Om te overleven moeten organisaties in staat zijn om te reageren op veranderingen in hun omgeving. Hoe meer het gedrag van de organisatie is afgestemd op de externe omgeving, des te groter zullen de prestaties van de organisatie zijn. Althans, dat is wat veel toekomstdenkers en veranderdeskundigen ons beloven. De grote vraag is alleen, maar hoe dan?
Omdat omgevingen constant aan verandering onderhevig zijn, is dit een continue proces. Het vereist dat organisaties trachten hun gedrag continue af te stemmen op de behoeften van vandaag, maar dwingt hen tegelijkertijd na te denken over hoe zij hun gedrag gaan aanpassen aan de wensen van morgen. Een organisatie moet derhalve gelijktijdig inspelen op de behoeften van het heden en de toekomst door bestaande middelen te exploiteren en nieuwe middelen te exploreren. We spreken ook wel van de tweebenigheid of ambidexteriteit van de organisatie: het in samenhang optimaliseren én innoveren.
De volgende vraag is hoe te komen tot een ambidextere organisatie en wat vraagt dit van leiderschap. Gerard Kuijlaars wees me recentelijk op het artikel Leadership for organizational adaptability: A theoretical synthesis and integrative framework uit 2018 van Mary Uhl-Bien en Michael Arena.
Al sinds 2007 houdt Uhl-Bien zich bezig met Complexity Leadership Theory (CLT) waarin ze oa samen met Arena komt tot een framework voor adaptief leiderschap. De kern van het framework bestaat uit een adaptieve ruimte (adaptive space) en 3 typen van leiderschap (enterpreneurial, enabling en operational leadership).
Een aantal videopresentaties waarin het framework nader wordt toegelicht:
Mary Uhl-Bien: Adaptive leadership (2018)
Leading in the Age of Disruption: Helping People & Organizations Thrive Through Complexity (2020)
UnSILOed with Greg LaBlanc #26 – Michael Arena (2021)
6 reacties
Al eerder schreef ik hier over Michael Arena in het kader van zijn boek Adaptive space en het belang van organisatorische netwerkanalyse.
Nu nog een goede Nederlandse vertaling voor enabling leadership:
Voorlopig lijkt faciliterend of stimulerend leiderschap het best passend.
Complexity and COVID‐19: Leadership and Followership in a Complex World
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8014336/
Zie ook andere publicaties van Mary Uhl-Bien via Google Scholar.
Belangrijk aspect in Mary Uhl-Bien’s adaptive space is het omarmen van het conflict (en niet het vermijden van het conflict). Vandaag werd ik door Annette Dolle gewezen op het boek ‘Sitting in the Fire’ van Arnold Mindell, de grondlegger van Deep Democracy.
‘Sitting in the Fire’ is, zo lees ik in een recensie van Circles for Connection, een pleidooi om conflicten aan te gaan en om niet bang te zijn voor chaos, complexiteit en voor (onze) agressie. Dat we dit te weinig doen, heeft veel te maken met hoe we naar conflict kijken. Het is een kwestie van groepsconsensus hoe we om willen gaan met conflict en wat “veiligheid” om een conflict bespreekbaar te maken precies betekent.
Een al wat ouder boek, maar wellicht geeft het mij een invulling van de zoektocht hoe te komen tot een ambidextere organisatie!
Arnold Mindell (1995). Sitting in the Fire. Large group transformation using conflict and diversity. Portland: Lao Tse Press.
https://www.bol.com/nl/nl/p/sitting-in-the-fire-large-group-transformation-using-conflict-and-diversity/9200000035583399/
In mijn zoektocht naar meer recensies en/of samenvattingen van Sitting in the Fire kwam ik deze lees- en kijktips tegen:
https://www.talent2learn.nl/interessante-tips/