• Complexe vs. gecompliceerde systemen: Gecompliceerde systemen zijn ingewikkeld maar voorspelbaar, terwijl complexe systemen veel onderlinge interacties kennen waardoor de dynamiek moeilijk te voorspellen is.
• Experimenterende en lerende aanpak: Voor complexe vraagstukken pleiten de denkers voor een experimenterende en lerende aanpak in plaats van alles van tevoren vast te willen leggen. Door kleinschalig te experimenteren en te leren van de praktijk, kan ingespeeld worden op de onvoorspelbare dynamiek.
• Organisatienetwerken: Complexe problemen vragen om een netwerk van verschillende organisaties die middelen, activiteiten en competenties bundelen. Dit vereist dat organisaties een deel van hun soevereiniteit opgeven en accepteren dat ze niet alles onder controle hebben.
• Principes van zelforganisatie: Jan Bommerez stelt dat we de principes van zelforganisatie in de natuur moeten toepassen, zoals eenheid, verbondenheid en verscheidenheid, om beter met complexiteit om te gaan.
• Polycentrische verandering: Thijs Homan pleit voor een polycentrische benadering van verandering, waarbij het niet wordt aangestuurd door één centraal punt, maar ontstaat uit de interacties en improvisaties van vele mensen in de organisatie.

De kern van de boodschap is dat complexiteit inherent is aan onze samenleving en dat we het niet moeten proberen te reduceren, maar juist moeten erkennen en leren omgaan met deze realiteit op een fundamenteel andere manier dan de huidige benaderingen.

Voor wie het hele verslag wil lezen, zie mijn nieuwsbrief op LinkedIn!