Deze week werd ik door Dominique Roest gewezen op de podcast “Sensemaking NL” waarin Ingmar Kappers en Joost Boerenkamp samen met hun gasten op onderzoek gaan naar het concept van sensemaking in veranderende tijden. In de eerste aflevering is organisatieadviseur Leike van Oss te gast, onder andere bekend van haar boek over onmacht, waarin ze verschillende vormen van onmacht in organisaties, maatschappij, en op persoonlijk niveau onderzoekt.
Het gesprek focust zich op het onderwerp resonantie, een concept dat Leike samen met Jaap van ’t Hek verder onderzoekt. Resonantie wordt besproken in relatie tot sensemaking, waarbij wordt verkend wanneer resonantie ontstaat, wat het precies inhoudt, en hoe het kan bijdragen aan het begrijpen en navigeren door complexe maatschappelijke en organisatorische vraagstukken.
Leike verwijst naar Hartmut Rosa die resonantie beschrijft als een diepe, wederkerige verbinding met de wereld om ons heen, waarbij mensen en hun context elkaar wederzijds beïnvloeden en verrijken. Dit staat in contrast met de vervreemding die vaak ontstaat in onze huidige maatschappij, waarin mensen zich losgekoppeld voelen van hun omgeving en elkaar. Het gesprek verkent hoe de moderne maatschappij, gekenmerkt door kapitalisme en postmodernisme, heeft geleid tot een versnelling en instrumentalisering van relaties, wat vervreemding en een gebrek aan resonantie veroorzaakt.
Het concept van onmacht wordt uitgediept aan de hand van drie soorten: individuele onmacht, relationele onmacht, en systeemonmacht. Deze categorisatie helpt bij het begrijpen van de complexiteit en de gelaagdheid van onmacht binnen organisaties en de maatschappij. Leike benadrukt het belang van het erkennen van deze verschillende vormen van onmacht om effectief aan verandering en verbetering te kunnen werken.
Een belangrijk onderdeel van het gesprek is de discussie over de rol van instrumentalisering binnen organisaties en hoe dit de ruimte voor resonantie kan beperken. Een te sterke focus op efficiëntie en controle kan leiden tot een verlies van betekenisvolle verbindingen binnen organisaties en tussen mensen en hun werk. Leike pleit voor een evenwichtige benadering waarbij ruimte is voor zowel de noodzakelijke instrumentele aspecten van organisaties als voor het creëren van resonantie.
Dank voor het mooie gesprek Leike, Ingmar en Joost.
2 reacties
Zonder het expliciet te benoemen, beschrijft Leike Van Oss aan het eind heel mooi de essentie van de ambidextere organisatie:
Aanvullend heb ik nog een podcast van Leike van Oss over dit onderwerp gevonden. Het betreft een podcast uit de serie “Ambachtschool voor Organiseren en Veranderen”. De discussie richt zich op de concepten ‘vervreemding’ en ‘resonantie’, gebaseerd op het werk van de Duitse socioloog Hartmut Rosa. Jaap van ’t Hek, Leike van Oss en Paul Kloosterboer, verkennen Rosa’s ideeën over hoe moderne versnelling en het dynamische evenwicht in de samenleving leiden tot vervreemding van de wereld. Ze bespreken ook Rosa’s concept van resonantie als tegenwicht, waarbij interactie met de wereld niet eenzijdig is, maar een wederzijdse impact heeft. De discussie gaat verder over de toepassing van deze concepten in de praktijk van organisatie- en veranderkunde, met nadruk op de complexiteit van het vinden van balans tussen instrumentele benaderingen en het creëren van echte, resonante verbindingen in organisaties.
https://deambachtsschool.org/podcasts-2023-2024/