PublicSpaces: beweging tegen commerciële sociale platforms

door Marco Derksen op 5 december 2018

Sinds dit voorjaar onderzoekt een coalitie van organisaties (van de Dutch Design Week tot VPRO en Wikimedia Netherlands) de mogelijkheden om het publieke domein in de online omgeving te versterken. Dit is volgens de betrokken organisaties nodig omdat de samenleving te afhankelijk is van commerciële sociale platforms als Facebook, Apple, Microsoft, Google en Amazon (FAMGA). De uitgangspunten en ontwikkelingen van de coalitie zijn te volgen via PublicSpaces.net, het platform van de gelijknamige, onafhankelijke stichting.

Maandagavond na de boekpresentatie van The Platform Society (door José van Dijck, Thomas Poell en Martijn de Waal), schetste Geert-Jan Bogaerts, mede-initiatiefnemer en voorzitter van PublicSpaces, de stand van zaken.

Toen het internet begon aan te slaan, 25 jaar geleden, waren we vol idealen. Het internet was een instrument voor democratisering, voor co-creatie, voor ongelimiteerde toegang tot informatie en voor wereldwijde communicatie. Veel van die beloften zijn ingelost. Maar er is ook heel veel mis gegaan. Ergens zijn we met ons allen een verkeerd pad ingeslagen. We hebben dingen stuk gemaakt. PublicSpaces vindt dat we de publieke ruimte online moeten heroveren. Daarmee kunnen we opnieuw werken aan het inlossen van de beloften van begin jaren 90. We gaan het internet proberen te repareren, om te beginnen bij onszelf. En we zijn optimistisch dat ons dat lukt aldus Geert-Jan Bogaerts in zijn opening.

Ter illustratie wijst Bogaerts op de zaken die mis zijn gegaan bij Facebook. Van trolling tot tracking, van stalking tot stress, van FOMO (fear of missing out) tot fake news. Veel van deze problemen waren er al langer, maar hun werkelijke omvang werd pas recentelijk zichtbaar voor het grote publiek. De gevolgen zijn oa politieke beïnvloeding, privacy schendingen en informatie- en communicatiestromen die gericht zijn op winstmaximalisatie.

Bogaerts laat zien dat alleen al de betrokken organisaties naar schatting een bedrag van 150 miljoen euro per jaar creeren voor Facebook. Daarmee houden ze de commerciële sociale platforms in stand met alle nadelige effecten van dien. PublicSpaces wil een alternatief bieden voor deze sociale platforms als het gaat om identificatie en interactie. Daarbij staan de publieke waarden centraal (privacy, transparantie, eigenaarschap data).

Overigens is PublicSpaces niet de enige die naar oplossingen zoekt om het internet te repareren. Zo werkt Tim Berners-Lee, de bedenker van het wereldwijde web, aan het project Solid. Centrale vraag daarbij is: Hoe kunnen we een gemeenschap bouwen die werkt voor het publieke belang en die gebaseerd is op publieke waarden?

In de presentatie legt Bogaerts uit dat PublicSpaces drie paden bewandelt: organisatie-ontwikkeling, product-ontwikkeling en bewustwording en adoptie. Overigens betekent dit niet dat er een nieuw platform wordt ontwikkeld, maar dat er vooral aandacht gaat naar het ontwikkelen óf adopteren van componenten die onmiddellijk bruikbaar zijn voor de inzet in de eigen online systemen waarmee het publiek wordt bereikt. Daarvoor is een uitgebreide analyse gemaakt waarbij is gekeken naar wat er allemaal al is. De analyse is uitgevoerd langs drie assen: platforms van derden vs eigen platforms, professioneel vs persoonlijk gebruik en open of gesloten systemen.

De eerste stap van PublicSpaces is een open platform voor conversaties. Een soort Facebook-comments, maar dan open en decentraal, voor iedereen te gebruiken. Mogelijke keuze daarvoor is ISSO.

Misschien wel de grootste uitdaging van PublicSpaces is bewustwording en adoptie. PublicSpaces moet een beweging worden aldus Bogaerts. Te beginnen met de early adopters in de coalitie. En dan vooral beginnen op de eigen kanalen van de coalitie-organisaties (verandering begint bij jezelf). Van belang is dat de voortgang en ervaring worden gedeeld.

De plannen die er nu liggen zijn:

  • Nieuwe partners zijn nodig. Verbreding, richting onderwijs, gezondheidszorg, sociale zekerheid, het bedrijfsleven. Andere sectoren waar het publieke domein online versterking nodig heeft en soelaas kan bieden. En verdieping, in Europa. De Europese coalitie versterken. Europese fondsen werven.
  • Lancering ISSO. Een succesvolle lancering bewijst dat onze aanpak werkt. Lukt het niet, dan moeten PublicSpaces een andere weg kiezen.
  • Proberen een echte beweging op te tuigen, van mensen en organisaties die net als de initiatiefnemers denken dat een alternatief niet alleen wenselijk, maar ook mogelijk is. En die daaraan met raad en daad willen bijdragen.

De roadmap is gereed en de fondsenaanvragen voor de volgende fase lopen. Het is aan ons samen om de volgende stappen te zetten aldus Bogaerts. Voor meer informatie verwijst hij nogmaals naar de website van PublicSpaces.

17 reacties

Erg interessant, en een pertinente discussie. Die in mijn optiek verder gaat dan alleen internettechnologie, en zich uitstrekt over alle technologieën en methoden waar digitalisering en ‘vernetwerking’ het genoemde toegankelijkheidsideaal mogelijk maken. Wel opvallend dat de site van de gehoopte nieuwe beweging op Medium staat, als de slogan is het internet te repareren en te beginnen bij jezelf. En ondanks dat in het Manifesto onder ‘our ask’ een open uitnodiging staat, er geen enkele mogelijkheid wordt genoemd om contact op te nemen, alleen de mogelijkheid de beide trekkers op Medium te volgen met een Medium account. Ik zou graag meer willen weten, bij willen dragen, maar een toegankelijke ingang ontbreekt al meteen helaas.

Beantwoord

Beantwoord

Beantwoord

Beantwoord

Beantwoord

Mooi. One step at a time. Denk groot & trek samen ten strijde. Niet alleen tegen, maar vooral vanuit je eigen visie.

Beantwoord

Eens met Martijn Arets, waarom investeert de overheid hier niet in?

Beantwoord

Wat hier gebeurt is conform de kern van de digitale trends, nl wie niet gezien is weg.
Je schrijft een boek, een symposium, ongetwijfeld straks exposure in #tegenlicht. En dit alles om de samenleving meer samenleving te maken? We zullen zien. Tot nu herken ik de zeer klassieke kenmerken van een gewone business aanpak.

Hier nog een artikel over platformeconomie toen het woord nauwelijks bestond met verwijzing naar de achterliggende economische principes. De basis driver ervan is dalende transactiekosten.
http://www.fransvanderreep.com/2014/12/22/wat-verandert-er-nu-echt/

Beantwoord

Beantwoord

Dinsdag 29 januari komt Geert-Jan Bogaerts naar Media Villa Arnhem:

Het internet is stuk! PublicSpaces: beweging tegen commerciële sociale platforms

Tuesday, Jan 29, 2019, 7:30 PM

Stadvilla Sonsbeek
Tellegenlaan 3 Arnhem, NL

110 Leden Attending

Sinds het voorjaar van 2018 onderzoekt een coalitie van organisaties (van de Dutch Design Week tot VPRO en Wikimedia Netherlands) de mogelijkheden om het publieke domein in de online omgeving te versterken. Dit is volgens de betrokken organisaties nodig omdat de samenleving te afhankelijk is van commerciële sociale platforms als Facebook, Apple, Mi…

Check out this Meetup →

Ter voorbereiding zijn er al diverse publicaties gedeeld zoals:

Fix The Internet; een documentaire over privacy, veiligheid en openheid:

Het internet is niet stuk, hooguit even in de war:
https://diggingthedigital.com/internet-stuk-michael-minneboo/

The Internet is broken and Facebook holds the smoking gun:
https://d3-media.blogspot.com/2019/01/the-internet-is-broken-and-facebook.html

OMOOC over digitale overheid met in eerste module aandacht voor digitale identiteit:
https://omooc.nl/inzicht/digitale-identiteit/

Staat van het internet 2019:
https://waag.org/nl/event/staat-van-het-internet-2019

Documentaire The Facebook Dilemma:
https://www.npostart.nl/the-facebook-dilemma/VPWON_1299265

De toekomst van het internet:
https://www.linkedin.com/pulse/de-toekomst-van-een-ander-internet-ewout-wolff/

Beantwoord

Beantwoord

Mooi en hoogst noodzakelijk initiatief. Ik kwam het nu pas op het spoor, doordat de kreet Public Spaces genoemd werd in een recent NRC-artikel. Ik vind echter niets over huidige status c.q. recente ontwikkelingen.

Hoe staat de vlag er inmiddels bij?

Beantwoord

Beantwoord

Het PubHubs project is in november 2021 gestart met de (open source) ontwikkeling van een eigen netwerk op basis van Matrix. Daarnaast wordt een PubHubs gemeenschap gevormd waarin wensen en structuren nader uitgewerkt worden. PubHubs richt zich op partijen met een actieve bijdrage aan publieke waarden in de digitale wereld.

Pubhubs is gestart vanuit een samenwerking tussen twee hoogleraren in de digitale wereld: José van Dijck en Bart Jacobs. Zij zijn winnaars van Spinoza en Stevin premies in 2021. Zij besteden een deel van het prijzengeld aan de ontwikkeling van PubHubs. De organisatie PublicSpaces, als samenwerking van omroepen en culturele instellingen, is nauw betrokken.

https://pubhubs.net

Beantwoord

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Laatste blogs

Bekijk alle blogs (966)
Contact