In de documentaire “After Work” van de Zweeds-Italiaanse regisseur Erik Gandini wordt een onderzoek gedaan naar de rol van werk in ons leven, vooral in het licht van de opkomst van automatisering en kunstmatige intelligentie (AI). Terwijl veel van het huidige debat over de toekomst van werk wordt gevoerd door technologie-experts en economen, richt Gandini zich op het menselijk perspectief. Hij vraagt zich af of we ons kunnen bevrijden van ‘workisme’, het idee dat werk centraal staat in ons leven.
De documentaire neemt ons mee naar vier verschillende continenten om te onderzoeken wat werk betekent in diverse culturen en onder uiteenlopende omstandigheden. In de Verenigde Staten, bijvoorbeeld, wordt vakantie vaak overgeslagen, waardoor het land de ‘No Vacation Nation’ wordt genoemd. In Koeweit wordt werk schijnbaar zo weinig gewaardeerd dat meerdere mensen voor dezelfde functie worden aangenomen, waardoor ze weinig tot niets te doen hebben. In Italië kiest een derde van de jongeren ervoor om bewust niet te werken en in Zuid-Korea probeert de regering de gemiddelde werkweek te verkorten van 68 naar 52 uur in een poging het welzijn van de werknemers te verbeteren.
Gandini daagt ons uit om na te denken over wat er zal gebeuren als werk niet meer het belangrijkste aspect van ons leven is en hoe we onze (vrije) tijd zouden invullen. De documentaire confronteert ons met existentiële vragen over werk en geluk, en nodigt uit tot een heroverweging van hoe we arbeid zien in een snel veranderende wereld.
De documentaire is een absolute aanrader, maar ik ben het wel eens met de NRC-recensie van Koen Marée. De film biedt een verscheidenheid aan perspectieven, maar mist op sommige punten diepgang. Zo behandelt de documentaire niet enkele recente trends in werk, zoals “quiet quitting” en freelancen. Bovendien blijft de documentaire uiteindelijk het antwoord schuldig op de vraag wat mensen zouden doen als ze niet hoeven te werken maar wel voldoende middelen hebben om te leven.
Gandini zet je aan het denken over hoe werk onze identiteit bepaalt en laat ons achter met de prikkelende vraag “Als je elke maand geld zou krijgen, zonder ervoor te hoeven werken, wat zou je dan doen?”
De documentaire “After Work” werd gisteravond uitgezonden door VPRO en is de komende weken nog terug te zien via NPO Start.
