Innovatie doorloopt altijd een proces: wat begint als een luxe, groeit uit tot infrastructuur en wordt uiteindelijk een onmisbare, maar vaak problematische afhankelijkheid aldus Schatten. De auto is een treffend voorbeeld van hoe slecht geleide technologische adoptie enorme schade kan veroorzaken. In plaats van de voordelen slim te benutten, hebben samenlevingen zichzelf afhankelijk gemaakt van auto’s, wat heeft geleid tot suburbanisatie, sociale fragmentatie en ecologische problemen. Het terugdraaien van deze afhankelijkheid is complex en kostbaar.

Digitalisering bevindt zich nu op een vergelijkbaar kruispunt. In de haast om analoge processen te vervangen door digitale systemen is onvoldoende nagedacht over de langetermijneffecten. De ‘move fast and break things’-mentaliteit heeft monopolies versterkt, privacy aangetast en een fragiele infrastructuur gecreëerd. De complexiteit van IT-systemen groeit sneller dan ons vermogen om ze te beheren, en de kwaliteit van veel digitale toepassingen is ondermaats. Hierdoor worden organisaties afhankelijk van slecht ontworpen systemen die duur en risicovol zijn om te onderhouden.

De les uit het verleden is duidelijk: technologie is geen doel op zich, en innovatie betekent niet per definitie vooruitgang. Blind digitaliseren leidt tot kostbare afhankelijkheden die moeilijk te corrigeren zijn. Om dit te voorkomen, moeten we technologie doelgericht en met langetermijnonderhoud in gedachten implementeren, veerkracht verkiezen boven kortetermijnefficiëntie en kritisch kijken naar de impact op de samenleving. We hebben nu nog de keuze om digitalisering beter en slimmer aan te pakken—maar die kans wordt snel kleiner.