Uit eigen onderzoek van DenkWerk blijkt dat voor het omarmen van technologie ruim een half miljoen mensen de komende tien jaar een noodzakelijke carrièreswitch zal moeten maken. Daarnaast is voor ruim drie miljoen werkenden een hoger niveau van digitale vaardigheden nodig. Het gaat dus om een scala aan ontwikkeltrajecten op meerdere niveaus. Om dit te realiseren zullen overheid en bedrijfsleven jaarlijks in totaal 6 tot 7 miljard euro moeten investeren.

Het ontstaan, veranderen, en verdwijnen van werk door technologie is van alle tijden. Historisch gezien groeit het aantal banen in ‘nieuwe beroepen’ met 1% per jaar. In het verleden kon de instroom van starters op de arbeidsmarkt zowel vacatures voor nieuwe beroepen vullen, als de werkenden die met pensioen gingen vervangen. Door vergrijzing zet de komende jaren echter de krimp van onze beroepsbevolking in: de instroom op de arbeidsmarkt neemt af, de uitstroom neemt toe. De banen in nieuwe beroepen zullen een relatief grotere aanspraak doen op de instroom. Veel werkenden die met pensioen gaan, moeten worden vervangen door werknemers die elders al een baan of carrière hebben. Om deze mensen te laten doorstromen naar ander werk, moeten we dus actief aansturen op automatisering waar dat kan. In tien jaar zal zo een half miljoen mensen een noodzakelijke carrièreswitch moeten maken.

Automatisering is dus geen bedreiging, maar een noodzakelijk hulpmiddel om capaciteit vrij te maken voor nieuwe beroepen. Dit moet samengaan met forse investeringen in ontwikkeling van vaardigheden, gericht op een overstap van beroep. Omdat een ‘beroep voor het leven’ tot nu toe altijd een realistisch vooruitzicht was, ontbreekt hiervoor in Nederland een goed model. Een carrièreswitch is nu nog te vaak complex of financieel onaantrekkelijk.

De overheid zal moeten investeren in post-initieel onderwijs en het versoepelen van beperkende kwalificatie-eisen. Dit maakt een overstap van beroep makkelijker. Het bedrijfsleven zal op grotere schaal ‘learning on the job’ moeten inbedden, gericht op het opleiden van nieuwe mensen.

Om de potentie van technologie volledig te kunnen benutten, is het cruciaal dat werkgevers een visie ontwikkelen op de vaardigheden die het bedrijf en werknemers in de toekomst nodig hebben. Voor circa de helft van alle beroepen is de komende tien jaar een hoger niveau van digitale vaardigheden nodig. Dat vraagt om een gestructureerde aanpak, gericht op het ontwikkelen van vaardigheden die passen bij de toekomstige behoeften binnen het beroep. Hiervoor is een verdubbeling van de huidige investeringen in bedrijfsopleidingen nodig.

Investeren in vaardigheden om technologie te omarmen, moet een cruciale bouwsteen zijn in de investeringsagenda van bedrijfsleven en overheid. Om de benodigde miljardeninvestering in perspectief te plaatsen: dit zou slechts 2% van de huidige totale loonsom zijn, terwijl Nederland door personeelstekorten nu jaarlijks €5 mrd tot €10 mrd groei van het BBP misloopt.

Bron: DenkWerk