Na twee jaar waarin de pandemie de drijvende kracht van de samenleving was, is de belangrijkste drijfveer nu de oorlog in Oekraïne. De komende maanden zal de wereld worstelen met de onvoorspelbaarheid van de gevolgen van de oorlog voor de geopolitiek en de veiligheid, de strijd om de inflatie onder controle te houden, de chaos op de energiemarkten en het onzekere post-pandemische pad van China. Om de zaken nog ingewikkelder te maken zijn al deze zaken nauw met elkaar verbonden. Tom Standage, editor van “The World Ahead 2023”, een speciale uitgave van The Economist schetst tien thema’s en trends voor het komende jaar:
1. Alle ogen zijn gericht op Oekraïne. Energieprijzen, inflatie, rentetarieven, economische groei, voedseltekorten – alles hangt af van hoe het conflict zich de komende maanden ontwikkelt. Snelle vooruitgang in Oekraïne kan een bedreiging vormen voor Poetin, maar een patstelling lijkt de meest waarschijnlijke uitkomst. Rusland zal proberen het conflict te rekken in de hoop dat energietekorten en politieke verschuivingen in Amerika de Westerse steun voor Oekraïne zal ondermijnen.
2. Recessies dreigen. De grote economieën zullen in een recessie terechtkomen omdat de centrale banken de rente verhogen om de inflatie in de kiem te smoren. De Amerikaanse recessie zou relatief mild moeten zijn; die van Europa zal brutaler zijn. De pijn zal wereldwijd zijn omdat de sterke dollar de arme landen treft die al getroffen zijn door de stijgende voedselprijzen.
3. Positieve impact op klimaatverandering. Terwijl landen zich haasten om hun energievoorziening veilig te stellen, grijpen ze terug naar vuile fossiele brandstoffen. Maar op middellange termijn zal de oorlog de overstap naar hernieuwbare energiebronnen versnellen als veiliger alternatief voor door autocraten geleverde koolwaterstoffen. Naast wind- en zonne-energie zullen ook kernenergie en waterstof profiteren.
4. Piek China? Ergens in april zal de bevolking van China met ongeveer 1,43 miljard worden ingehaald door die van India. Nu de Chinese bevolking afneemt en de Chinese economie tegenwind ondervindt, zal er veel discussie zijn over de vraag of China zijn hoogtepunt heeft bereikt. Een tragere groei betekent dat zijn economie die van Amerika nooit in omvang zal inhalen.
5. Verdeeld Amerika. Hoewel de Republikeinen het slechter deden dan verwacht bij de tussentijdse verkiezingen, blijft de sociale en culturele verdeeldheid over abortus, wapens en andere hete hangijzers toenemen na een reeks omstreden uitspraken van het Hooggerechtshof. De formele toetreding van Donald Trump tot de presidentsrace van 2024 zal olie op het vuur gooien.
6. Blinde vlekken. De intense aandacht voor de oorlog in Oekraïne verhoogt het risico op conflicten elders. Nu Rusland is afgeleid, breken er conflicten uit in zijn achtertuin. China kan besluiten dat er nooit een beter moment is om Taiwan te veroveren. In de Himalaya zouden de spanningen tussen India en China kunnen oplaaien. En zou Turkije kunnen proberen een Grieks eiland in de Egeïsche Zee in te pikken?
7. Verschuivende allianties. Te midden van geopolitieke verschuivingen reageren bondgenootschappen. De NATO, nieuw leven ingeblazen door de oorlog in Oekraïne, zal twee nieuwe leden verwelkomen. Zal Saoedi-Arabië zich aansluiten bij de Abraham-akkoorden, een opkomend blok? Andere groeperingen van toenemend belang zijn de Quad en Aukus (twee door de VS geleide clubs die de opkomst van China moeten tegengaan) en i2u2 – geen rockband, maar een duurzaamheidsforum dat India, Israël, de Verenigde Arabische Emiraten en de Verenigde Staten met elkaar verbindt.
8. Wraak toerisme. Pak aan, covid! Omdat reizigers na de sluiting “wraak” nemen, zullen de uitgaven van reizigers bijna weer het niveau van 1,4 miljard dollar van 2019 bereiken, maar alleen omdat de inflatie de prijzen heeft opgedreven. Het werkelijke aantal internationale toeristische reizen zal met 1,6 miljard nog steeds onder het pre-pandemische niveau van 1,8 miljard liggen. Zakenreizen zullen zwak blijven omdat bedrijven op hun kosten bezuinigen.
9. Metaverse realiteitscheck. Zal het idee van werken en spelen in virtuele werelden ook buiten videogames ingang vinden? 2023 zal enkele antwoorden geven wanneer Apple zijn eerste headset lanceert en Meta beslist of het zijn strategie zal wijzigen terwijl zijn aandelenkoers kwakkelt. Ondertussen kan een minder ingewikkelde en meer direct bruikbare verschuiving de opkomst zijn van “passkeys” ter vervanging van wachtwoorden.
10. Nieuw jaar, nieuw jargon. Nog nooit gehoord van een passkey? Teh Economist heeft de nieuwe jargon op een rijtje gezet die in 2023 van pas zal komen. Nimbys zijn uit en yimbys zijn in; cryptocurrencies zijn niet cool en post-kwantumcryptografie is hot.
Achteraf gezien markeerde de pandemie het einde van een periode van relatieve stabiliteit en voorspelbaarheid in geopolitiek en economie. De wereld van vandaag is veel onstabieler, geteisterd door de wisselvalligheden van rivaliteit tussen grote mogendheden, de naschokken van de pandemie, economische onrust, extreme weersomstandigheden en snelle sociale en technologische veranderingen. Onvoorspelbaarheid is het nieuwe normaal.
Bron: The Economist
