Het boek van Mariana Mazzucato, Mission Economy: A Moonshot Guide to Changing Capitalism benoemt de wicked problems van deze tijd en laat zien dat er ondanks de vele visies en oproepen tot verandering, weinig echt verandert. Als private partijen niet kunnen of willen opschalen, moet de overheid dat doen aldus Mazzucato.
De aanpak van klimaatverandering, de wateropgave, de toekomst van mobiliteit, gezond ouder worden en de digitale tweedeling vereist een actieve overheid stel Mazzucato in haar boek. Als inspiratie voor deze aanpak verwijst ze naar Kennedy’s Moonshot-speech en het Apollo-programma uit de jaren zestig, een megaproject waarvan destijd niemand de uiteindelijke voordelen kon bevroeden. Een kosten-baten analyse had van tevoren nooit deze voordelen kunnen inschatten; er is een risico-nemende overheid nodig om dit te bewerkstelligen. Uiteindelijk zijn de welvaartsbaten veel groter dan de (astronomische) kosten, maak Mazzucato aannemelijk.
Het oude economische model voldoet volgens Mazzucato niet meer. Het gaat dan om de Market Failure Theory (MFT), een theorie dat stelt dat markten voor goederen en diensten altijd efficiënter werken dan overheden, dat bedrijven en mensen streven naar nutsmaximalisatie, dat schaarste is geprijsd, en dat overheden alleen een rol hebben bij marktfalen. Mazzucato stelt voor om af te rekenen met de mythes die voortkomen uit deze oude theorie, om zo te komen tot een nieuw handelingsperspectief.
Mazzucato stel een nieuw model voor met meer sturingskracht van de overheid bij de aanpak van klimaatverandering, de wateropgave, de toekomst van mobiliteit, gezonder veroudering en de digitale tweedeling. Sleutel bij de nieuwe aanpak is dan dat uitgegaan wordt van collectieve actie en waardecreatie, door publieke en private partijen in samenhang, met risicovolle experimenten waarvan geleerd wordt, met partnerschappen voor de lange termijn.
De visie van Mazzucato blijft allemaal wat abstract, maar haar rapport ‘Mission-Oriented Research & Innovation in the European Union – A problem-solving approach to fuel innovation-led growth‘ (pdf) is inmiddels wel meegenomen in de Europese strategie voor het uitwerken van het toekomstige EU-kaderprogramma voor onderzoek en innovatie. Daarmee is missiegedreven innovatiebeleid een relatief nieuwe en veelbelovende manier om grote maatschappelijke missies vorm te geven.
Verder lezen:
- Waarom we volgens Mariana Mazzucato groot moeten denken om grote problemen op te lossen (GO, 30 maart 2022)
- Kapitaal zoekt missie (NRC, 9 april 2021)
- Econoom Mariana Mazzucato breekt dankzij de coronacrisis door: ‘Duizenden miljarden in het systeem pompen is niet genoeg’ (NRC, 31 december 2020)
- Mariana Mazzucato: ‘Overheid moet moonshots doen’ (NRC, 9 november 2018)
1 reactie
Interessant en deze heb ik ergens gemist denk ik