Op zoek naar het nieuwe Westen

door Marco Derksen op 27 augustus 2021

En dan is de zomervakantie al weer bijna voorbij. En in tegenstelling tot voorgaande jaren heb ik weinig boeken van mijn geplande vakantielijst gelezen.

Floris Alkemade, de eerste zomergast van dit jaar, heeft mij deze vakantie weten over te halen om een andere richting op te gaan en mij te verdiepen in een positief toekomstverhaal. Een verhaal waar wij als Westerse samenleving duidelijk behoefte aan lijken te hebben. Niet dat ik daar al een concreet antwoord op heb, maar het werd wel het begin van mijn persoonlijke zoektocht naar het nieuwe Westen.

Ooit boden religies en ideologieën houvast, maar in een volstrekt onttoverde wereld missen we een gemeenschappelijke horizon aldus Yuval Noah Harari. Sindsdien dolen we gedesoriënteerd rond, zonder nog een collectief project voor ogen te hebben. Her en der steekt een premodern fanatisme de kop op, maar een overtuigend ‘tegenverhaal’ ontbreekt aldus ‘Jaap Tielbeke in De Groene Amsterdammer.

Het is ook een boodschap die regelmatig doorklinkt in de essays en columns van P.C. Hooft-prijswinnaar Bas Heijne, zoals bijvoorbeeld in Onbehagen, waarin hij ‘nieuw licht’ werpt op ‘de beschaafde mens’. Zonder verhalen, schrijft hij daar, ‘kan een mens niet goed mens zijn’.

Op LinkedIn komt Lea Bouwmeester recentelijk met een vergelijkbare oproep. ‘We hebben een nieuw gezamenlijk groot verhaal nodig als samenleving. Waarbij wederkerigheid, het geven, ontvangen en weer doorgeven, een belangrijke plek als bindmiddel in mag nemen’ schrijft ze met verwijzing naar ‘Het nieuwe Westen‘, het nieuwe boek Hans Boutellier.

Dit sluit ook aan op de visie van onze rijksbouwmeester Floris Alkemade die ons in zijn essay ‘De Toekomst van Nederland, de kunst van richting te veranderen‘ de vraag meegeeft: ‘Als we willen weten wat de toekomst van Nederland is, moeten we ons de vraag stellen wie we willen zijn.’

Zoals gezegd, ik heb nog geen concreet antwoord op de vraag wat ons nieuwe gezamenlijke grote verhaal zou moeten zijn. Het gaat wat mijn betreft verder dan alleen een nieuwe sociale verbeelding zoals Boutellier probeert te schetsen. Dat nieuwe verhaal zal ook antwoorden moeten geven op vragen die we hebben op gebied van technologische ontwikkelingen en niet te vergeten de klimaatverandering. Het positieve toekomstbeeld van Floris Alkemade heeft me daarin zeker geinspireerd.

Philipp Blom heeft het in zijn boek ‘Het grote wereldtoneel‘ over de kracht van verbeelding in crisistijd. Om eerlijk te zijn vond ik de essay wat langdradig en had Philipp Blom zijn punt sneller kunnen maken. Toch bracht de essay voor mij ook enkele nieuwe inzichten over hoe wij als samenleving reageerden op eerdere grote veranderingen als een klimaatverandering of technologische revolutie.

Vanuit die optiek ben ik vooral benieuwd naar de update van het boek ‘De wereld is rond‘ van Jo Caudron dat naar verwachting begin september zal worden gepubliceerd!

To be continued…

5 reacties

Beantwoord

Beantwoord

Mooi dat het boek ‘Echt nep’ van Sander Duivestein et al eindigt met een positieve kijk op de toekomst en daarbij verwijst naar het nieuwe politieke verhaal dat alles zou kunnen veranderen van George Monbiot. De zoektocht naar het nieuwe westen:

Beantwoord

En idd, Atlas Shrugged (Kracht van Antlantis) van Ayn Rand was zo’n verhaal dat de start van het neoliberalisme inluidde:

Beantwoord

Beantwoord

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Laatste blogs

Bekijk alle blogs (966)
Contact