In het kader van Special State of Science, een serie minicolleges van hoogleraren bestuurskunde, verkent Martijn van der Steen, hoogleraar bestuurskunde aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en adjunct-directeur van de Nederlandse School voor Openbaar Bestuur (NSOB), hoe overheden met radicale onzekerheid om kunnen gaan.
Al terugkijkend kunnen we de evolutie van de Covid-19-crisis mooi verklaren, maar tot voor kort waren de crisis en haar gevolgen letterlijk onvoorstelbaar. De crisis belichaamt totale of radicale onzekerheid – de crisis is een ‘unknown unknown’. Het onvoorstelbare komt niet door lack of information, het komt door lack of imagination aldus van der Steen.
Hoe kunnen overheden inspelen op voorspelbare verrassingen? Welke routes kunnen ze bewandelen, welke routekaarten kunnen ze presenteren? Van der Steen loopt enkele bekende routes langs (robuustheid, agility, veerkracht) maar benadrukt vooral het belang van ‘anti-fragiliteit’. In plaats van het gevaar indammen, ontspringen of verdragen, kunnen we het ook opzoeken. Niet handle with care, maar please mishandle me. Dat vraagt om lerend, tastend, struikelend bestuur, met korte feedback loops en bijpassende sturing en verantwoording.
Het is duidelijk dat van der Steen zich heeft laten inspireren door het werk van Nassim Taleb die 5 organisatievormen benoemd om met onzekerheid om te gaan: fragiliteit (specialiseren en anticiperen), robuustheid (absorberen en stutten), agiliteit (wegspringen & net op tijd), veerkracht (weerbaarheid door wendbaarheid) en anti-fragiliteit (breek mij).
Zie ook:
1 reactie
Vandaag nogmaals de 2-delige podcast Tijdig Bestuur uit 2017 geluisterd:
In de podcast Gesprekken over de Publieke Zaak bespreken Albert Jan Kruiter en Ruben Maes belangrijke maatschappelijke vraagstukken. Dit doen zij samen met een reeks gasten die iedere dag met de publieke zaak bezig zijn, maar die zichzelf ook als liefhebber zien.
Hoe ga je strategisch om met voorspelbare verrassingen? Vanuit deze vraag gaat Albert Jan Kruiter in gesprek met Martijn van der Steen van de NSOB over diens oratie Tijdig Bestuur.
Het eerste deel gaat over de mogelijkheid om vooruit te kijken bij complexe opgaven. Kan je in de toekomst kijken? Hoe ver rijkt onze blik en wat betekent dit voor de complexe opgaven van het openbaar bestuur?
In het tweede deel van het gesprek tussen Martijn van der Steen en Albert Jan Kruiter gaat het over de manieren waarop je als organisatie om kan gaan met voorspelbare verrassingen en hoe je als organisatie alert blijft.