Blog:

Shifting Proximities

door Marco Derksen op 8 oktober 2020

Het Nxt Museum in Amsterdam-Noord stond al op mijn to-do lijst sinds de opening deze zomer. Het museum richt zich volledig op nieuwe media kunst en de eerste tentoonstelling ‘Shifting Proximities‘ was volgens kenners al meteen een absolute aanrader. Shifting Proximities onderzoekt de manier waarop mensen maatschappelijke en technologische veranderingen ervaren en hoe zij hierop reageren. Via acht grootschalige multi-zintuigelijke installaties wordt onze perceptie van ruimte, maar ook onze plaats daarin, op de proef gesteld.

Vandaag had ik verder niets in de agenda staan en de regen kwam met bakken uit de lucht, een perfecte dag dus voor een museumbezoek!

Connected
In de eerste installatie van audiovisueel kunstenaar Roelof Knol, met geluid van Marc Mahfoud, worden bezoekers bij elkaar gebracht in een soort rituele verbinding. Iedere bezoeker wordt weergegeven door een interactief visueel beeld dat op de vloer wordt geprojecteerd. Samen vormen deze beelden nieuwe verbindingsnetwerken tussen de bezoekers die door de tentoonstelling lopen. Zo wordt de persoonlijke ruimte een gedeelde ruimte.

Proxemics is de studie van de nabijheid en de afstand tussen mensen en voorwerpen tijdens interacties. Het onderzoekt de afstand die mensen bewaren wanneer ze met elkaar omgaan. We hebben blijkbaar allemaal onze persoonlijke bubbels en zoeken instictief de ruimte die we nodig vinden. Er zijn vier niveaus van afstand gedefinieerd die een rol spelen bij lichamelijke interactie: intiem (0-0,4m), persoonlijk (0,4-1,4m), sociaal (1,4-3,5m) en publiek (> 3,5m).

Connected zet de toon voor de tentoonstelling door de verschillende soorten ruimtes die we innemen te onderzoeken, waarbij de bezoekers er langzaam maar zeker weer aan leren wennen om op een comfortabele en veilige manier in elkaars nabijheid te verkeren.

Topologies #1
Met Topologies #1, een nieuwe installatie die speciaal voor deze locatie is ontwikkeld, gaat kunstcollectief United Visual Artists (UVA) weer een stap verder met hun programmeerbare lichtarchitectuur. Dit werk vormt het eerste onderdeel van UVA’s nieuwe ‘Topology’-reeks en bestaat uit lichtvlakken die zich over de hele zaal uitstrekken, waardoor verschuivende geometrische patronen ontstaan die de ruimte telkens op een andere manier indelen.

Habitat
Habitat is een datagestuurde installatie van kunstenares Heleen Blanken in samenwerking met softwareontwikkelaar NAIVI en geluidskunstenaar Stijn van Beek. Deze installatie wordt in Nxt Museum voor het eerst aan het publiek getoond. Het werk vertaalt 3D-scans van organische artefacten uit het Naturalis Biodiversity Center (Leiden) naar een game-achtige, meditatieve omgeving.

Distortions in Spacetime
Met hun immersieve kunstwerk Distortions in Spacetime nodigen audiovisuele pioniers Marshmallow Laser Feast bezoekers uit om de vorming van een zwart gat te ervaren. Als een grote ster uitdooft en ‘sterft’, worden atomen zó sterk gecomprimeerd dat de dichtheid oneindig groot wordt, de tijd tot stilstand komt en het zwaartekrachtveld zo krachtig wordt dat zelfs licht niet kan ontsnappen: een zwart gat. Maar de kracht die deze donkere schaduw creëert, zorgt ook voor een supernova-explosie van materie die uiteindelijk kan samensmelten en planeten, planten en mensen kan vormen. In dit werk zien bezoekers zichzelf weerspiegeld in deze materie en beginnen ze het kosmische verband tussen zwarte gaten, stervende sterren en ons eigen bestaan te begrijpen.

Econtinuum
Ecologisch kunstenaar Thijs Biersteker, brengt in samenwerking met de Italiaanse botanicus Stefano Mancuso, een pionier op het gebied van plant-neurobiologie, de bezoeker in aanraking met de tak van wetenschap die de communicatie tussen planten bestudeert.

Gegevens die door sensoren in de zaal worden vastgelegd, worden doorgestuurd naar twee kunstmatig intelligente boomwortelsculpturen die de symbiotische relatie nabootsen onder onze voeten in het ecosysteem van een bos. Zo wordt aan het licht gebracht hoe bomen samenwerken, elkaar waarschuwen, van elkaar leren en voedingsstoffen delen. Als bezoekers zich in het systeem begeven, beseffen ze dat de twee wortels reageren op hun aanwezigheid en van hun patronen leren. Ze vormen een futuristisch ecosysteem dat kennis deelt en één centrale boodschap heeft: samen staan we sterker.

Biometric Mirror
De bezoeker speelt de hoofdrol in de Biometric Mirror van sciencefiction-kunstenaar en lichaamsarchitect Lucy McRae en dr. Niels Wouters, een wetenschapper die de interactie tussen mens en computer onderzoekt en gespecialiseerd is in digitale ethiek.

Bezoekers treden een technologietempel binnen om een algoritme te vereren dat hen observeert, psychoanalyse op hen uitvoert en mathematisch ‘perfecte’ versies van hun gezicht genereert. In deze installatie wordt zowel de nauwkeurigheid als de tekortkoming van algoritmes voor gezichtsherkenning blootgelegd. Het werk is gebaseerd op een algoritme dat door dr. Wouters is ontwikkeld en roept de vraag op of we de belofte van AI om alles te detecteren en ons te beschermen moeten omarmen, of dat we juist afstand moeten nemen van een systeem dat ons dag en nacht volgt zodat onze privacy en persoonlijke ruimte worden gewaarborgd.

The Coded Gaze
Het Nxt Lab opent deze zomer met de Nederlandse première van een serie van vier videowerken die zijn gemaakt door de Algorithmic Justice League, een organisatie die kunst en onderzoek combineert om de maatschappelijke gevolgen en nadelige effecten van kunstmatige intelligentie aan de kaak te stellen.

Allereerst in The Coded Gaze: Unmasking Algorithmic Justice. In dit werk onthult Joy Buolamwini, ‘Poet of Code’ en oprichter van de Algorithmic Justice League, haar persoonlijke frustrerende ervaringen met gezichtsherkenningstechnologie en laat ze zien dat het hoog tijd is dat AI op een rechtvaardigere en meer verantwoorde manier wordt ingezet. Door wat dieper te spitten in wat Buolamwini ‘the coded gaze’ noemt, laten de onderzoekers achter Gender Shades zien dat IBM, Microsoft en Face++ beter in staat zijn het geslacht van mannen te herkennen aan de hand van hun gezicht dan dat van vrouwen. De software had vooral moeite met gezichten van donkerder getinte vrouwen. Dit werk toont aan dat geautomatiseerde systemen niet neutraal zijn; ze zijn een afspiegeling van de prioriteiten, voorkeuren en vooroordelen van degenen die de macht hebben om kunstmatige intelligentie vorm te geven.

In het gesproken werk AI, Ain’t I A Woman? haalt Joy Buolamwini praktijkvoorbeelden van dit onderzoek aan. Hierin laat ze zien hoe kunstmatige intelligentie de afbeeldingen van iconische zwarte vrouwen als Oprah, Serena Williams, Michelle Obama, Sojourner Truth, Ida B. Wells, en Shirley Chisholm totaal verkeerd kan interpreteren. Tot slot is er Voicing Erasure, een poëtisch stuk dat wordt voorgedragen door voorvechters van empowerment voor vrouwen en door vooraanstaande geleerden op het gebied van ras, gender en technologie. Dit werk stelt de volgende vraag: Is het acceptabel dat machines van siliconen en staal of vlees en bloed de bijdragen van vrouwen wissen? Dit werk is mede gebaseerd op nieuw onderzoek van Allison Koenecke.

Dimensional Sampling #1
Dimensional Sampling #1 is een audiovisueel werk van kunstenaar en programmeur Yuxi Cao (James) en sound designer Lau Hiu Kong (Lawrence). Zij onderzoeken de wereldwijde opkomst van QR-codes; vooral in China zijn deze codes een integraal onderdeel van het moderne leven geworden. Ze worden bijvoorbeeld gebruikt voor: bestellen en betalen, het identificeren van ouderen en zelfs het herdenken van de doden: het levensverhaal van de overledene – een biografie, foto’s en video’s – wordt gekoppeld aan een QR-code die vervolgens in de grafsteen wordt gegraveerd.

In het gehele museum zet Nxt Museum de traditie van langdradige ‘zaalteksten’ op z’n kop: het museum heeft de Zwitserse kunstenaar Benjamin Muzzin de opdracht gegeven om zogeheten ‘transitieruimtes’ te maken. In deze ruimtes wordt een combinatie van projecties, bewegende beelden en tekst gebruikt om dieper in te gaan op het grondige onderzoek en de creatieve samenwerkingsprocessen achter de installaties. De presentatie is gecureerd door Bogomir Doringer (kunstenaar, curator en Hoofd Onderwijs & Onderzoek bij Nxt Museum) en Jesse Damiani (schrijver, producent, curator en Specialist Opkomende Technologieën bij Nxt Museum).

1 reactie

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Laatste blogs

Bekijk alle blogs (1021)
Contact