De Netwerkschool model voor toekomst onderwijs?

door Marco Derksen op 23 december 2012

Naar aanleiding van mijn blog ‘Zit het Nederlandse onderwijs te slapen?‘ kreeg ik erg veel reacties. Zowel uit het onderwijs als van buitenstaanders. Opnieuw een bevestiging dat de toekomst van het onderwijs ons allemaal raakt en dat we allemaal het beste willen voor de jongeren van vandaag en morgen.

Het was de reactie van Iris van Bossum dat mij op het spoor bracht van De Netwerkschool. De Netwerkschool is een experiment waarbij vijf scholen, onder wetenschappelijke begeleiding, vijf jaar lang hun op het netwerkschoolmodel gebaseerde plannen uitvoeren. De Netwerkschool begon in 2006 als een gedachte-experiment waarbij betrokkenen, onder leiding van de Argumentenfabriek, brainstormden over de ideale school. Eind mei 2010 werd het startschot gegeven voor de uitvoering van de plannen. De Netwerkschool is geen modelschool, maar een model om na te denken over de inrichting van een mbo-school. Centraal staat een slimme en flexibele organisatie van het competentiegericht onderwijs.

Via Twitter had ik al snel contact met Lenneke Wolswinkel en Anke Visser van Helicon MBO Velp, een van de vijf netwerkscholen. Afgelopen week bezocht ik samen met mijn collega Simone Weber deze AOC-opleiding in het groene onderwijs en sprak met Lenneke en Anke over hun eerste ervaringen als netwerkschool.


Helicon Opleidingen MBO Velp als Netwerkschool
MBO Velp is de enige van de vijf deelnemende scholen die ervoor heeft gekozen om in zijn geheel over te gaan naar het model van De Netwerkschool. De inrichting van het schoolgebouw is daar op aangepast (o.a. meer open ruimten) en alle medewerkers en studenten moesten mee in het nieuwe model. Het gaat daarbij om ca. 75 medewerkers en ca. 850 studenten. Persoonlijk denk ik dat dit de enige manier is om een echte organisatieverandering succesvol te kunnen doorvoeren.

De Netwerkschool heeft een andere insteek dan een traditionele school. Dit ‘anders’ vertaalt zicht in zes pijlers die door de vijf deelnemende scholen op eigen wijze zijn ingevuld. Anke Visser was destijds programmamanager en nu vestigingsdirecteur van MBO Velp waar de pijlers zijn vertaald naar de volgende uitgangspunten:

  • Bedrijfsmatige cultuur: Er is een professionele houding, op basis van de kernwaarden: ambitie, samenwerking, kwaliteit, openheid en zakelijkheid.
  • Maatwerk & flexibiliteit: Door oa variatie in arbeidscontracten en het gebruik van moderne middelen, kan maatwerk worden aangeboden die flexibel meebeweegt met de behoeftes binnen het onderwijs.
  • 1620 leer- en werkuren: Studenten wordt gestimuleerd om actief bezig te zijn en werken en leren samen te laten optrekken.
  • 365 dagen open: Het gebouw is zowel voor onderwijsdoeleinden als voor andere doeleinden 365 dagen per jaar beschikbaar.
  • Maximale betrokkenheid regio en bedrijfsleven: Door intensief samen te werken met de regio en het bedrijfsleven wordt er van elkaar geleerd (zie: samenwerkingen).
  • Studentondernemingen: Studenten krijgen de kans hun talenten optimaal te ontwikkelen door een studentonderneming te starten (zie: studentondernemingen).
  • Positief exploitatiesaldo: Er wordt gestreefd naar een optimale opbrengst van iedere onderwijseuro.

Om iedereen ook mee te krijgen in deze fundamenteel andere manier van onderwijs verzorgen, zijn er tal van sessies geweest (en nog steeds) met alle betrokkenen en vinden we door het hele schoolgebouw cultuurkaarten (en andere visuele uitingen) van De Netwerkschool. Alhoewel we slechts een paar mensen hebben gesproken, zijn zowel leerlingen als medewerkers erg enthousiast. Men is zichtbaar trots op hun school.

Cultuurkaart Netwerkschool Helicon Opleidingen MBO Velp

Netwerkschool voorbeeld van organisatie 3.0
Omdat het model van De Netwerkschool sterk overeenkomt met ons beeld van de netwerkorganisatie (of organisatie 3.0), heb ik het gerelateerde 7i-netwerkmodel gebruikt als kapstok voor het interview. Wat is de identiteit van De Netwerkschool? Hoe blijf je connected met medewerkers, studenten en de markt? Op welke manier vindt interactie plaats tussen alle betrokkenen? Hoe wordt netwerk opgebouwd en hoe onderhoudt je het netwerk? Op welke manier wordt aan innovatie gedaan en over welke innovaties hebben we het dan? En uiteraard, wat betekent dit voor de interne infrastructuur en de organisatie?

Kansen en uitdagingen
Wat opvalt is dat MBO Velp de invulling van de school als netwerkorganisatie offline erg goed heeft ingevuld. De cultuurkaart wordt op verschillende manieren uitgedragen. Middels werkveldcommissies, Helicon Cafe’s en het Helicon Groeicollectief onderhoudt het haar contacten met alle betrokkenen. Uitdagingen en kansen liggen vooral op vlak van cultuur borgen en goede aansluiting vinden met de buitenwereld. Het is geen standaardorganisatie dus zul je moeten kijken naar bijvoorbeeld arbeidscontracten van medewerkers (en bijbehorende medewerkersbeoordeling) en de doorstroom van studenten naar het HBO (uitgaande van gegeven dat studenten van De Netwerkschool gedurende het hele jaar kunnen afstuderen). Ook op het gebied van gebruik digitale media liggen er nog mooie uitdagingen de komende jaren.

We blijven de ontwikkelingen van De Netwerkschool zeker volgen. Veelbelovend initiatief waar ik absoluut in geloof. En Iris je had gelijk, het Nederlands onderwijs ligt niet te slapen. Er gebeurt al veel!

4 reacties

Beantwoord

Beantwoord

Beantwoord

Beantwoord

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Laatste blogs

Bekijk alle blogs (966)
Contact