Het Japanse concept van “ikiru” (生きる) kan het best worden vertaald als “leven” of “zijn leven leiden”. Het is een belangrijk thema in de Japanse cultuur en wordt vaak geassocieerd met het vinden van betekenis of doel in het leven.

Een van de meest bekende werken die dit thema behandelt, is de film “Ikiru” van Akira Kurosawa uit 1952. De film vertelt het verhaal van een oudere ambtenaar die ontdekt dat hij terminaal ziek is en reflecteert op zijn leven, op zoek naar betekenis en een blijvende impact. Het concept van “ikiru” kan worden gezien als een oproep om het leven ten volle te leven, momenten van waarde te vinden en een zinvol leven te leiden, zelfs te midden van de uitdagingen en onzekerheden die het leven met zich meebrengt.

Maar waarom hebben “ikiru” en andere Chinese en Japanse culturele concepten nu zo’n bijzondere aantrekkingskracht voor veel mensen over de hele wereld? Ik stelde deze vraag aan ChatGPT en kreeg daarop het volgende antwoord:

• Diepgang en filosofische wortels: Veel van deze concepten zijn diep geworteld in eeuwenoude filosofieën en tradities, zoals het boeddhisme, taoïsme, en confucianisme. Ze bieden inzichten die anders zijn dan de westerse filosofische tradities.
• Holisme: Deze concepten bekijken vaak het leven en de natuur op een holistische manier, waarbij alles met elkaar verbonden is en deel uitmaakt van een groter geheel.
• Acceptatie van imperfectie: Concepten zoals wabi-sabi waarderen de schoonheid van imperfectie en vergankelijkheid. Dit staat in contrast met sommige westerse normen die streven naar perfectie.
• Balans: Veel Oost-Aziatische concepten benadrukken het belang van balans, of het nu gaat om balans tussen mens en natuur, tussen inspanning en rust, of tussen yin en yang.
• Subtiliteit en nuance: In plaats van zaken zwart-wit te zien, waarderen veel van deze concepten de grijstinten en de complexiteit van het leven.
• Aandacht voor het moment: Mindfulness en aandacht voor het huidige moment zijn centrale thema’s in veel Aziatische filosofieën en praktijken.
• Universele relevantie: Hoewel deze concepten hun oorsprong vinden in specifieke culturen, behandelen ze universele thema’s en vraagstukken waarmee ieder mens geconfronteerd wordt, zoals de aard van het bestaan, de zoektocht naar betekenis, en de omgang met tegenspoed.

De aantrekkingskracht van deze concepten kan ook te maken hebben met het feit dat ze alternatieve benaderingen en perspectieven bieden voor het omgaan met uitdagingen en het zoeken naar betekenis in een steeds complexere wereld. Ze bieden velen een ander pad van reflectie en inzicht dat verschilt van de dominante westerse paradigma’s. Het biedt mij in ieder geval nieuwe perspectieven op vragen die ik heb over hoe te handelen in een onzekere en complexere wereld.