Deze week een interessante column over leven lang leren van ondernemer en investeerder Annemarie van Gaal in de Telegraaf (via Blendle). Annemarie pleit in de column voor een leercultuur waarbij medewerkers ieder jaar of iedere twee jaar, een maand een opleidingsstage lopen bij een ander bedrijf (in een compleet andere sector). Vraag en aanbod in heel Nederland kunnen worden gematched via een online marktplaats met opleidingsstages. Goed idee, waarom gaan we dit niet gewoon doen Annemarie?

De column van Annemarie:

Een leven lang leren, wie kent de term niet?

Tegenwoordig wordt verwacht dat je tot je 67e blijft werken, maar hoe doe je dat als de wereld om je heen zo snel verandert? Het is een utopie om te denken dat je vanaf je eerste baan tot aan je pensionering bij een en dezelfde werkgever kunt blijven, laat staan in dezelfde functie of sector. De term ’baanzekerheid’ is een overblijfsel uit de vorige eeuw en eigenlijk geloven alleen de vakbonden er nog in.

Nee, in deze tijd zul je er als werknemer alles aan moeten doen om alle veranderingen en innovatie bij te benen, nieuwe terreinen te verkennen en bereid zijn om tijdens je werkzame leven in verschillende banen, bedrijven en sectoren te werken.

Je zult jezelf continu moeten verbeteren, kennis vernieuwen en het beste uit jezelf halen. Een leven lang leren dus.

Opleidingen en trainingen naast je baan zijn cruciaal. Maar wie gaat daarvoor zorgen? Daar zit nu precies de crux. Werknemers zien er de noodzaak niet van in, want waarom zouden zij hun vrije tijd opofferen en van hun netto inkomen de kosten van een opleiding betalen om later eventueel van baan te kunnen wisselen als ze nu al een baan hebben. Waarom moeite doen om je te verbeteren of de ontwikkelingen in de markt te blijven bijbenen als het je geld kost?

Voor een werkgever geldt vaak hetzelfde. Waarom zou hij met dure opleidingen investeren in zijn werknemer zodat deze aantrekkelijker is op de arbeidsmarkt en gemakkelijker in een andere sector of bij een concurrerend bedrijf aan de slag kan?

Toch wordt het steeds vaker als de taak van een werkgever gezien om de opleidingen van werknemers te faciliteren en de kosten ervan te betalen. Maar hoe terecht is dat?

Hoogleraar arbeidsmarkt Ton Wilthagen zei daar laatst over: “Dat is alsof je tegen je vrouw zegt: schat, ga niet op de bank zitten met een zak chips, maar zorg dat je aantrekkelijk blijft voor andere mannen.”

Je krijgt nu vaak de geforceerde situatie waarbij werkgevers opleidingen voor hun werknemers bedenken, die van pas zouden kunnen komen in hun huidige baan. Werknemers gaan vervolgens met de grootst mogelijke tegenzin vijf dagen in een afgelegen conferentieoord op de Veluwe zitten om een nutteloze opleiding af te vinken. We moeten van deze ontwikkeling af en ook van het idee dat opleidingen de taak van de werkgever zijn. Opleidingen volg je vooral voor jezelf en niet voor je werkgever.

Waarom gooien we het niet over een andere boeg?

Kijk, ieder mens beschikt over vele talenten en wie weet of wat je nu doet, wel datgene is waarvoor je het meeste talent hebt?

Dat weet je niet en dat kun je alleen ondervinden door zelf in een andere omgeving ander werk te gaan doen. Maar wie krijgt ooit die kans als hij een vaste baan heeft?

Waarom laten we werknemers niet op zoek gaan naar hun talent of passie, door ze ieder jaar of iedere twee jaar, een maand een opleidingsstage bij een ander bedrijf of in een compleet andere sector te laten doen? Een heftruckchauffeur in een distributiecentrum heeft misschien altijd al gedroomd van een baan als kok in een restaurant of een salesmanager zou misschien graag meer weten over het vak van schoolfotograaf of van laborant. Zie het een beetje als een betaalde sabbatical. Hoe leuk is het om tijdens een stage van een maand te ontdekken waar je talenten liggen en wat je inspireert?

Misschien valt je opleidingsstage tegen en ga je gesterkt door de indrukken die je hebt opgedaan, weer met nieuwe energie en vol ideeën aan de slag in je baan.

Natuurlijk zullen er ook werknemers zijn voor wie de nieuwe werkervaring een openbaring is en die ’s avonds met meer energie thuiskomen dan waarmee ze ’s morgens vertrokken zijn.

Als werkgever stel je jouw bedrijf ook weer beschikbaar voor een opleidingsstage voor werknemers van andere bedrijven, dus wie weet wat voor geweldige nieuwe werknemers jij weer ontmoet.

Je kunt vraag en aanbod in heel Nederland matchen door online een marktplaats te maken met alle opleidingsstages die in een bepaalde periode worden aangeboden.

Je kunt de maanden dat jouw werknemers op opleidingsstage elders zijn, laten invullen door werknemers die vanuit een ander bedrijf bij jou een opleidingsstage willen volgen. Iedereen houdt gewoon zijn salaris bij zijn eigen werkgever, dus de werkgever die de opleidingsstage geeft hoeft niets extra’s te betalen.

Zo krijg je een geweldige uitruil van gemotiveerde werknemers die wellicht heel veel energie van hun nieuwe tijdelijke werk krijgen of nieuwe talenten ontdekken tijdens de opleidingsstage. Natuurlijk zullen er werknemers zijn wier opleidingsstage zo bevalt dat ze besluiten om een carrièreswitch te maken. Maar de meeste werknemers zullen vooral geïnspireerd terugkomen bij hun oude werk en er vol ideeën weer tegenaan gaan. Verandering van spijs doet eten en dat zonder extra kosten en met veel impact voor onze samenleving.

Werkgevers zouden niet bang moeten zijn om hun werknemers nieuwe ervaringen te laten opdoen en andere werknemers binnen te laten. Iedereen moet zijn vleugels kunnen uitslaan, een heel leven lang.