De opkomst van de platformeconomie

door Marco Derksen op 30 november 2013


Het is inmiddels wel duidelijk dat de traditionele businessmodellen hun langste tijd hebben gehad. Drijvende krachten achter de nieuwe businessmodellen, die we samenvatten onder de term platformeconomie, zijn de toenemende wereldbevolking en de snelle ontwikkelingen op het gebied van technologie en social media. Of de nieuwe business-modellen duurzaam zijn zal de tijd moeten leren, vooralsnog zijn ze veelbelovend.

Platformeconomie of platform economy, een begrip dat is geïntroduceerd door Marshall van Alstyne, Geoffrey Parker en Sangeet Paul Choudary, is voor mij de samenvattende term voor alle eerder beschreven ontwikkelingen op het gebied van de nieuwe deeleconomie. Het is een ontwikkeling dat past in een bredere beweging waarvoor verschillende termen worden gehanteerd zoals sharing economy, collaborative consumption (Rachel Botsman), circular economy, peer economy, mesh economy (Lisa Gansky), collaboratie economy (Jeremiah Owyang), informal economy (Keith Hart). En alhoewel ze op details verschillen, gaan ze allemaal uit van de nieuwe netwerksamenleving waar technologie en sociale media een belangrijke rol spelen in de manier waarop wordt gecommuniceerd en samengewerkt.

The sharing economy is changing consumer consumption

Welke term we ook gebruiken, het gaat om een beweging dat het gedrag van het individu drastisch zal veranderen en de economie op zijn kop zal zetten. Jeremiah Owyang houdt op zijn weblog een schatting bij van de wereldwijde omzet in de platformeconomie. Een interessant aspect van deze ontwikkeling is de verschuiving van producten naar diensten, ook wel de service economie genoemd. Ook fysieke producten kunnen in de genetwerkte economie een dienst worden. Denk bijvoorbeeld aan het betalen voor hoeveelheid gebruikt licht waarmee zelfs een eenvoudige lamp niet als product maar als dienst wordt geleverd.

Enkele succesvolle voorbeelden van deze nieuwe economie zijn Airbnb, Uber, Etsy, TripAdvisor maar ook Amazon, iTunes, Facebook, Instagram, etc. (ga ik hier nog verder uitwerken). Kristische succesfactoren in al deze voorbeelden zijn een netwerk of platform, verbinding en vertrouwen.

Omdat veel van de betalingen in deze nieuwe economie niet via officiële instituten verloopt, spreekt men ook wel van informele economie (=verborgen economie). De omzet in deze nieuwe economie komt niet in de officiële cijfers van CBS en andere instanties tot uitdrukking, maar zou in Nederland ca 13 procent van het bruto nationaal product bedragen. Nu al een miljardenbusiness dus!

Verder lezen:

Verder kijken:

Presentaties:

Video: Presentatie Rise of the platform and what it means for business door Marshall van Alstyne tijdens Emewrce eDay 2013.

23 reacties

Een van de grootste uitdagingen in de platformeconomie is de vraag hoe je het netwerkeffect realiseert. Er is namelijk een kip-ei probleem. In het geval van marktplaatsen zoals AirBnB, Etsy of Gidsy heb je vraag en aanbod nodig. In netwerken zoals Facebook, Marketingfacts, etc heb je gelijkgestemden nodig. Brian Balfour geeft op zijn blog een paar simpele tips. In het geval van marktplaatsen moet je eerst waarde zien te creëren voor ofwel de aanbieders of de vragers (bijv. zelf events organiseren of locaties te huur aanbieden). In het geval van netwerken communities zou je met een hele kleine, gerichte groep/focus moeten beginnen om dat verder uit te bouwen (bijv. Facebook dat zich in eerste instantie alleen richtte op studenten van Harvard).

http://brianbalfour.com/post/25027886124/the-network-affect-solving-chicken-or-the-egg

Beantwoord

Profielfoto
Raul Tiru op schreef:

Sangeet geeft in zijn boek (Platform Scale) aan dat het kip-ei probleem soms ook op te lossen valt door een platform eerst als stand-alone dienst te ontwerpen waar één kant van het platform waarde aan ondervindt. Wanneer er voldoende mensen interactie vertonen kan het uitgebouwd worden tot een heus netwerk en de andere kant van het platform aangetrokken worden.

Beantwoord

Er zit geen verschil mi. tussen netwerken en marktplaatsen. Een marktplaats ontstaat uit een groep ge-netwerkte=verbonden mensen. Juist gelijkgestemdheid in communities is de storende factor om tot een marktplaats te komen, er gebeurt uiteindelijk gewoon te weinig. Misschien moeten we wel van het woord community af…
Het begint met een groep mensen zich te laten verbinden, door zaken te gaan delen (tegen sociaal en monetair kapitaal) die overvloedig zijn. Als de groep verbonden mensen (de ‘mesh’ noemen we dat bij S2m) groot genoeg is ontstaan daaruit weer nieuwe commerciële kansen (denk maar aan Broodfondsen of het nieuwe S2m Serendipity Machine Dashboard etc) en ontstaat er een ‘platform’ wanneer die initiatieven zich aan elkaar gaan verbinden (bijv. S2m die de S2m-Mesh verbindt aan de Mesh van Elance of Airbnb…)
Kenmerkend is dat ook derden dus vanuit die Mesh zelf zaken kunnen gaan neerzetten ( zou zijn er al sleutel-aflever bedrijven voor accommodatie verschaffers die geen tijd hebben, in buurten waar Airbnb actief is….je bent dus niet van Airbnb maar initieert wel een activiteit binnen de Airbnb Mesh, waarmee die Mesh weer sterker wordt).
En dan alles tegelijkertijd en door elkaar heen, chaordisch dus: bijna niet te vatten, niet altijd even zichtbaar en zeker niet te meten, te managen, te controleren of af te bakenen.

Bepalend voor het succes zal zijn voor mij het beseffen dat je (conform jouw eigen Marco-model) als bedrijf een onderdeel bent van zo’n Mesh en niet leidend of de eigenaar. Het is dus niet (=oud denken) ‘jouw netwerk’ of ‘jouw community’. Gelijkwaardigheid staat voorop en je zal als organisatie je stinkende best moeten doen onderdeel te blijven van die Mesh, anders gaan de stakeholders gewoon om je heen. Dus wat te doen met het begrip ‘community management’? 🙂
Uiteindelijk gaan ook hier weer een relatief klein aantal platformen het doen en andere weer niet.

In de vertaling/update van mijn boek Soc30 (jan.20140) ga ik hier op in. Ik mail je de ruwe tekst wel even. Het is inderdaad prachtige materie!

Beantwoord

Je kunt overigens binnen jouw Mesh wel zorgen voor een hogere engagement van de stakeholders. Daar komt dus ‘gamification’ om de hoek kijken….om het nog meer diffuus te maken :-). Bij S2m lanceren we in jan 2014 volgens dit principe dan ook het ‘Resident programma’, wordt vervolgd.

Beantwoord

Beantwoord

Beantwoord

Beantwoord

Mmm, wat ik nog een beetje mis in de beschrijvingen van de platform economie is de democratiserende werking van technologie. De machtsverschuiving van de elite naar de massa. Ik zie dat nog te weinig terug komen.

Ook in bovenliggend model van 1.0 naar 2.0 naar 3.0 zijn slechts 2 actoren / agenten meegenomen. Bedrijven en personen. Ik ben de laatste tijd erg in dubio of hier niet een 3e actor bijkomt. Namelijk een zelforganiserend algoritme. Wat is daarvan het effect.

Beantwoord

Beantwoord

Profielfoto
duivessa op schreef:

DACs, Dapps, smart contracts spelen in mijn gedachten idd een rol. Maar ik werd van de week weer getriggerd door een interview in The Guardian met Ray Kurzweil. Dat interview zette mij weer aan het denken om een vraag te stellen over het aantal actoren dat aan de basis staat van Marco’s model.

Beantwoord

Juist in het 3.0-tijdperk gaat het niet meer alleen om de 2 actoren maar ook om een derde actor, het platform. Zie ook de ontwikkelingen mbt het platformdenken. Airbnb, Uber, Bitcoin, etc zijn wat mij betreft allemaal voorbeelden van platformen in het 3.0-tijdperk!

Beantwoord

Beantwoord

Maar verval niet te snel in discussies over definities. Want ‘het begint met een groep mensen zich te laten verbinden’ … van mij mag je dat ook een community noemen. Ik zie het verschil niet zo tussen een netwerk met mensen met gedeelde waarden of belangen of interesses of een community. Beestjes moeten namen hebben, daarna weer snel verder!

Beantwoord

@Erwin: is wat mij betreft ook geen discussie over definities maar vooral een poging om een trend te begrijpen om vervolgens te kijken of en hoe je dat kunt gebruiken. Ook hier gewoon verder dus! 😉

Beantwoord

Over machtsverschuiving gesproken: het maakt volgens mij nogal wat uit of de platforms werkelijk distributed en peer-to-peer zijn (bitcoin, bittorrent), of eigendom van een bedrijf (Google, Facebook). Zeker nu de platforms steeds meer waarde gaan creëren (en arbeidsplaatsen vernietigen) in wat vroeger de offline wereld was, wordt het belangrijk wie zich die waarde gaat toe-eigenen. De utopist in mij denkt dat we naar een toekomst gaan waarin grote bedrijven, overheden en instituties steeds minder relevant worden omdat ‘de zwerm’ alles wat ze nodig heeft zelf kan ontwikkelen, produceren en verhandelen. Maar dan zie ik de jaarcijfers van Google en Apple en dan denk ik dat er misschien toch wel sprake is van hele belangrijke schaalvoordelen (onder andere door netwerkeffecten) en dat we voorlopig juist veel behoefte hebben aan sterke instituties die monopolies kunnen tegengaan, belasting kunnen heffen en welvaart kunnen herverdelen.

Beantwoord

Beantwoord

Beantwoord

[…] Met de term deeleconomie of sharing economy heb ik al een tijdje moeite. Het wordt namelijk te pas en onpas op initiatieven geplakt terwijl het betreffende initiatief vaak niets met delen te maken heeft. Liever spreek ik dan ook van platformeconomie of platform economy (zie ook de opkomst van de platformeconomie). […]

Beantwoord

Beantwoord

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Laatste blogs

Bekijk alle blogs (966)
Contact