Begin dit jaar schreef ik een uitgebreide blog over het werk van Geert Teisman, hoogleraar Bestuurskunde aan de Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR) en gespecialiseerd in het managen van complexe issues.
Maarten Lens-FitzGerald wees me gistermiddag op de afscheidsrede van Geert Teisman (videostream) waarin hij verwijst naar mijn blog. Vanmorgen de rede in zijn geheel teruggeluisterd.
Wow, wat een mooie en ook belangrijke rede. Of het nu gaat om onderwijs, veiligheid, wonen of zorg, de rede is een absolute aanrader voor iedere bestuurder en bestuurskundige die te maken heeft met de complexiteit van maatschappelijke vraagstukken. En wat een eer en compliment dat hij mijn blog noemt in zijn afscheidsrede. Voor wie geen tijd heeft om de hele rede terug te luisteren, een korte samenvatting:
In zijn afscheidsrede benadrukt Geert Teisman het groeiende en onontkoombare fenomeen van complexiteit in maatschappelijke vraagstukken. Waar velen dit als een probleem zien en proberen het te verminderen of simplificeren, betoogt Teisman dat dit niet de inherente complexiteit van deze vraagstukken wegneemt. In plaats daarvan pleit hij voor het herkennen en accepteren van deze complexiteit.
Teisman illustreerde hoe besluitvorming plaatsvindt in een dynamisch landschap, waarin meerdere beslissingen bijna gelijktijdig worden genomen door verschillende partijen. Deze beslissingen zijn onderling afhankelijk en worden beïnvloed door de reacties van andere actoren, waardoor de uitkomsten vaak onvoorspelbaar zijn. De kern van zijn betoog is dat niet zozeer individuele beslissingen bepalend zijn, maar de interactie ertussen.
Ik heb de bron van bovenstaande indrukwekkende visualisatie van de leefdomeinen met de interacties tussen problemen en beslissingen helaas niet kunnen vinden, maar inmiddels kunnen vinden, het zijn analyses die TNO heeft gemaakt (zie oa Veldhuis et al, MPG: microdata analyse, 2022) en een goed beeld geven van de complexiteit in het publieke domein.
Als ik de conclusies en aanbevelingen van Teisman zou moeten samenvatten, dan kom ik tot het volgende:
- Erken dat complexiteit onlosmakelijk verbonden is met publiek bestuur.
- Probeer niet simpelweg complexiteit te verminderen, maar streef ernaar het te doorgronden en er flexibel op te reageren.
- Begrijp dat niet één besluit op zichzelf staat; de wisselwerking tussen beslissingen en hoe deze door anderen worden geïnterpreteerd, bepaalt vaak de feitelijke uitkomsten.
- Benut de ruimte tussen formele structuren en besluitvormingsprocessen (tussenruimte) als een kans voor innovatie, dialoog en samenwerking.
Door deze complexiteit te omarmen, de tussenruimte te waarderen en een breder scala aan betrokkenen te raadplegen, kom je tot een meer doeltreffende en kwalitatief betere besluitvorming aldus Teisman.
Geert, we kennen elkaar niet, maar nogmaals dank voor je mooie slotwoorden en het delen van al je inzichten!
2 reacties
Inmiddels al een aantal aardige reacties op LinkedIn:
https://www.linkedin.com/feed/update/urn:li:activity:7116372756354449409/
Hoe bereik je doelen én creëer je waarde in tijden van transitie?
In de essaybundel ‘Nieuwe paden zoeken in transitietijd’ beschouwen verschillende wetenschappers het lerend werken binnen de energietransitie en de Regionale Energiestrategieën (RES). Een van hen is emeritus hoogleraar bestuurskunde Geert Teisman. In zijn essay ‘Hoe bereik je doelen én creëer je waarde in tijden van transitie?’ bespreekt hij de complexiteit van transities en benadrukt hij het belang van een ’tweebenige’ aanpak om deze succesvol te begeleiden.
https://www.linkedin.com/posts/mderksen_transitietijd-transformatie-leiderschap-activity-7248606865171869696-mp6B