De afgelopen maanden komen twee belangrijke maatschappelijke trends telkens weer terug in de discussie over de toekomst van werkgelegenheid:
- De huidige technologische ontwikkelingen hebben tot gevolg dat de komende twintig jaar 30 tot 50 procent van de banen in de middenklasse zullen verdwijnen. Althans dat is de conclusie uit een onderzoek naar de toekomst van werkgelegenheid (pdf) van Frey en Osborne, beiden van de universiteit van Oxford (via: Economist).
- Deze ontwikkeling heeft tot gevolg dat de inkomensongelijkheid verder zal toenemen. Volgens de Franse economist Thomas Piketty gaat de ongelijkheid tussen rijk en arm naar dezelfde omvang als die in de 19e eeuw (via: KM). Volgens de recente Oxfam-publicatie Working for the few (pdf) bezitten de 85 rijkste mensen van de wereld op dit moment al evenveel als de armste helft van de wereldbevolking (via: Guardian).
En alhoewel de meeste publicaties over het verdwijnen van banen in de middenklasse en het toenemen van de inkomensongelijkheid zich niet richten op de Nederlandse markt, gelden deze ontwikkelingen in mindere mate ook voor Nederland aldus een onderzoek van CPB (via: Trouw).
9 reacties
Dit is op kwalitisme herblogden reageerde:
En dus nog meer reden voor een onvoorwaardelijk basisinkomen!
Trendslator: De arbeidspolarisatie brengt ons dichterbij een winner-takes-all-samenleving waarin enkel 10 à 20 procent van de bevolking in rijkdom leeft. Volgens Rutger Bregman is het basisinkomen een manier om de ongelijkheid als gevolg van radicale technologische innovaties te bestrijden. Geen ingewikkeld sociaal stelsel, maar gratis geld voor iedereen, genoeg om van te leven, zonder er iets voor te hoeven doen.
En hij heeft gelijk. Gratis geld bestaat echter niet, maar mijn berekeningen laten zien dat zo’n stelsel na verloop van tijd meer opbrengt dan het kost en voor welvaartsstijging zorgt.
Steeds meer hub-spoke model in alle (maatschappelijke) opzichten. beroemde mensen worden beroemder, rijke rijker, etc. Dus onzekerheid groter, the jackpot society…..iemand wint met zekerheid . Jij en ik niet. Some out there yess. BNérs worden meer BN heel simpel omdat zij aandacht genereren.
Hierover heb ik ook wat artikelen geschreven. Misschien leuk om eens te lezen ;).
@Frans waar kan ik die artikelen vinden? Bedoel je wellicht wat anders dan hub-spoke model? Ik ken het als een organisatiemodel, niet als een model die deze verschuiving beschrijft.
Gevonden? frans
Hoi Marco,
Interessant onderwerp waar ik me ook de laatste tijd een beetje in heb verdiept. Ik noem deze ontwikkeling zelf de jobless economy. Na de mechanisering van de landbouw kwam de industriële economy die in Nederland uitmondde in een diensten economie. Verhouding qua werkgelegenheid in Nederland is ongeveer 5% landbouw, 25% industrie en 70% dienstverlening.
Met name de scheve verhouding tussen industrie en dienstverlening maakt dat Nederland nog sneller richting een jobless economy verschuift. Op de korte termijn verdwijnen de mid-office en back-office banen door automatisering en outsourcing naar lage lonen landen zoals India. Op de lange termijn zullen ook de uitbestede activiteiten geautomatiseerd worden. Hierdoor zullen de kantoren langs de zuidas zullen in 25 jaar tijd grotendeels weer leegstaan, een volgende vastgoed crises veroorzakend.
De politiek heeft hier veels te weinig aandacht voor en de PVDA droomt zelfs nog van volledige werkgelegenheid, gezien hun onlangs gepubliceerde Plan van de Arbeid. Wil deze uitstoot van personeel niet leiden tot maatschappelijke onrust dan dient de overheid sturing te geven aan bijvoorbeeld verschuiving van belasting op arbeid naar belasting op kapitaal en het verder verlagen van de arbeidstijd per week.
Dus van een 36-40 urige werkweek naar bijvoorbeeld een 24-urige werkweek. Minder werken is minder loon. Maar in combinatie met inkomstenbelasting verlaging kan dit toch wellicht het besteedbaar inkomen van deze middengroep op peil houden en onrust wegnemen.
Ook de revitalisering van de maakindustrie kan weer werkgelegenheid creëren. Meer IT en robotisering in de maakindustrie verhoogt de productiviteit van de nederlandse werknemer. Tevens zal technologie voor afnemende schaalopbrengsten zorgen waardoor het interessanter wordt om productie capaciteiten dichter bij de afzet markten te alloceren. Tevens leiden technologieën zoals 3D printing voor meer klant-specifieke producten (batches of one) die in locale productie faciliteiten geproduceerd worden.
Als de politiek de jobless economy overlaat aan de markt dan gaan we inderdaad naar een winner takes all maatschappij toe. Iets wat we juist in de historie (periode van adel en horigen) achter ons hadden gelaten
Zie bijv clay shirky, , of m’n publicatie bij secondsight of socialevraagstukken.nl
Iedereen praat van elkaar na dat de Oxford onderzoekers zouden voorspellen dat er banen in de middenklasse verdwijnen. Het tegendeel is waar: ze stellen dat de ‘oude’ vormen van automatisering vooral banen aan de onderkant van de arbeidsmarkt kosten, terwijl nieuwe vormen van automatisering vooral de hoger opgeleiden overbodig maken. Complexe beslissingen op basis van ‘hyper’multivariate analyses (er zijn 100 factoren die een rol kunnen spelen) worden nu al steeds vaker door ICT-oplossingen, of door zeer kleine ‘mens’teams met een heel sterke ict-ondersteuning genomen: de automatische piloot in de luchtvaart, de handel in aandelen, analyse van ziektebeelden, laboratoriumonderzoek. Zelfs beleid voor de publieke sector wordt degelijker als twee beleidsmakers veel ict inzetten dan als vijf beleidsmakers hun gratuite meningen over elkaar heen storten. Veel fiasco’s in de publieke sector (zoals de decentralisatie thuiszorg) zouden niet gebeuren als we minder op menselijke beslissingen en meer op computerwijsheid zouden bouwen. Het is een kwestie van tijd voor de belastingbetaler liever door computers wordt geregeerd dan door sociaal-democraten of liberalen.