Vandaag in de Volkskrant een uitgebreid interview met Lauren Anderson, Chief Knowledge Officer van The Collaborative Lab over de economie van het delen. Het bezitten van spullen is uit, delen van spullen is in volgens Anderson. We zullen steeds minder naar de winkel gaan voor de spullen die we nodig hebben. We hebben spullen in overvloed en alles is te leen. Zeker met de opkomst van mobiel internet en sociale media is de drempel om spullen te lenen enorm verlaagd.
De belangstelling voor de economie van het delen, ook wel sharing economy of collaborative consumption genoemd, bestaat al lang maar heeft extra push gekregen in 2010 door de publicatie van het boek What’s Mine Is Yours: The Rise of Collaborative Consumption van Rachel Botsman, oprichter en eigenaar van The Collaborative Lab (zie ook TED.com).
http://www.youtube.com/watch?v=Ig31ELGDJ0Q
De belangstelling voor de deeleconomie heeft uiteraard te maken met de huidige economische crisis, maar heeft zeker ook te maken met het feit dat we ons steeds meer realiseren dat we te veel consumeren. Zeker in het westen waar we een overvloed hebben aan spullen die we niet of nauwelijks gebruiken. Wereldwijd heeft dat de afgelopen jaren geleid tot initiatieven die het mogelijk maken om op eenvoudige wijze spullen te delen. Platformen als eBay of Marktplaats zijn eigenlijk de voorlopers van deze nieuwe economie. Hoewel het daarbij in stricte zin niet om lenen, huren of ruilen gaat, wordt het kopen van tweedehands spullen ook als collaborative consumption gezien. Alles wat door anderen is gebruikt, telt mee. Meer recentere voorbeelden zijn Greenwheels voor het lenen van een auto, Airbnb voor het verhuren en huren van een huis en Peerby voor het lenen van spullen.
Opmerkelijk is de sterk toegenomen belangstelling voor de opkomende deeleconomie sinds het voorjaar van 2013. Internationaal zien we een toename in publicaties in o.a. Economist, Forbes, Financial Times en The Guardian. Ook in Nederland zien we een toenemende belangstelling met uitzendingen van o.a. EenVandaag, Tegenlicht en meer recentelijk Hollandse Zaken. Een mogelijke reden voor deze toegenomen aandacht zou kunnen zijn dat er steeds meer weerstand komt van gevestigde partijen die oneerlijke concurrentie zien in de komst van nieuwe spelers die niet aan de geldende regels lijken te voldoen.
http://www.youtube.com/watch?v=FR2GX0DrF-w
Overal in de wereld ontstaan platformen als Peers.org, OuiShare en BayShare waar nieuwe spelers uit de deeleconomie zich verenigen met als doel de deeleconomie op de agenda te zetten van onderwijs, bedrijfsleven en overheid. Zo is in Nederland dit voorjaar de branchevereniging ShareNL opgericht met leden als KonnektId, Snappcar, Thuisafgehaald, Toogethr en het eerder genoemde Peerby.
De deeleconomie is een zeer interessante ontwikkeling met mogelijke oplossingen voor bijvoorbeeld de economische crisis en duurzaamheidsvraagstukken. De deeleconomie kent echter ook nog veel vragen. Zo is een veelgestelde vraag wat de deeleconomie aan financiële waarde onttrekt aan de economie en wat dit betekent voor bijvoorbeeld belastinginkomsten en werkgelegenheid. Jeremiah Owyang van Altimeter is al een tijd bezig met het inzichtelijk maken van de wereldwijde deeleconomie en publiceerde recentelijk enkele feiten en cijfers van de deeleconomie.
Ik heb het boek nog niet gelezen maar vanmorgen werd ik door Wilbert Baan gewezen op Who Owns the Future van Jaron Lanier. In dit boek schetst Lanier de risico’s van de huidige ontwikkelingen die leiden tot een winner-take-all samenleving waarbij hij zich vooral druk maakt over het verdwijnen van werkgelegenheid en daarmee de middenklasse. Een middenklasse die noodzakelijk is om een stabiele samenleving te vormen. Een absolute must read in dit verband, is het eerder dit jaar gepubliceerde artikel Jaron Lanier: The Internet destroyed the middle class!
20 reacties
Mooi overzicht van partijen die deelnemen aan de Nederlandse deeleconomie zijn te vinden op: http://deeleconomie.nl/
Voor veel niches zijn dankzij (internet)technologie de persoonlijke ‘kosten’ in tijd die het kost om een geschikte ruilpartner te vinden, en de transactie aan te gaan, lager geworden dan de financiële kosten voor de betaalde variant. Voor deze niches hebben de online platformen waarde gecreëerd die vaak resulteert in een financiele besparing. Minder geld uitgeven betekent dat er ook minder geld binnen hoeft te komen. Dat is mogelijk deel van het antwoord op de zorg qua werkgelegenheid?
Als de overheid de kansen van de deeleconomie durft in te zien verwacht ik daar vergelijkbare besparing waardoor minder belasting betalen ook prima is.
We meten waardecreatie echter nog veel in financiele termen.Ik ben bang dat dit resulteert in sterke krachten tegen de deeleconomie vanuit de overheid en traditionele business.
Ik ben het eens met NilsR dat we waardecreatie nog te veel meten in financiële termen. En jammer dat het wordt uitgedrukt als een ‘economie’. Volgens mij gaat dit om een totaal nieuwe fundering van onze samenleving, dit is groter dan alleen het economische aspect. Dat geldt ook voor de uitspraak: “Een middenklasse die noodzakelijk is om een stabiele samenleving te vormen.” Die noodzakelijkheid geldt mogelijk voor de oude samenleving, maar wie zegt dat het niet op een andere manier ook kan werken? Daar zitten we nu middenin. Onwijs boeiend.
Eens: ‘middenklasse’ is een veroudert vakje…en die ‘sharing’ economie gaat ca 40 tot 50% vormen van wat we nu ‘Bruto nationaal product’ noemen, hetgeen impliceert dat de overheid heel veel belasting gaat mislopen en haarzelf en haar rol dus helemaal opnieuw zal moeten uitvinden…
Je noemt Greenwheels als een meer recent voorbeeld en Marktplaats als voorloper maar Greenwheels was er al voordat Marktplaats bestond. Een wel recent en interessant b2b voorbeeld dat ik in deze opsomming mis is FLOOW2. Ook van van vaderlandse bodem.
Wat interessant is, wie deelt er hier eigenlijk?
De multinationals delen in elk geval steeds minder, de banken delen minimaal en de overheid pakt vooral eerder gegeven zaken terug.
Is het delen ontstaan uit pure noodzaak wegens geldgebrek van de midden en onderklasse?
En wie schiet er wat op met dit delen?
Marktplaats, thuis afgehaald, R BNB allemaal fantastische initiatieven!
Degene die het platvorm opricht kan er nog eens rijk van worden.
Voor de burger is het echter meer een soort oplapmiddel, het scheelt je wat tientjes, sociaal gezien is het zeer waardevol, maar zonder geld of baan valt er toch op een gegeven moment ook weinig te delen. Het is bijna een soort schaduw economie.
Ik zou zeer benieuwd zijn hoe deze fantastische deeleconomie een grotere rol zou kunnen spelen in de echte problemen zoals kwaliteit van onderwijs, zorg, pensioen ea. zaken.
Het is geen ‘schaduw’ economie, maar een onderdeel van de nieuwe ‘Interdependente’ economie, maar wel een met grote gevolgen. Ook al heb je geen werk of traditioneel geld, je eigen kennis als sociaal kapitaal kun je altijd delen en daar ligt het begin. Moet je natuurlijk je wel bewust zijn wie je bent, wat je wilt en waar je , als individu, uniek in bent. Het ‘delen’ creëert verbindingen. Verbindingen die je in staat stellen waarde te creëren, zoals iets nieuws te starten. Waarde, die je vooraf niet kunt bedenken. En daar ligt de onrust, de dreiging, voor de gevestigde orde: het overzicht, de controle is weg…en dat maakt argwanend, en zorgt voor onderschatting van deze ‘deel’ beweging.
Genoeg voorbeelden! Broodfonds in de vorm van verzekeringen voor ondernemers (die ook bezig zijn met iets in de vorm van pensioenen), de Financiële Coöperatie voor banken (https://www.dfc.coop/), voor zorg is er o.a. Zorg Voor Elkaar (http://zorgvoorelkaar.com/), voor onderwijs talloze online academies zoals Skillshare (http://skillshare.com), online talen leren via Duolingo (http://duolingo.com = gratis!)… Open je ogen, want we zitten er middenin.
Hoi Patty en Ronald
Dank voor de reactie en zoveel voorbeelden!
(in dit ‘kader’) Juul Martin (Nijmegen) schrijft : ‘Ik Geef Weg Ontploft en FF Lenen staat in kinderschoenen’. Ik lees dit net naar aanleiding van het nieuws dat het ‘Huis van Overvloed’ is afgebrand (via een Facebook-update van Yvonne Keijzers).
Super interessante ontwikkelingen. Ik wil in mijn reactie inhaken op de weerstand van de gevestigde orde ihkv oneerlijke concurrentie. Ik zie dit als een clash tussen de oude en de nieuwe economie. Welke voornamelijk voortkomt uit onwetendheid en onkunde. Oude economie (om het even zwart wit neer te zetten) schrikt zich de pleuris van de snel opkomende nieuwe initiatieven, schiet in de verdediging en verschuilt zich achter politiek en de verouderde wet- en regelgeving. Hakken vol in het zand. Of lacht de nieuwe initiatieven die in hun ogen ‘een leuk hobby project zijn’ uit. Nieuwe economie gaat in volle vaart vooruit en vergeet in al haar enthousiasme om de lessen die de oude economie in de jaren heeft geleerd tot zich te nemen. Zonde, want het is zonde om niet van fouten en lessen van anderen te leren. Dat de nieuwe economie opkomt betekend niet dat de oude economie direct de prullenbak in kan. Het gaat om ‘best of both worlds’.
Neem de clash tussen AirBnB en de hotel industrie. De gevestigde orde ziet AirBnB als een (oneerlijke) concurrent en gaat de strijd vol aan. En vergeet zichzelf één hele belangrijke vraag te stellen. De vraag hoe het kan dat een platform als AirBnB zo snel groeit en iedereen er mee wegloopt. Blijkbaar doet AirBnB íets heel goed wat zij niet doen. In plaats van tegen te werken is het ook een optie om te leren en aan te passen. Zo ook bij crowdfunding. Crowdfunding gaat banken niet vervangen. Never nooit niet. Maar is wel een heel interessante nieuwe mogelijkheid tot financiering. Welke ook nog flink volwassen moet worden, maar toch, er ligt een hele goede basis. In plaats van elkaar tegenwerken loont het dus ook echt wel de moeite om de handen ineen te slaan. Maar daarvoor moeten bestaande organisaties zich wel kwetsbaar opstellen en bereid zijn om te veranderen. En dat is toch wel een beetje eng.
[…] maakt niet uit: collaborative economy, co-creatie, social business, mvo, digitaal leiderschap, deel economie. Als we morgen vandaag maar beginnen. Beginnen is immers […]
Naar aanleiding van het tippen van Edwin Mijnsbergen over ‘Ik-geef-weg’ startte hij op Walcheren : Ik geef weg – Walcheren, vijf dagen later. Nu, na ruim drie weken bestaat de groep al uit 1751 leden !
@Jognet: In Arnhem kennen we al een tijd de Weggeefhoek als groep op Facebook (met ruim 2,800 leden):
http://www.facebook.com/groups/150190281732224/
Inmiddels is ‘Walcheren’ gegroeid naar ruim 3200 deelnemers.
Lees ook : #Ikgeefweg Walcheren: de koek is nog lang niet op.
Arnhem (2346) vind ik op !? > https://www.facebook.com/groups/517619368297474/
Marieke, je hebt een punt dat het (elkaar) lenen van spullen niet een oplossing is voor de echt grote problemen, zoals afnemende zorg aan ouderen en zieken, de grijze golf etc. Maar daar ligt misschien wel de volgende stap: niet alleen spullen maar ook tijd en aandacht delen. Dat kan voor een klein deel zelfs wederkerig zijn: eenzame ouderen passen mogelijk graag op je kat of hond. Of een oude wiskundeleraar helpt je kind met huiswerk, in ruil voor het doen van boodschappen.
Er zijn nu zelfs bedrijven opgericht rondom Airbnb / sharing diensten. Key-BnB is daar een voorbeeld van.
Via tweedewoningruil is het mogelijk om eens ergens anders je vakantie te vieren dan in je huidige vakantiewoning. Via de site ruil je namelijk vakantieweken met een andere 2e woningbezitter. De site brengt vraag en aanbod bij elkaar en vraagt hiervoor alleen een administratieve jaarvergoeding
Ja mooi hoe bedrijfjes opgericht worden in de schaduw van airbnb en andere deeleconomie zaken. Ik zie inderdaad steeds vaker verschillende schoonmaak en sleutelbedrijven voor Airbnb verhuur voor bij komen op internet. Leuk om jonge ondernemers hier op in te zien springen
De populariteit van de deeleconomie lijkt na die piek in 2016 sterk te zijn afgenomen: