Vijfentwintig jaar na ‘Consciousness Explained’, het meesterwerk van de Amerikaanse filosoof Daniel Dennett over het bewustzijn, schreef Dennett de opvolger: ‘From Bacteria to Bach and Back: The Evolution of Minds’. In dit boek uit 2017 onderzoekt Dennett hoe je abstracte begrippen als ziel, intelligentie en creativiteit kunt beschrijven. De auteur buigt zich wederom over de grote vragen waar hij zijn hele carrière al mee bezig is. Hebben we een vrije wil? Wat betekent bewustzijn? Wat gebeurt er wanneer iemand denkt? Dennett gebruikt biologie en computerwetenschap, en dan vooral kunstmatige intelligentie, en komt zo tot een nieuwe visie op de menselijke geest.
Ik moet eerlijk zeggen dat ik het boek nog niet had gelezen en al weer was vergeten, maar vandaag kreeg ik van AOG-collega Leen de Waal de tip om dit boek te gaan lezen (als academisch alternatief voor het populaire werk van Harari).
‘Ja, we hebben een ziel, maar die bestaat uit talloze kleine robots,’ zegt Dennett, een mooi beeld om uit te leggen dat, hoe ongrijpbaar de ‘ziel’ of het ‘bewustzijn’ ook is, er wel exacte, controleerbare zaken aan ten grondslag liggen. Even ongrijpbaar is de vrije wil: ja, die bestaat volgens Dennett, en dat die tot stand komt in talloze chemische processen is daarmee niet in tegenspraak: lichaam en geest werken altijd samen, je kunt zelfs zeggen dat ze samenvallen.
‘From Bacteria to Bach: Extending Darwin’s Vision’, lezing van Daniel Dennett voor Radboud Universiteit in Nijmegen:
Zie ook:
- Ons bewustzijn is fonkelende software in een apenbrein (NRC, 2018)
- Van bacterie tot Bach en terug (Managementboek, 2017)
- De ideeën van atheïst Dennett kunnen u infecteren, als een succesvolle meme (Trouw, 2017)
- Dennett heeft een enorm rijk boek over evolutie afgeleverd (Volkskrant, 2017)
- Daniel C. Dennett over de evolutie van ons bewustzijn (De Leesclub van Alles, 2017)
- Tegenlicht Talks: Daniel Dennett (VPRO, 2015)
- Beagle, in het kielzog van Darwin: The creation of the fittest (VPRO, 2010)
