Er komt een Europese digitale identiteit (eID) voor elke EU-burger, elke inwoner en elke onderneming in de EU die dat wil. Ze kunnen zich daarmee identificeren en kiezen welke persoonlijke gegevens ze willen delen, zowel online als offline, met overheidsinstanties en bedrijven in de hele EU. Iedere EU-burger en inwoner van de EU kan die in een persoonlijke digitale portemonnee opslaan.
In juni 2021 heeft de Europese Commissie een kader voor een Europese digitale identiteit voorgesteld. Dit nieuwe kader wijzigt de verordening uit 2014 over elektronische identificatie en vertrouwensdiensten voor elektronische transacties in de interne markt (eIDAS-verordening). Die legde de basis voor veilige toegang tot publieke diensten en uitvoering van transacties, online en grensoverschrijdend, in de EU.
In december 2022 heeft de Europese Comissie het kader voor een Europese digitale identiteit aangenomen. Ook staatssecretaris Alexandra van Huffelen van Koninksrijksrelaties en Digitale Zaken heeft namens Nederland ingestemd met het kader. Daarmee negeerde ze de motie van Renske Leijten dat door een meerderheid van de Tweede Kamer werd ondersteund. Van Huffelen wilde de motie niet uitvoeren omdat Nederland zich daarmee buitenspel zou zetten.
Het zal niemand verbazen dat de Tweede Kamer felle kritiek heeft op het instemmen met Europese digitale identiteit. Toch wil ik hier graag een paar fragmenten delen omdat we hier goed zien hoe (Europese) wetgeving werkt en we dit met de toenemende macht van Brussel de komende jaren vaker zullen meemaken.
Laten we beginnen met een straatinterview met Van Huffelen waarin ze uitlegt waarom ze de motie naast zich heeft neergelegd:
Schandalig. Los van dat ze onzin verkoopt (niks wordt veiliger) passeert ze de tweede kamer, dat nu niks anders kan en moet doen dan haar ontslaan. pic.twitter.com/D21jUCsWo9
— Martin Koolhoven (@MartinKoolhoven) February 18, 2023
Renske Leijten in debat met Alexandra van Huffelen over het negeren van de kamermeerderheid inzake de Nederlandse positie in het Europese debat over de Europese digitale identiteit:
Renske Leijten vs Alexandra van Huffelen
🎥🧵Over negeren kamermeerderheid inzake de nederlandse positie in het europese debat over de europese digitale identiteit.
1/x pic.twitter.com/JfiCGxwvDk— van Schuylenburch (@vSchuylenburch) February 16, 2023
De bijdrage van Pieter Omtzigt in het debat waarin hij uitlegt waarom het ernstig is in een democratie als een kamermeerdeheid wordt genegeerd:
Vandaag had ik een debat met Van Huffelen, die tegen de wens van de Kamer akkoord ging met Europese wetgeving.
In mijn bijdrage leg ik uit waarom dit zeer ernstig is in een democratie.
We krijgen wetten waarvoor in de Kamer geen meerderheid is 1/4 pic.twitter.com/tfebLOuApg— Pieter Omtzigt (@PieterOmtzigt) February 16, 2023
En tot slot deze waarin Hind Dekker-Abdulaziz nog een lesje (Europese) wetgeving krijgt van Omtzigt: ‘Hier geeft D66 als democratische partij het wetgevingsinstrumentarium uit handen aan de regering. Ook als een meerderheid van de Kamer het anders wil.’
‘Hier geeft D66 als democratische partij het wetgevingsinstrumentarium uit handen aan de regering. Ook als een meerderheid van de Kamer het anders wil.’ @PieterOmtzigt tijdens het debat over negeren Kamermeerderheid inzake Europese Digitale ID.
pic.twitter.com/7ulRAwk5Vv— Welmoed Vlieger (@WelmoedVlieger) February 16, 2023
En voor wie nog even een opfrissing nodig heeft van trias politica, oftwel de staatsinrichting waarin de staat is opgedeeld in drie organen die elkaars functioneren bewaken. De gebruikelijke verdeling kent een wetgevende macht die wetten opstelt, een uitvoerende macht die het dagelijks bestuur van de staat uitoefent volgens de geldige wet en een rechterlijke macht die deze uitvoering toetst aan de wet:
Het kan bijna geen toeval zijn dat deze week ook het boek ‘Doe zelf normaal. Menselijk recht in tijden van datasturing en natuurgeweld‘ van filosoof Maxim Februari is uitgebracht.
Door de digitalisering van de samenleving is het menselijke uit onze systemen verdwenen stelt Februari in een interview met Vrij Nederland. We hebben de samenleving zo gedigitaliseerd dat we de controle kwijt zijn. Terwijl we vertrouwen op data, ondermijnen we de democratie. En als we regeren met algoritmes, halen we ook het menselijke uit de rechtstaat.
En als we de boodschap van Maxim Februari goed beluisteren, dan is ook meteen duidelijk waarom de motie van Renske Leijten en de reacties van Pieter Omtzigt zo ongelooflijk belangrijk zijn voor een goede wetgeving rondom de Europese digitale identiteit.
Terwijl ik het interview met Maxim Februari las, keek ik op de achtergrond live mee naar het Commissiedebat van de Tweede Kamer over de inzet van algoritmes en data-ethiek binnen de rijksoverheid waarbij het onder andere ging over de nieuwe Algoritme Toezichthouder en het Algoritmeregister. Uiteraard kwam ook daar de Europese digitale identiteit ter sprake.
En voor wie geen idee heeft wat die Europese digitale identiteit nu eigenlijk voor de EU-burger en dus ook voor jou gaat betekenen, kan ik je aanraden dit artikel van Hart van Nederland te lezen. Ja, ik was eerlijk gezegd ook verbaasd 😉
Tim Speelman van BZAK over de Europese digitale identiteit:
To be continued…
1 reactie
Een goede aanvulling van Kees Verhoeven (let op, ook D66) over hoe nieuws de nuance steeds verder verdringt:
https://www.linkedin.com/posts/kees-verhoeven-ab9665_kamer-wil-het-niet-maar-de-europese-digitale-activity-7036271284837588992-UZgD/
“Wij mensen zijn gek op nieuws. Nieuws voelt belangrijk want het is urgent, het is knisperend vers en het doorbreekt de sleur. Nieuws is spannend, headlines zijn breaking en verhalen geven het leven zin.
Nieuws is ook overschat en ongezond. Want veruit het meeste nieuws gaat over de korte termijn en is morgen alweer vergeten. Terwijl het je vandaag een hoop tijd en energie kost. Welk nieuws heeft je leven nu echt veranderd? Dat bedoel ik! Sommige mensen noemen zichzelf trots een nieuwsjunk terwijl medelijden juist op zijn plaats is: hoe minder nieuws, hoe meer levensgeluk. Iedereen zou op nieuwsdieet moeten, de mensheid zou er flink van opknappen.
Bovendien is nieuws verslavend en misleidend. Het is als suiker voor ons brein en versterkt denkfouten als de confirmation bias en de negativity bias, met als gevolg dat we verkeerde -vaak verontwaardigde- conclusies trekken over de werkelijkheid. Omdat met nieuws veel geld te verdienen is, brengen de makers van nieuws het zo groot, gekleurd en scherp mogelijk. Zodat u die krant koopt, dat programma kijkt of het bericht aanklikt.
Zo verdrijft de nieuwsgekte iets wat echt belangrijk is: nuance.
Neem dit artikel van de Volkskrant over een Europese Digitale Identiteit.
Het stuk suggereert één centraal Europees systeem terwijl het EU-voorstel uitgaat van nationale middelen voor digitale identificatie (zoals ons eigen DigiD), die ook in andere lidstaten geaccepteerd moeten worden. Veel mensen denken onterecht aan een Europees (corona)paspoort. Maar dat wordt niet weerlegd.
Ten tweede suggereert het artikel dat het kabinet het plan er zomaar doorheen duwt en de Tweede Kamer niets kan doen. De Kamer heeft per motie verzocht tegen te stemmen. Het kabinet heeft dit niet gedaan omdat Nederland dan helemaal alleen staat, geen invloed meer heeft en vervolgens wel het EU-plan moet uitvoeren. De staatssecretaris heeft dit uitgelegd in een debat. Vervolgens heeft de Tweede Kamer een motie van afkeuring ruimschoots verworpen (ook door PvdA, GL en Volt). Dat Nederland bij de onderhandelingen veel heeft binnengehaald wordt er trouwens ook niet bij verteld.
Ten derde zou het naast zich neerleggen van de Kameruitspraak tegen de grondwet zijn, zo wordt Pieter Omtzigt volop geciteerd. Verderop schrijft de journalist in een bijzin dat het staatsrechtelijk mag maar ‘allerminst gebruikelijk’ is. Dat er jaarlijks duizenden moties worden ingediend waarvan er vele honderden niet of nauwelijks worden uitgevoerd, schrijf de journalist er voor het gemak niet bij.
Het beeldende ‘NIEUWS’ van een digitaal paspoort uit Brussel, een ondemocratisch kabinet en een machteloos parlement verkoopt goed maar klopt dus niet. Het ligt genuanceerder en het vergt verdieping om de werkelijkheid goed in te schatten.
Overigens blijf ik van mening dat overheden zeer terughoudend moeten zijn met het verzamelen van data. En dat de Kamer daar -per wet en niet per motie- controle op moet uitoefenen.”
Kamer wil het niet, maar de Europese Digitale Identiteit komt er toch:
https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/kamer-wil-het-niet-maar-de-europese-digitale-identiteit-komt-er-toch~b1e6f685/