Blog:

Hoezo college geven in 2013?

door Marco Derksen op 29 december 2012

College geven in 2013
In het Opinie & Debat-katern van de Volkskrant van vandaag een rake constatering van Prof. Dr. Jan Derksen, klinisch psycholoog aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. In ‘Hoezo college geven in 2013?’ vraagt Derksen zich af waarom hij jonge mensen die digitaal, individueel en narcistisch zijn groot geworden zou dwingen om in een kooi te zitten en naar hem te luisteren tijdens een college. Zijn constatering is dat de toekomstige universiteit meer moet aansluiten bij de nieuwe generatie digitale burgers.

Hoezo college geven in 2013
Update:
Naar aanleiding van de ingezonden brief in de Volkskrant van zaterdag is er op woensdag 2 januari 2013 een kort interview met Jan Derksen te lezen in de Volkskrant.

Zie ook:
Zit het Nederlandse onderwijs te slapen?

22 reacties

Interessant, maar ik heb er nog steeds mijn twijfels bij. Ik merk zelf dat ik me nauwelijks kan focussen, zeker niet langer dan 10 minuten, op iets op het scherm. Terwijl met interessante mensen om me heen, ik daar weinig moeite mee heb. TEDxAmsterdam zou ik nooit helemaal bekijken, zelfs niet grote delen, als ik niet in de zaal zou zitten.

Ik ben heel benieuwd hoe deze ontwikkeling gaat. Daarom heb ik in mijn doelen voor 2013 (http://vandehaterd.nl/hoe-ik-denk/doelen-voor-2013/) gezet dat ik minimaal 1 opleiding wil gaan volgen, via de Khan Academy, Edx of Coursera. Gewoon om te kijken of IK dat kan, hoe het werkt en… omdat ik het tijd vind me te verdiepen in iets nieuws. Wat weet ik nog niet.

Moet het anders? Ja, ik denk het wel. Hoe? Daar ben ik nog niet achter.

Beantwoord

Circa 1958. Robert E. Pirsig geeft les op een Amerikaanse universiteit en bedenkt de ‘Kerk van de Rede’ waarbij hij tot de conclusie komt dat de wijze waarop college’s plaatsvinden feitelijk niets bijdraagt aan de ontwikkeling van de studenten. Daarnaast komt hij tot de conclusie dat mensen de universiteit beschouwen als een verzameling stenen met mensen (professoren, hoogleraren) terwijl hij ervan overtuigd is dat universiteit een begrip is dat los staat van de materie. Hoewel hij zijn best deed zijn overtuigingen uit de dragen werd hij constant tegenwerkt door de heersende elite op de universiteit.
Dat was 1958. 55 jaar geleden. En sindsdien is er weinig veranderd. Waarom zou dat nu wel gebeuren? De situatie is niet anders dan eind jaren 50, met de hippies en flowerpower bewegingen die de wereld wilden veranderen en verbeteren.

Beantwoord

Beantwoord

Naar aanleiding van de ingezonden brief in de Volkskrant van zaterdag is er op woensdag 2 januari 2013 een kort interview met Jan Derksen te lezen in de Volkskrant.

Aardig detail: ik vroeg mijn beide dochters (nu nog 10 en 15 jaar) vanmorgen aan de ontbijttafel of ze het leuk zouden vinden om vanuit huis (via online video) les te krijgen en alleen naar school te moeten als ze extra vragen hebben aan de leraar of als ze zin hebben om te spelen met andere kinderen. Beide vinden het idee helemaal niets en vinden het prima zoals het nu is (als de lessen maar leuk en boeiend zijn). Oftewel, de nieuwe leermogelijkheden zijn zeker niet voor iedereen en voor alle leeftijden nu al een oplossing!

Beantwoord

Profielfoto
Erik op schreef:

Dat is ook wat hij in de laatste zin aangeeft. Gaat om pluriformiteit. De vrijheid van onderwijs moet opnieuw worden gedefinieerd. Dit wordt mooi geïllustreerd door de schoolplicht hier in NL. Wat gaat over het aanwezig zijn binnen een specifiek gebouw ipv het leren dat niet (meer) gebonden is aan locatie.

Beantwoord

Profielfoto
Pedro op schreef:

Het ding is, je dochters staan hierin niet alleen. Uitgebreid onderzoek toonde aan dat door de band het gros van de studenten hier niet zit op te wachten. Is geen reden om niet te kijken hoe technologie in te zetten, maar als je het doet omdat jongeren anders zouden zijn, dan kom je bedrogen uit.
Voor onderzoek hierover, check: http://theeconomyofmeaning.com/2012/04/23/you-want-to-use-the-concept-of-the-digital-native-just-dont-research/ en http://theeconomyofmeaning.com/2012/08/10/do-digital-natives-need-other-education-than-boomers-or-genx-guess-what/

Beantwoord

Ben het helemaal eens met Bas: studeren gaat niet alleen om kennisoverdracht, maar ook over interactie, commitment/aandacht en misschien zelfs passie. Kijk bijv. eens naar deze mini-docu over een docent in de US: http://well.blogs.nytimes.com/2012/12/24/laws-of-physics-cant-trump-the-bonds-of-love/. Het gaat vooral over zijn thuissituatie, maar de band die hij lijkt te creëren met z’n leerlingen bouw je volgens mij niet op via een scherm.

Beantwoord

Da’s mooi wat je kinderen aangeven en exact waar het volgens mij om gaat:.
Dat we te maken hebben met iets ‘geks’ dat het nu ‘allemaal’ wel kan.
Dat vraagt om een EN/EN benadering ipv niet.
Als je naar een college wilt gaan dan kan dat maar je kan thuis blijven via de stream leren, is up to you.
Die enorme keuze vrijheid van Ja denken is misschien wel een grotere uitdaging dan gedacht…voor ons diep verankert calvinisten gen:-)

Maar met de opgroeiende generatie ben ik ervan overtuigd dat die shift will happen.

“Do we necessarily need a degree? Or do you believe, like me, that an alternative path to educate yourself can lead to an inspiring and fruitful career too?”

Beantwoord

Hij was vanmorgen ook bij BNR te beluisteren. Vind zelf dat online, live en interactie niet uitsluit, maar goed, dan preek ik voor eigen parochie.

Metname erg interessant om het universitaire diploma op te knippen. Permanente educatie vs. eenmalig een grote opleiding past veel beter bij de steeds kortere houdbaarheid van kennis in combinatie met het langer moeten werken.

Beantwoord

Wanneer je als klein sleepbootje wil bijsturen moet je wel stevig aan de romp trekken van die een mammoettanker trekken. Jan Derksen doet dat in mijn ogen geweldig. Onderwijs (maar je kunt het ook op andere sectoren betrekken) lijkt in veel opzichten op zo’n mammoettanker die moeizaam inspeelt op nieuwe technologische mogelijkheden en op het feit dat studenten nu totaal anders leren dan ‘vroeger’. Ik vraag me zelfs af of dit type onderwijsinstituten zich wel fundamenteel aan kunnen passen. Net als bij oude (legacy)software houdt het alsmaar aanpassen op een dag op en is het verstandiger om voor iets heel anders te kiezen.

Beantwoord

Ik denk dat online en offline elkaar aanvullen. Ik denk overigens niet zoals Yves dat je zo’n diploma moet opknippen. Wel permanente educatie (ik heb daar een tijd geleden een stuk over geschreven waarbij ik ook heb gepleit dat we de WW uitkeringen afhankelijk moeten maken van de hoeveelheid die je in jezelf hebt geïnvesteerd). Echter, ik denk dat juist de studietijd, in ruime zin, heel erg vormend kan zijn. Ik denk dat je juist een aantal jaar studie erin moet doen, sterker, ik zou er voor pleiten om het mogelijk te maken voor mensen te reizen. Ook dat zit ik bij veel mensen als een levensvormend geheel. Keuze natuurlijk, maar vrije keuze.

Ik zou ook de ‘dienstplicht’ weer willen invoeren, maar dan voor iedereen (mannen en vrouwen) met een alternatief van de sociale dienstplicht. Dus oftewel een half jaar in het leger, of een half jaar sociale dienstplicht (waarbij je dus gewoon een soort studiebeurs hebt). Voor iedereen, geen uitzonderingen.

Scholing gaat in mijn optiek niet enkel om educatie, maar meer om vorming. In een steeds verder digitaliserende en internationaliserende wereld zouden we heel erg moeten stimuleren dat mensen de tijd tussen 18 en 25 hiervoor gebruiken. Om hun maatschappelijke plek te vinden, maar ook om internationaal relaties op te doen (elders studeren, reizen, etc) en zichzelf te vinden en vormen. Studie is daarvoor het ‘vessel’, maar studie om te leren is niet het doel op zich.

Beantwoord

Profielfoto
Auke ten Hoeve, expert Krimpvraagstuk en Onderwijs op schreef:

Binnen het Onderwijs ligt nog steeds het accent op Wat er geleerd moet worden in plaats van Hoe geleerd moet worden. En, het Hoe was voorheen anders dan nu in een digitaal tijdperk. Met andere woorden, het accent ligt op kennisoverdracht, vandaar ook de instrumenten als Hoorcolleges.
Echter, in toenemende mate is deze kennis al buiten deze traditionele wegen ruimschoots beschikbaar en toegankelijk. Het gaat nu om hoe je daarmee moet of kan omgaan.

Dat vraagt om coaching en begeleiding. Daarmee verschuift het accent van Wat naar Hoe. Dat zijn andere instrumenten, gericht op de vereiste competenties van nu en straks. En, dit binnen een digitaal tijdperk. Het is ‘Anders doen, anders denken!’

In het kader van het Krimpvraagstuk respectievelijk vanwege de gevolgen van verschillende demografische ontwikkelingen, ook in Nederland, heb ik in 2008 nadrukkelijk gepleit om Hoorcolleges op afstand te doen. Door de aloude aanpak zijn jongeren genoodzaakt huis en haard te verlaten. Dat is ten koste gegaan van diverse regio’s. Door het wegtrekken van studerende jongeren is de vergrijzing daar harder toegeslagen dan elders. Er is daar een onevenwichtigheid ontstaan in de bevolkingsopbouw.

Hierbij heb gerefereerd aan mijn eigen ervaring als student. Nimmer heb ik een hoorcollege bijgewoond. Eén keer in de week bekeek ik op de universiteit de video-opnames. Tegenwoordig zijn deze opnames digitaal. En, waarom zou je deze dan niet op afstand bekeken en beluisterd kunnen worden. En, waarom werken universiteiten niet samen door één opname te maken en te beschikbaar te stellen over dat ene thema en onderwerp. Dat werkt kosten verlagend. Het geld kan dan effectiever ingezet worden voor het Onderwijs.

Door de onevenwichtigheid in bevolkingssamenstelling qua leeftijdsgroepen wordt straks moeilijker om daar de mantelzorg goed te organiseren en zullen senioren daar eerder een beroep moeten doen op collectieve voorzieningen. En, die door de sterke vergrijzing onbetaalbaar is en verder wordt. Dit probleem moet niet worden onderschat.

Als het Onderwijs ‘gemoderniseerd’ wordt door het anders te organiseren en slim gebruik te maken van ICT, kan een belangrijk deel van deze studenten in de regio blijven. Deze studenten behoeven dan een minder grote schuld aan te gaan (minder reiskosten en thuiswonend) en als samenleving kunnen de zorgkosten lokaal beperkt worden. Er is hier sprake van een behoorlijke win-win-situatie.

Er is geen probleem, wel een uitdaging. En, inmiddels is de techniek sterk verbeterd ten opzichte van enkele jaren geleden. Binnen de Onderwijssector zijn al stappen die richting gezet en zijn er al pilots geweest. Alleen de techniek was toen nog niet toereikend en zijn deze pilots toe nog niet geslaagd. Momenteel is het al heel gewoon, dat leerlingen bijles on-line krijgen (en ook succesvol). En, de leerlingen leren via YouTube van verschillende opnames met uitleg over iets, meer dan op school.

Onlangs heb ik gepleit om voortaan geen les meer te geven, dat doen ze al via deze filmpjes e.d. Maar, nadrukkelijk een vragenbaak te zijn en coach en begeleider. Dat is effectiever en de leerlingen vinden dit ook leuker en uitdagender. Waarom zou dit niet bij studenten kunnen werken?

En, er zijn als scholen die hier ook al (nog op kleine schaal) mee experimenteren. Geen bijles meer op school, maar contact met de leraar via de webcam en met behulp van het digitale schoolbord op het scherm. Dat is qua techniek ingenieuzer dan simpel een opname van een hoorzitting on-line zetten.

Studenten hoeven niet altijd op de universiteit te zijn. Ook de contacten met hoogleraren etc. hoeven niet face-too-face. Dat kan ook via beeldtelefonie en Internet. Alleen bij bepaalde praktijkvakken is het wel nodig vanwege bepaalde faciliteiten of het bekwamen in concrete handelingen. Ook hier kunnen universiteiten en hogescholen samenwerken en faciliteiten delen en dat te decentraliseren en dichter bij de regio is.

Beantwoord

@Auke: dank voor je aanvullende reactie; goed punt om ook relatie met krimpgebieden in te brengen. Dat is ook de reden waarom in Scandinavie de software voor elearning verder zijn ontwikkeld dan hier in Nederland. Daar zijn de afstanden groter en heb je nog veel meer te maken met krimp in de noordelijke delen van Noorwegen, Zweden en Finland dan in Nederland.

Overigens schreven ook Jeroen Jansen en Pedro De Bruyckere een interessante reactie nav opinie in de Volkskrant:
http://xyofeinstein.wordpress.com/2013/01/03/een-opinie-over-videolessen-in-hoger-onderwijs-andere-tijden-andere-studenten-ander-onderwijs/

Beantwoord

Beantwoord

Profielfoto
Matthijs van den Ouden op schreef:

David Wiley, Tedexed 03-06-2010) geeft aan dat in de komende 25 jaar er bovenop de 120 miljoen studenten die al aan de universiteiten studeren er nog eens 150 miljoen studenten komen uit landen die nu sterk in ontwikkeling zijn. Dit zou betekenen dat er tussen nu en 2040 er 2400 universiteiten bij moeten komen inclusie alle hoogleraren. Dit zal onmogelijk gaan lukken en MOOC (Massive Open Online Course) is de mogelijkheid om dit wel te doen.
Momenteel zijn al duizenden cursussen online waar miljoenen mensen actief mee bezig zijn. Zo volg ik deze weeg de cursus MOOC MOOC over nieuwe pedagogiek.

Beantwoord

Beantwoord

Studenten geven naar aanleiding van deze uitspraken aan toch graag de mogelijkheid te hebben vragen te stellen: http://www.nu.nl/binnenland/3002113/studenten-afschaffen-hoorcolleges-.html

Ook dat zo online kunnen natuurlijk. Als het college live is tenminste.

@Bas – dan moet je toch juist voor het opknippen van het diploma zijn? Studietijd kan zeker vormend zijn, maar de alternatieven die jij noemt ook. Door het opknippen komt er juist meer ruimte voor jou alternatieven.

Beantwoord

@Yves: nee, juist niet. Juist wat langere tijd ergens op focussen geeft ook een bepaald resultaat en enkel losse onderdelen geeft vaak een hele eenzijdige focus. Dat zie ik nu al in de business, waar IT geen rekening houdt met marketing, marketing niet bezig is met finance en finance weer totaal geen idee heeft waar de hele business nu eigenlijk om gaat. Dus nee, ik zou juist wel een langere, bredere opleiding willen. Ik zou echter het minder stikt willen maken en meer vrijheid bieden voor tussentijdse acties (als reizen of buitenlandse studies). Dit door een compleet ander financieringsstelsel (ik pleit al jaren dat we de basisbeurs gewoon verrekenen met extra belasting als je eenmaal gaat werken. Een procent meer voor de eerste 4 of 5 jaar. Een half procent per jaar extra bijvoorbeeld. Op de lange termijn vang je veel meer van mensen, mensen die erg profiteren van hun opleiding, dus het is ook nog eens socialer en je stimuleert wel het vaart maken, maar niet op een manier dat de kwaliteit er onder gaat lijden.

Beantwoord

Beantwoord

Profielfoto
Auke ten Hoeve, expert Krimpvraagstuk en Onderwijs op schreef:

Oud nieuws! Deze uitspraak stond weken geleden ook al in de krant en heeft er een debat hierover plaatsgevonden. Overigens, ik geef hem hierin gelijk, in een ander verband (Krimpvraagstuk) heb ik soortgelijks opgemerkt.

Beantwoord

Waar jullie volgens mij in de hele discussie aan voorbijgaan, en dat is volgens mij waar Derksen een appel aan doet, is om het ‘instituut’ niet meer klakkeloos te nemen voor wat het is. Het gaat niet zozeer om of je er veel aan hebt om naar een plek te gaan om menselijke interactie te ervaren/leren, aangevuld met technologie die kennis aanreikt, al of niet in brokjes, maar eerder om invulling durven te geven aan het begrip ‘een leven lang leren’ (Bas raakt dat wel met zijn opmerking dat een WW uitkering afhankelijk zou moeten zijn van de tijd die je in jezelf hebt geïnvesteerd).
Daar kun je best plekken voor verzinnen die je nog ‘school’ noemt maar dat heeft feitelijk niet veel meer te maken met de organisatie structuren van de huidige scholen: waar docenten niet mogen worden afgerekend op hun kwaliteit (en je hebt ook hier nu eenmaal goed en slechte docenten, net als in het echte leven) en waar men kennis aanreikt die in veel gevallen volstrekt verouderd is, waar archaïsche onderwijssysteem via een paar monopolistische uitgevers voor goud geld moet worden afgenomen, waar schoolbesturen los staan van de realiteit en maar wat doen en aanrommelen, vooral ten eigen faveure (lease auto’s, vergoedingen) en grootheids waanzin (staan iedere dag de kranten van vol), zodat deze besturen feitelijk zichzelf organiserende, overbetaalde vastgoed bazen zijn geworden, zonder enige kennis van zaken hoe je een moderne organisatie dient te faciliteren, teneinde optimaal in de stakeholders behoefte te voorzien. Onder die besturen staan natuurlijk directieleden, afdelingshoofden, mentoren, hulpverleners, ouderraden, zeggenschap raden, leerlingenraden en meer ‘overhead’, waarvan de meeste mensen op die posities in mijn bedrijf alleen als betalende vergaderaar naar binnen zouden mogen ( ff doordenken).

Toch is het democratisch gehalte binnen dit soort clubs, net als al dit soort vergelijkbare structuren in onze samenleving, niet aanwezig ( of mag u wel iets beslissen over de besteding van uw zorg premie of pensioengelden?) Hier spreek ik uit eigen ervaring met 3 kinderen op de middelbare school. Dit wordt mede gevoed door een overheid financiering constructie die dit beleid stimuleert en iedere uitwas aan creativiteit rammen we er via de CITO vakkundig uit.

Bas begint m.i. hier in zijn laatste comment een nieuwe richting aan te geven. Dat is hard nodig.
Want laten we ons realiseren dat in mijn bedrijf noch, bij de meer dan bij ons systeem 75 aangesloten bedrijven, de marketing manager (en waar ik ‘manager’ zeg horen daar natuurlijk ook medewerkers bij), p.r. manager, sales manager, webmaster, food & beverage manager, chef kok, kok, plongeur (afwasser), loonadministrateur, controller, inkoopmanager, facility manager en wat voor andere prachtige beroepen er allemaal wel niet te leren zijn, functies zijn die in mijn bedrijf AL SINDS 4 JAAR NIET MEER BESTAAN.

Beantwoord

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Laatste blogs

Bekijk alle blogs (967)
Contact