Deze zomer publiceerde C.G.P. Grey de korte documentaire Humans Need Not Apply over de toenemende robotisering en de toekomst van werk.
Vandaag wees Edwin van de Bospoort mij op deze internetdocumentaire. Hij verwees me daarbij tevens naar een lezenswaardige blog van stadsgenoot Raymond Witvoet. Witvoet stelt in zijn blog dat er grofweg twee scenario’s zijn voor de toekomst van werk die beide hun voor en tegenstanders kennen. In het ene scenario zorgt de technologische vooruitgang voor het verlies van oude maar ook voor de creatie van nieuwe banen en is hier met een toegenomen welvaart een evenwicht. In het andere scenario zorgt dezelfde technologische vooruitgang alleen maar voor het verlies van veel banen en de winst van een paar gespecialiseerde banen met een grotere inkomenskloof en een grotere werkeloosheid tot gevolg.
Daar waar Witvoet verwacht dat het tweede scenario de overhand zal krijgen, zijn anderen minder pessimistisch over de toekomst van werk. Wie het boek The Second Machine Age van Andrew McAfee en Erik Brynjolfsson heeft gelezen, zal de technologische ontwikkelingen herkennen maar zal ook de mogelijkheden zien voor nieuwe banen. Die komen er overigens niet vanzelf, daar zullen landen, organisaties en wij als mens hard aan moeten werken de komende jaren. Bijvoorbeeld aangeopast onderwijs. Geen tijd om het hele boek te lezen? Kijk en luister dan naar het gesprek dat Andrew Keen eerder dit jaar voerde met McAfeeen Brynjolfsson namens techcrunch.
3 reacties
Ik heb erg veel moeite met dit soort toekomstscenario’s. Allereerst is het al behoorlijk lastig om 1 tot 3 jaar vooruit te kijken. Laat staan veel verder. Maar belangrijker nog, veel van dit soort scenario’s zijn van die ceteris paribus verhalen. Terwijl iedereen ondertussen nu toch wel weet dat je op die manier al helemaal geen voorspellingen kunt doen. Want stel dat bijna alle werk gedaan wordt door robots. Is dan de rest werkloos en zonder inkomen? Wie neemt dan die producten en diensten die die robots produceren af? De uitkering kan niet erg hoog zijn, want de staat heeft nauwelijks inkomen met die werkloosheid. Of gaan we belasting heffen over robotarbeid? En is het niet zo dat die robots steeds beter en goedkoper gaan produceren? Zodat de koopkracht gelijk blijft terwijl het inkomen daalt tot het moment dat die producent en diensten (vrijwel) gratis zijn? Heb je dan überhaupt nog een economie zoals nu? Heb je dan nog geld nodig? Dus hoe is een superrijke dan rijk?
Bovenstaand maar een paar voorbeelden die je zou kunnen betrekken bij het doordenken van een scenario. Ik denk dat het verstandig is om deze discussie te voeren, maar dan wel een stukje breder en dieper.
Dag Johan, dat snap ik, de toekomst is nog onbeschreven, dat maakt dat ik het prettig vind om erover na te denken. Breder en dieper, graag, maar dan moeten we wel eerst op hetzelfde speelveld komen te staan, dat ontbreekt volgens mij nog.
Wat we wel weten is dat er eigenlijk genoeg geld is, meer dan genoeg, en dat de verdeling niet optimaal is. We kunnen allemaal in overvloed leven als we het met zijn allen, niemand uitgezonderd oppakken. Dat vraagt bewustzijn en daar zijn we nog niet helemaal.
Een blog is kort en er zit altijd veel meer achter, het zet volgens mij wel aan tot het gesprek dat we met zijn allen zouden moeten voeren.
Uiteraard moeten we nadenken over de toekomst. Dat is ook niet mijn punt. Wat ik probeer aan te geven is dat we rondom robotics / AI niet veel verder komen dan toekomstbeelden die vergelijkbar zijn met het (apocriefe) vooruitzicht van IBM dat er niet meer dan een handvol computers nodig zouden zijn.
In je reactie begin je over genoeg geld. Allereerst is dat de situatie nu en hebben we het niet over de toekomst. Verder is mij niet helemaal duidelijk waar de aanname van genoeg geld op gebaseerd is. Wel lijkt je hier een discussie te willen gaan voeren over het verdelingsvraagstuk. Terwijl ik dacht dat we het over robotisering en AI in de toekomst hadden.
Ik zou het leuk vinden als je juist in zou gaan op een paar van die vragen die ik oproep. Bijvoorbeeld of geld niet irrelevant is in een wereld waar robots alles produceren. Of dat je zou meedenken over de vraag wie al die producten en diensten gaat afnemen als vrijwel iedereen werkeloos is (met dito) inkomen. Als we verder moeten gaan met het gesprek dan zou ik zeggen, waar wacht je op? 😉