Als er iemand is die organisaties wereldwijd heeft wakker kunnen schudden om na te denken over de toekomst van werk, dan is het Lynda Gratton wel aldus Hugo-Jan Ruts in zijn verslag op Zipconomy. En daar heeft hij helemaal gelijk in. Lynda Gratton, professor of Management Practice aan de Londen Business School en lid van het World Economic Forum, heeft de afgelopen jaren met boeken als The Shift: The Future of Work is Already Here (2011), The Key: How Corporations Succeed by Solving the World’s Toughest Problems (2014) en The Hundred Year Life (not published yet), laten zien een breed wetenschappelijk onderbouwde visie te hebben op de toekomst van werk.

Gratton begint haar presentatie met een persoonlijk verhaal over haar bezoek aan de Maasaï in Tanzania enkele jaren geleden samen met haar zoon. Tot haar verbazing greep tijdens een wandeltocht in de bergen één van de Maasaï warriors naar zijn mobieltje om met zijn jongere broer te spreken die hem wilde vertellen dat hij eindelijk een stukje groen gras had gevonden voor zijn geiten. Dit gaf haar het inzicht dat technologie inderdaad all over the place is, al blijven dezelfde dingen belangrijk: in dit geval groen gras voor de geiten. Gratton vindt dat HR moet meedenken over de grote transformatie die plaatsvindt. We leven langer en hebben te maken met digitale transformatie en disruptie, thema’s van haar nieuwe boek The Hundred Year Life dat in mei 2016 zal verschijnen (via Toii).

Gratton ziet 7 trends die de transformatie vormgeven:

1. People are more connected
   Het aantal mensen dat toegang heeft tot internet neemt nog steeds fors toe. In 2025 zullen 5 miljard mensen ‘connected’ zijn via internet.
2. Work becomes more complex
   Veel werk is en wordt overgenomen door computers, waardoor standaardwerk verdwijnt. IBM’s Watson is nu vijf jaar oud en wordt in hoog tempo slimmer.
3. Markets are rebalancing
   Een deel van de economische macht zal verschuiven van de VS richting China.
4. Talent clusters
   De Sillicon valley’s van de wereld in VS, Europa en Japan (in die zin is de wereld helemaal niet flat zoals Thomas L. Friedman beweerde)
5. Longer working lives
   Het feit dat we 100 worden, betekent eigenlijk dat we tot ons 85ste moeten werken om pensioen betaalbaar blijft. Een werkelijkheid die weinig mensen onder ogen wil zien.
6. Climate change
7. Poverty and inequality

Deze trends zijn volgens Gratton niet zo heel moeilijk te voorspellen. De snelheid waarop ze echt impact gaan hebben op mens en maatschappij is lastiger te voorspellen. Gratton geeft 3 thema’s waar organisaties zich op zouden moeten richten om klaar te zijn voor de toekomst:

1. Redressing the Work-Home cycle
   Het doorbreken van de negatieve cirkel van schuldgevoel, onderwaardering, onzekerheid en boosheid naar een positief geladen cirkel met woorden als authenticiteit, weerbaar, ondersteuning, netwerk en inspiratie. De voorbeelden uit de praktijk die ze geeft komen veelal neer op meer zelfmanagement en verantwoordelijkheid en minder controle.
2. Harnessing the three social networks
   Gebruik maken van de kracht van netwerken is één van de grootste uitdagingen (en antwoorden op de eerder genoemde zeven trends). Gratton ziet drie type netwerken met elk hun eigen kracht: ‘The posse’ (gebaseerd op gelijksoortige kennis, diep vertrouwen), ‘The Big Idea Crowd’ (diversiteit, veelal buiten de organisaties, virtueel contact) en ‘The Regenerative Community’ (vriendschappen, fysieke nabijheid/contacten, belangrijk voor het welzijn).
3. Become a force of good in the word
   Armoede, ongelijkheid, jeugdwerkloosheid en klimaat. Het zijn thema’s die te groot zijn, te urgent en te bedreigend om als organisatie te negeren. Werken aan deze thema’s zorgt er ook voor dat werknemers trots blijven op (grote) organisaties.

Bovenstaande samenvatting met dank aan:

• Toekomst van Werk 2015 (Storify Zipconomy)
• Toekomst van Werk volgens Lynda Gratton: Zeven trends en drie thema’s (Zipconomy)
• Jonathan Holslag over de kansen van de overvloed aan arbeid (Zipconomy)
• Aukje Nauta over i-deals als antwoord op individualiserende toekomst van arbeidsrelaties (Zipconomy)
• Arbeidsmarktmonitor: Hoe ziet de arbeidsmarkt er in 2030 uit? (Zipconomy)
• Toekomst van Werk volgens Rene ten Bos: De geschiedenis leert dat arbeid overbodig wordt gemaakt (Zipconomy)
• De toekomst van Werk 2015 (Erik Bouwer)

Wellicht dat de presentatie van Lynda Gratton nog online wordt gezet, maar wie niet kan wachten kan ik aanraden eens te kijken naar enkele presentaties uit het archief:

• Lynda Gratton: Corporations as a Force for Good (2014)
• Lynda Gratton: How Technology is Transforming Work (2013)
• Introducing the Future of Work Research Consortium (2013)
• Lynda Gratton: How to be ready for your future, now (TEDx, 2012)

De meest complete presentatie die ik heb kunnen vinden is uit 2013:

• Lynda Gratton: The Future of Work (1. Intro, 2013)
• Lynda Gratton: The Future of Work (2. Techonolgy & connectivity, 2013) (o.a. anekdote Masaai warrior)
• Lynda Gratton: The Future of Work (3. Globalisation & education, 2013) (o.a. anekdote 12-jarige Khadija Niazi uit Pakistan op podium in Davos)
• Lynda Gratton: The Future of Work (4. Generations at work, 2013)
• Lynda Gratton: The Future of Work (5. Creative clusters, 2013)
• Lynda Gratton: The Future of Work (6. Resilient People, 2013)
• Lynda Gratton: The Future of Work (7. Resilient People, 2013)
• Lynda Gratton: The Future of Work (8. Resilient People, 2013)