Technologische vernieuwingen gaan razendsnel en het mediagebruik verandert ingrijpend. Een toekomstbestendige publieke omroep moet hierop inspelen en zich ontwikkelen tot een innovatieve en slagvaardige mediadienst die op alle platforms actief is en samenwerkt met commerciële partijen en programmamakers. In die creatieve netwerkorganisatie staat de inhoud van de programma’s altijd centraal, net als de makers. Dat staat in De tijd staat open (pdf), een advies voor een toekomstbestendige publieke omroep dat de Raad voor Cultuur (RvC) vandaag heeft aangeboden aan staatssecretaris Dekker van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW).

De adviezen van de commissie leiden tot de volgende aanbevelingen:

• Scherper dan nu zal de publieke omroep (publieke mediadienst) zich moeten onderscheiden met media-inhoud die van publiek belang is
• De publieke omroep is breed en voor iedereen, maar maakt wel duidelijke keuzes op inhoud
• Het mediabestel wordt ook geopend voor andere partijen dan de omroepverenigingen
• De publieke omroep programmeert voor alle platforms; naast televisie en radio ook voor nieuwe media en mobiele platforms
• De publieke omroep heeft een gidsfunctie
• De NPO krijgt een andere, geactualiseerde rol en organisatiestructuur
• De omroepverenigingen richten zich meer op specifieke publieksgroepen en thema’s
• Culturele en levensbeschouwelijke programmering is bij uitstek publiek en verdient extra waarborgen en een breed publiek bereik
• Op regionaal niveau is een open bestel wenselijk, waarin publieke en private nieuwsorganisaties de krachten kunnen bundelen

In het 172 pagina’s tellende adviesrapport (pdf) zijn deze aanbevelingen nader toegelicht. Het is overigens nog maar de vraag wat staatssecretaris Dekker gaat doen met het advies. Volgens Hans Maarten van den Brink, directeur van het Mediafonds, overbrugt het adviesrapport traditionele tegenstellingen maar negeert de politiek in de regel deze adviezen. Van den Brink in NRC: “Zo’n media-advies raakt altijd zoek.”

De regionale omroepen, waaronder Omroep Gelderland, zijn blij met het advies van de Raad voor Cultuur. Daarin wordt geadviseerd dat regionale media-organisaties de krachten bundelen en dat de omroepen vanuit de regio moeten worden bestuurd, en niet vanuit Hilversum.

Ook de commerciële partijen, waaronder het FD, zijn tevreden met het advies. Nu nog mogen alleen de omroepverenigingen rechtsstreeks programma’s aanleveren bij de NPO, maar als het advies wordt gevolgd moeten voortaan ook mediabedrijven, zelfstandigen zonder personeel en individuele makers hiertoe de mogelijkheid krijgen.

Henk Hagoort is ook tevreden met de wijzigingen die de Raad voor Cultuur heeft geadviseerd. “Ik ervaar het als een ondersteuning van het beleid dat we met elkaar voeren”, zegt de voorzitter van de raad van bestuur van de stichting Nederlandse Publieke Omroep (NPO) in een reactie tegen Novum Nieuws. “Dit is ook de weg die wij in willen gaan”, vult NPO-bestuurder Shula Rijxman hem aan.

Iedereen lijkt tevreden met het adviesrapport. Of toch niet? Vooralsnog weinig reacties vanuit de publieke omroepverenigingen. Jan Slagter, directeur Omroep Max, laat via Twitter weten dat de publieke omroepen de wortels blijven van het bestel en geen productiehuizen worden. Volgens Slagter is de keuze voor hoofdredacteuren per genre een slecht plan en betekent alleen een extra laag erbij. Duidelijk is dat de publieke omroepverenigingen zich zullen moeten beraden over hun positie in de toekomst. Het is straks immers geen vanzelfsprekendheid meer dat het publieke mediabudget naar Hilversum gaat.

To be continued