, Dad.” Het laat zien: wie jongeren wil begrijpen, moet hun digitale taal leren spreken.
Adolescence houdt ons een spiegel voor. Niet om te veroordelen, maar om het gesprek te starten. Niet over schermtijd, maar over een systeem waarin jongeren zich vaak alleen voelen. Begrip begint met luisteren.
AI for Good benadrukt het gebruik van kunstmatige intelligentie (AI) om maatschappelijke, economische en milieuproblemen aan te pakken. Het is een holistische benadering die de potentie van AI verkent om bij te dragen aan de duurzame ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties, zoals het bestrijden van honger, het verbeteren van de gezondheidszorg, het beschermen van het milieu, en het bevorderen van onderwijs voor iedereen.
Samen met Erdinç Saçan ga ik op zoek naar voorbeelden van AI-toepassingen die bijdragen aan een duurzamere samenleving. Mocht je een suggestie hebben van een concreet voorbeeld waar AI een bijdrage levert aan een van de 17 duurzame ontwikkelingsdoelstellingen, voeg deze dan toe aan deze Google Doc.
Onze samenleving verandert snel. Technologie speelt een steeds grotere rol, maar wat betekent dit voor de bibliotheek? Blijft de bibliotheek een fysieke plek waar je boeken leent en studeert? Of groeit ze uit tot een moderne ontmoetingsruimte – een hybride ‘commons’ – waar kennis, cultuur en kritisch denken over technologie samenkomen? In een wereld vol kunstmatige intelligentie, deepfakes en een onverzadigbare honger naar data, staan publieke waarden onder druk. Hoe verhouden die zich tot de logica van commerciële techplatforms? Wie bepaalt straks wat betrouwbare informatie is? En welke rol kunnen bibliotheken spelen in het bewaken van onze digitale onafhankelijkheid? En als informatie overal en altijd beschikbaar is, waarom zouden we dan nog een bibliotheek nodig hebben? Of hebben we dan juist een bibliotheek nodig? Kortom, hoe ziet de bibliotheek van de toekomst er uit?
Er zijn verschillende definities van community based learning, maar letterlijk betekent het leren in en met de community. Eind jaren 90 ontstaan in het Britse basisonderwijs (denk aan maatschappelijke stages), maar door L&D-professionals als Josh Bersin ook steeds meer als term gebruikt in organisaties.
Het is inmiddels duidelijk dat we ons werk niet alleen meer of beter, maar ook anders moeten organiseren om het toenemende aantal wicked problems aan te kunnen. De term wicked problem wordt vaak gebruikt voor vraagstukken die dusdanig complex zijn dat ze niet uiteengerafeld kunnen worden tot afzonderlijk oplosbare delen. Situaties die dusdanig complex zijn dat er niemand echt eigenaar van is en er geen eindverantwoordelijke is aan te wijzen. In mijn blogs over complexiteit probeer ik handelings-perspectieven te vinden om te kunnen omgaan met wicked problems.
Bewustzijn, of "consciousness" in het Engels, is het vermogen van een individu om zich actief bewust te zijn van de eigen innerlijke wereld en de omgeving. Het omvat niet alleen de waarneming van gedachten, gevoelens en zintuiglijke indrukken, maar ook het vermogen om hierover te reflecteren en er betekenis aan te geven.
In de geest van Hannah Arendts filosofie kunnen we bewustzijn zien als een dynamisch proces van kritisch denken en zelfreflectie. Bewustzijn stelt ons in staat om te "denken zonder leuning", voortdurend onze aannames te bevragen en onafhankelijke oordelen te vormen. Dit vermogen tot bewuste reflectie is essentieel voor onze menselijkheid en ons vermogen om ethisch te handelen in een complexe en onzekere wereld.
Digitalisering heeft een grote impact op hoe we leren, werken, contacten onderhouden en onze vrije tijd besteden. Volgens deskundigen staan we aan het begin van de digitale transformatie van de samenleving. Een fundamentele verandering van de samenleving door het gebruik van digitale technologieën. Denk daarbij aan de transformatie van energievoorziening, onderwijs, veiligheid, wonen en zorg. Digitale transformatie is een veel gebruikt begrip, maar wat is het nu precies en wat is eigenlijk het verschil tussen digitalisering en digitale transformatie? In onderstaande blogs ga ik in op de fundamentele vragen rondom digitale transformatie, maar zal ik ook regelmatig praktijkvoorbeelden beschrijven.
Op het gebied van verduurzaming kan digitalisering een grote bijdrage leveren. Het verband tussen die twee wordt echter te weinig gezien aldus de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur begin 2021 in het rapport 'Digitaal duurzaam'. De raad pleit ervoor, duurzaamheid en digitalisering als twee verweven opgaven te zien, een twin challenge, twin transition of twin transformation zoals de Europese commissie het benoemd in de European Green Digital Coalition. Op deze blog schrijf ik regelmatig over de impact van digitalisering op een duurzame samenleving:
Kunstmatige intelligentie of artificiële intelligentie (AI) verwijst naar het vermogen van machines om taken uit te voeren die typisch menselijke cognitieve vaardigheden vereisen, zoals het vermogen tot leren, logisch redeneren en complexe problemen oplossen.
Leiderschap is voor mij de gids op onbekend terrein zijn. Leiderschap gaat over het inspireren en begeleiden van anderen naar een gedeelde toekomstvisie. Het is niet alleen het efficiënt managen van taken en processen, maar vooral het bepalen van de juiste koers en mensen meenemen in die richting. Niet alleen de dingen goed doen (management), maar vooral ook de goede dingen doen (leiderschap). Effectief en ethisch. Ik geloof in een balans tussen het doen en bewust niet-doen, waarbij de juiste vragen stellen en luisteren naar anderen cruciale vaardigheden zijn voor een goede leider. Een goede leider weet wanneer hij/zij moet ingrijpen en wanneer juist een stap terug moet doen, in lijn met het principe van "Wu Wei" of "doen door niet te doen".
De digitale netwerksamenleving vraagt van organisaties dat zij zich voortdurend aanpassen aan een snel veranderende wereld. De traditionele benadering van vaste veranderplannen en starre structuren heeft zijn houdbaarheidsdatum bereikt, zoals Rik Maes en Dion Kotteman stellen in hun manifest. Thijs Homan beweert zelfs dat organisatieveranderingen niet te managen zijn. Hoe kan een organisatie dan toch succesvol veranderen? Het antwoord ligt wat mij betreft in de lerende organisatie: een organisatie die zich voortdurend ontwikkelt, inspeelt op veranderingen en leert van elke stap in het proces.
Een studie kiezen die je klaarstoomt voor een carrière voor de rest van je leven is verleden tijd. De arbeidsmarkt verandert razendsnel door technologische ontwikkelingen, waardoor banen verdwijnen of veranderen. Inmiddels raakt de technologische ontwikkeling niet alleen banen van laagopgeleide werknemers, maar ook die van middelbaar- en hoger opgeleiden. Wie de veranderingen wil bijbenen, moet zich zijn hele werkzame leven bij- en omscholen zeggen wetenschappers en de overheid. In dit dossier houd ik de ontwikkelingen bij over Leven Lang Leren of Leven Lang Ontwikkelen.
Het is eigenlijk vreemd dat ik hier zo weinig schrijf over muziek, het is naast fotografie mijn tweede grote passie. Heb geen uitgesproken smaak, ben ook niet iemand die alle muziek (her)kent, maar luister veel en graag.
In het voorjaar van 2024 zagen Gerjanne en ik de film Songs of Earth van Margreth Olin. Songs of Earth is een Noorse documentaire waarin Olin haar 85-jarige vader volgt tijdens een jaar in de ongerepte natuur van Oldedalen, en zo een ode brengt aan haar familie, het leven en de overweldigende kracht van de Noorse natuur. Een documentaire die diepe indruk op mij maakte. Sterker nog: een documentaire die ons inspireerde om een mini-sabbatical te plannen en een langere reis naar Noorwegen te maken.
Van mei tot en met juli reizen Gerjanne en ik door Noorwegen. Om te wandelen, te lezen en te schrijven. Sommige reflecties deel ik hier op Koneksa Mondo.
Onderwijs is het overbrengen van kennis, vaardigheden en attitudes met vooraf vastgelegde doelen. In de digitale netwerksamenleving is kennis niet meer exclusief, maar overal voorhanden. We gaan van schaarste naar overvloed. Dit vraagt een aanpassing van het onderwijs waarbij meer de nadruk zal moeten komen te liggen op vaardigheden en attitudes. Maar welke vaardigheden en attitudes zijn dat? Welke rol speelt digitale technologie daarbij en hoe moeten we dat organiseren? In mijn blogs over het onderwijs ga ik op zoek naar een antwoord op deze vragen.
Nederland digitaliseert en dat biedt kansen om de dienstverlening van de overheid slimmer, toegankelijker en persoonlijker te maken. Publieke dienstverleners, rijksoverheid, gemeenten, provincies, waterschappen en andere overheidsinstellingen werken samen aan betere digitale dienstverlening voor burgers en bedrijven. Op deze blog schrijf ik regelmatig over de digitale transformatie van de overheid:
De derde fundamentele transformatie van het internet komt eraan, we noemen het web3. Op Twitter en via onderstaande blogs probeer ik deze ontwikkelingen te duiden.
Sinds 2020 ben ik commissaris bij Stichting de Woonmensen, een woningcorporatie met ongeveer 5.000 huurwoningen in Apeldoorn. Naast mijn algemene rol als toezichthouder gaat mijn speciale belangstelling daarbij uit naar strategie, innovatie en digitalisering. Voor geïnteresseerden houd ik naast mijn blogs een dossier woningcorporaties bij.
Volgens velen behoort het Nederlandse zorgstelsel tot de beste in de wereld. Toch staat deze steeds meer onder druk. Nederlandse zorginstellingen worden geconfronteerd met uitdagingen als de oplopende zorgkosten, de vergrijzing van de bevolking en het oplopend tekort aan zorgmedewerkers. De noodzaak om de zorg beter en anders te organiseren is groot. Eén ding is zeker, digitale technologie en data spelen daarin een cruciale rol. De vraag is alleen, hoe dan?
