Ter voorbereiding op de masterclass is een reader samengesteld met podcast en artikelen over actuele volkshuisvestelijke thema’s en het werken met toekomstscenario’s.

Podcast:

De 4-delige podcast ‘Blik op de toekomst’ over de post Corona scenario’s van woning-corporatie Woonbedrijf uit Eindhoven geeft een mooi inzicht hoe deze woningcorporatie scenarioplanning gebruikt in haar strategie. Woonbedrijf is in 2010 (financiele crisis) gestart met het gebruik met scenarioplanning en maakt iedere 5 jaar opnieuw toekomstscenario’s samen met externe partners (breder kijken) om haar ondernemingsplan te toetsen. Hoe robuust zijn de gekozen strategische resultaatgebieden en doelstellingen in de verschillende toekomstscenario’s en hoe moeten de keuzes worden aangepast?

Artikelen:

• De sociale huur onder vuur: Acht professionals over de toekomst van het sociaal wonen (Platform31, september 2020)
• Een huurwoning: geen voorziening maar een thuis (Pleidooi, augustus 2018)
• Gebouw van de volkshuisvesting, renovatie gewenst! (Platform31, september 2020 over de gevolgen van 30 jaar volkshuisvestingsbeleid op sociaal wonen)
• Manifest Passend Wonen: ‘Van foto naar film’ (RIGO, juni 2018)
• Na COVID-19: anticiperen op een nieuwe werkelijkheid (Jester Strategy, april 2020)
• Plan voor de Volkhuisvesting: Goed wonen is een mensenrecht (Woonbond, mei 2020)
• Strategic control: Hoe Havensteder omgaat met strategierisico’s (CM, oktober 2020)

Samenvatting:

Centrale vraag: hoe houd je toezicht op strategievorming?

• Het gaat er steeds meer om dat je een lange termijn woonvisie hebt en niet een meerjaren plan met gedetailleerde doelstellingen. Wel een periodieke toetsing/herijking van de woonvisie op basis van trends en ontwikkelingen.
• Als instrument werd het strategic control lemniscaat aangereikt. Het startpunt van de lemniscaat is het bedrijfsmodel waarbij het van belang is dat je expliciet bent in voor wie je er bent en wilt zijn (doelgroep) en wat je biedt (waardepropositie). Je kunt daarvoor bijvoorbeeld het business model canvas van Osterwalder gebruiken.
  

• Belangrijk om in de omgevingsscan rekening te houden met alle belanghebbenden. De RvC houdt toezicht namens de samenleving (huurders, toekomstige huurders, gemeente, etc). Belang van toekomstige huurders kun je meenemen door enerzijds te kijken naar demografische ontwikkelingen, maar anderzijds ook door bijvoorbeeld mensen op de wachtlijsten te informeren.
• In ochtenddeel van de masterclass stil gestaan bij historische ontwikkelingen taakopvatting woningcorporaties (keuzes voor oa daeb/niet-daeb, middenhuur, solidariteitsprincipe).
• Het bewegend speelveld van woningcorporaties laat de verschuiving zien van breed/privaat (2005) naar smal/publiek (2015) naar breed/publiek (toekomstverwachting). Dat laatste zou betekenen dat woningcorporaties naar een bredere taakopvatting gaan waarbij het steeds meer zal samenwerken met maatschappelijke partners op gebied van leefbaarheid, zorg en welzijn.
  

• In middagdeel van de masterclass is vooral ingegaan op de tot standkoming van scenarioplanninng (meerjarig), de relevantie van scenarioplanning voor oa toetsen van kansen en risico’s (jaarlijks) en de rol van de RvC in het traject.
  

• Eerder genoemnde podcast schetst een goed beeld van dit proces dat ca 3 maand doorlooptijd heeft gevraagd en waar ca. 60 belanghebbenden (zowel intern als extern) aan mee hebben gedaan. Interessant is dat Woonbedrijf Eindhoven iedere 1-2 jaar een early warning monitor ontwikkeld aan de hand van enquete en daar haar plannen op herijkt.

Aanvullende literatuur:

• Jan Nekkers, Wijzer in de toekomst Werken met toekomstscenario’s, 2020
• Peter van Os, Mens, stenen, geld, 2013