Met de economie op weg naar het vijfde crisisjaar grijpt de nostalgie om zich heen. Tijd voor een fundamentele aanpassing? Dit weekend bracht NRC een themanummer met als titel De economie van ‘het genoeg’ (vrij naar het gedachtengoed van econoom Bob Goudzwaard?) waarin o.a. een interview met economisch filosoof Edward Skidelsky.

Samen met zijn vader en politiek econoom Robert Skidelsky heeft Edward Skidelsky het boek How Much is Enough? The Love of Money, and the Case for the Good Life geschreven. De eerste druk verscheen in juni van dit jaar, begin volgend jaar verschijnt ook een Nederlandse vertaling aldus NRC.


Het boek How Much is Enough? is sterk geïnspireerd op Economic Possibilities for our Grandchildren (pdf), een essay uit 1930 van de Britse econoom John Mayard Keynes. Keynes voorspelde dat in honderd jaar het inkomen per hoofd van de bevolking gestaag zou groeien. In 2030 zou niemand meer dan 3 uur per dag hoeven te werken om te voorzien in zijn levensbehoeften. Het ‘economisch probleem’ is opgelost en de mens kan zich overgeven aan het ‘goede leven.’ Leisure is niet niets doen, maar gaat om zelfontplooiing, zorg voor naasten, en andere zaken die de kwaliteit van het leven bevorderen.

Wat betreft de voorspelling van de inkomensgroei was Keynes redelijk adequaat, maar wat betreft de werkweek zat hij er volledig naast (zie ook video RSA). Volgens vader en zoon Skidelsky ging het mis omdat we in een consumptiemaatschappij leven waarin we gestimuleerd door reclame steeds meer willen. Vader en zoon Skidelsky pleiten in het boek voor het ‘goede leven’ in plaats van winstgroei en komen daarvoor ook met concrete oplossingen op het gebied van werk- en geldverdeling, invulling van vrije tijd en beperking van reclamemogelijkheden (om maar een paar zaken te noemen).

Eerdere recensies van het boek verschenen o.a. in Volkskrant (pdf) en op de website van Bureau de Helling, het wetenschappelijk bureau van Groen Links. Het boek leidt tot heftige reacties. Rechtse opiniemakers vinden het pleidooi voor het goede leven “utopisch gezwam.” Hun linkse opponenten spreken van een “lonkend perspectief.”

Ik moet eerlijk zeggen dat ik meer op de lijn zit van vader en zoon Skidelsky dan op die van hun rechtse opponenten. Misschien moet ik de domeinnaam goodlifehacking.nl die ik jaren geleden al eens registreerde maar eens gaan gebruiken. Het is tijd om tevreden te zijn met wat we hebben en te genieten van het leven zoals het is!