Souhail wees daarbij indirect op het boek ‘Taal en stilte: Naar een leiderschap voorbij de angst‘ van Johan Verstraeten, hoogleraar aan de KU Leuven.

Volgens Verstraeten wordt in nagenoeg alle sectoren, van de zorgsector, het onderwijs tot de administratie, de managementpraktijk gekoloniseerd door een zielloze taal die de ervaring van het werk en van het leven verschraalt. Een taal die mensen herleidt tot functies en instrumenten van een louter op efficiëntie gericht beleid dat niet het goede nastreeft, maar de onhaalbare maximalisatie van zakelijke doelstellingen. De gevolgen zijn ernstig aldus Verstraeten: een toenemend aantal mensen lijdt aan een gevoel van zinloosheid, negatieve zelfperceptie, burn-out en depressie. In het boek ‘Taal en stilte’ beschrijft Verstraeten de herontdekking van twee verwaarloosde bronnen van leiderschap: inspirerende taal en de herovering van de ruimte waarin mensen de innerlijke kracht ontdekken om hun angst voor verandering te overwinnen.

Heb het boek zelf nog niet gelezen, maar met dank aan Ilse Meelberghs aka de lerende docent, heb ik een mooie beschrijving gevonden van wat Verstraeten verstaat onder die tweede taal.

Kort door de bocht zijn er dus twee talen:

Taal 1:
De taal van feiten, kennis, berekening, competenties, output , impact, prestatie, controle en beheersing. Een taal nuttig voor het gesprek tussen experts. En een schrale taal, die, als ze erg gaat domineren, mensen blind maakt voor alles wat niet gezien kan worden door de bril van die taal.

Taal 2:
De taal van verhaal en metafoor. De taal met de mogelijkheid om inspiratie te bieden en een zinvolle omgeving te scheppen. Een taal die de beperkte interpretatiehorizon van taal 1 kan openbreken, die verbeeldingskracht wekt. die in staat stelt wijsheid te verwerven, die de werkelijkheid laat zien in positieve onberekenbaarheid, paradoxe karakter en oncontroleerbaarheid.

Taal 1 wordt onderwezen op plekken waar leiders worden opgeleid. Universiteiten, hogescholen, businessschools, MBA opleidingen in-company trainingsprogramma’s.

Taal 2 wordt onderwezen in contemplatie, in stilte. Van daaruit ontstaat als vanzelf jouw tweede taal.

In die stilte gebeurt iets wat voor (persoonlijk) leiderschap voorbij de angst van levensbelang is:

• voedt kijken naar wat voor mensen van betekenis is, het gehoor geven aan de stem van anderen
• je leert jezelf ten diepste verstaan
• helpt je om trouw te blijven aan de fundamentele en unieke opdracht van je leven
• ondersteunt mildheid (vs perfectionisme) en contemplatie (vs hyperactivisme)
• maakt je ontvankelijk voor je innerlijke kracht
• ondersteunt vertrouwen en verbinding
• In essentie komt het erop neer, zonder vertraging en de moed om de stilte in te stappen en daar te leren, geen authentieke taal 2.

Bekijk zeker ook even de blog van Ilse Meelberghs voor een visualisatie van deze beschrijving.

Ben er voor mijzelf nog niet helemaal uit, maar de contouren van hoe een ambidextere organisatie zou kunnen werken en waarbij je beeld en taal geeft aan de ruimte tussen exploitatie en exploratie, wordt steeds duidelijker. Ik zie een verticale sturing op bedrijfsdoelen, een horizontale sturing op vernieuwing en een noodzakelijke tweede taal voor de adaptieve ruimte die organisaties flexibel en weerbaar maken voor de toekomst.

Dank Souhail voor je mooie inzicht!