In een wereld die overspoeld wordt door informatie pleit Yuval Noah Harari voor een bewuste omgang met onze dagelijkse informatie-inname. Tijdens zijn gesprek zondagochtend met Maaike Schoon in Buitenhof, maar ook in zijn gesprek zondagavond met Janine Abbring in TivoliVredenburg, introduceerde Harari het concept van een ‘informatiedieet’, iets wat hij cruciaal acht in het huidige digitale tijdperk.
“Het is goed om te denken over informatie als het voedsel voor de geest,” stelt Harari. Hij trekt een treffende parallel tussen onze fysieke en mentale consumptie: “Net zoals steeds meer eten niet goed is voor ons lichaam, is ook het voeden van onze geest met steeds meer informatie een slecht idee.”
Harari benadrukt dat te veel informatie schadelijk kan zijn voor de geest, omdat die tijd nodig heeft om te verteren en te ontgiften, net als ons lichaam. “We eten per dag maximaal een paar uur voor ontbijt, lunch en diner. Het grootste deel van de dag eten we niet, maar verteren we het eten,” legt hij uit.
Hij past deze analogie toe op onze mentale processen: “Hetzelfde geldt voor de geest. Als je de hele dag alleen maar meer informatie binnenkrijgt, geef je de geest nooit de tijd om te verteren en te ontgiften.”
Harari waarschuwt specifiek voor de overvloed aan ‘junk-informatie’ in de moderne wereld, vergelijkbaar met junkfood. Hij moedigt mensen aan om bewust om te gaan met technologie: “Probeer technologie te gebruiken in plaats van door technologie gebruikt te worden.” Hij stelt voor regelmatig te evalueren of het echt noodzakelijk is om constant op onze smartphones te scrollen, en erkent dat veel van dit gedrag voortkomt uit verslaving in plaats van noodzaak.
Een cruciaal aspect van Harari’s eigen informatiedieet is het inlassen van bewuste periodes voor verwerking en reflectie. Hij adviseert om regelmatig een ‘informatie-detox’ te houden. Naast dagelijkse meditatie gaat hij jaarlijks op een lange meditatieretraite, die soms wel 60 dagen kan duren. Hoewel hij erkent dat dit extreem is en niet voor iedereen geschikt, moedigt hij mensen aan om korte periodes van volledige ontkoppeling te proberen.
“Zelfs twee dagen van een digitale detox waarin je volledig loskoppelt en de geest de tijd geeft om te ontgiften is al goed,” stelt Harari. “Je hoeft het niet per se met meditatie te doen, je kunt ook een wandeling maken in het bos, of iets doen wat voor jou werkt.”
Harari sluit zijn betoog af met een pleidooi voor stilte: “In dit tijdperk van informatie-overload is het misschien goed om jullie allemaal met deze simpele boodschap achter te laten: maak tijd vrij voor stilte.” Hij moedigt het publiek aan bewust momenten van rust en reflectie in te bouwen in het dagelijks leven, als tegenwicht voor de constante stroom van informatie.
In essentie pleit Harari voor een meer bewuste en gebalanceerde benadering van informatie in ons digitale tijdperk. Door een ‘informatiedieet’ te volgen, regelmatig een ‘informatie-detox’ te doen en bewust tijd te maken voor stilte en reflectie, kunnen we volgens hem niet alleen onze mentale gezondheid verbeteren, maar ook diepere inzichten en wijsheid verkrijgen. In een wereld die steeds sneller lijkt te gaan, biedt Harari’s advies een redelijk handelingsperspectief voor een meer evenwichtige en waardevolle omgang met informatie.
Zie ook:
1 reactie
Zie ook mijn bijdrage aan het Sioo-boek “Tijdmeesterschap: Een handreiking voor veranderaars”: Digitale technologie en onze beleving van tijd