Verbeelding is de motor van de kunst en wetenschap. Voor beide domeinen geldt: iets maken wat nog niet bestaat, iets verzinnen wat we nog niet weten, iets voorstellen wat ondenkbaar lijkt. Waar gaat die scheppende kracht van de verbeelding ons brengen? Is onze creativiteit in staat om wereldproblemen – klimaatverandering, armoede, sociale ongelijkheid – op te lossen? Of zijn intelligente technologische systemen straks de nieuwe creatieve denkers? Deze vragen stonden centraal in The Mind Live: De Toekomst van de Verbeelding, dat de Nederlandse Unesco Commissie, samen met VPRO en KNAW, gisteren organiseerde in de Leidse Schouwburg.

Naast inleiders als Koert van Mensvoort, Merlijn Twaalfhoven en Juliette Walma van der Molen, stond Robbert Dijkgraaf als keynote spreker op het programma. Dijkgraaf, directeur van het vermaarde Institute for Advanced Study in Princeton, was ook de presentator van de gelijknamige VPRO-serie The Mind of the Universe waarin hij de grenzen van onze kennis opzocht.

De videoregistratie van The Mind Live is terug te kijken via Facebookpagina van Unesco.

Een paar anekdotes van Robbert Dijkgraaf die mij aan het denken hebben gezet en die ik wellicht nog eens wil gebruiken in één van mijn colleges of lezingen:

• Het is heel erg moeilijk, om te weten wat je niet weet (over de gemiste ontwikkelingen van Albert Einstein mbt kernfysica en computers in zijn openingstoespraak tijdens The World of Tomorrow in 1939) (43:16)
• Het is in zowel oorlog als leven van groot belang om een beeld te hebben van wat zich achter een heuvel afspeelt (over de eerste Duke of Wellington – de Iron Duke die Napoleon versloeg – die het vermogen had om te visualiseren wat er achter een heuvel lag) (zie ook: managementscope.nl) (47:12)
• Wat is het kompas wat ons de koers doet varen? (over onze rol als ontwerpers van de toekomst en de nieuwe fase van wetenschappelijk onderzoek) (zie ook map of scientific collaboration) (52:11)
• De mens heeft twee belangrijke eigenschappen om te kunnen kijken wat er aan de andere kant van de heuvel is: verbeelding (kunnen zien wat er nog niet is) en nieuwsgierigheid (54:44)
• We moeten altijd open staan voor verandering om nieuwe paden te bewandelen (59:50)
• Deepmind’s AlphaGo won in mei 2016 met 4-1 van de mens; opmerkelijk dat de mens na het vierde verloren spel de regels losliet en onverwacht speelde (= creativiteit?) en daarmee won van de machine (1:00:48)
• Maken we wel genoeg gebruik van onze verbeeldingskracht, nieuwsgierigheid en creativiteit? (over het afremmen van creativiteit bij kinderen) (1:03:32)
• Dijkgraaf brengt de geest, de natuur en de kunst & wetenschap samen in de onmogelijke driehoek van Escher (1:05:00)
• Wat is het belang van creativiteit en nieuwsgierigheid voor het voortbestaan van de mens? (1:08:51)