Blog:

Zit het Nederlandse onderwijs te slapen?

door Marco Derksen op 9 december 2012

Gratis online Harvard (NRC)

In navolging van de succesvolle DWDD University-colleges van Robbert Dijkgraaf over de oerknal en het allerkleinste, start Matthijs van Nieuwkerk in januari met het nieuwe programma De Wereld Leert Door waarin hij dagelijks twaalf minuten lang een wetenschapper over zijn of haar onderzoek interviewt. Ondertussen heeft gadgetwatcher Alexander Klöpping aangekondigd om samen met Marten Blankesteijn de Universiteit van Nederland te lanceren. Vanaf september 2013 willen ze samen met mediapartner NRC.nl elke week vanuit de Amsterdamse poptempel Paradiso een college van een tophoogleraar uitzenden. Ongetwijfeld zullen alle colleges online te bekijken zijn. En ondertussen worden we dagelijks getrakteerd op de meest inspirerende presentaties via TED.com, Fora.tv, Google Talks of een van de vele andere online videoplatformen. Het is een kwestie van tijd voor er een goede gids komt die mij dagelijks op de hoogte houdt van de voor mij relevante colleges die online staan.

Dit weekend een sterk opiniestuk in het NRC van José van Dijck, hoogleraar mediastudies aan de Universiteit van Amsterdam. Van Dijck schetst de opkomst van het (gratis) online hoger onderwijs in de VS. Daarbij verwijst ze naar de enorme groei van massive open online courses (MOOC’s) zoals Udacity, Coursera, EdX en Khan Academy. Gratis onderwijs waarbij de principes van online communicatie, gamification en sociale netwerken de basis vormen voor het succes. Opvallend is dat veel van deze nieuwe initiatieven deels worden gefinancieerd door bedrijven als Microsof en Google. EdX is met cursussen van MIT, Harvard, Berkely en de University van Texas een uitzondering. Het businessmodel lijkt vooral te liggen in de exploitatie van gebruikersdata (waar kennen we dat van?). Wat zijn de mechanismen achter effectief leren? Wat is de vraag vanuit de markt? En wie zijn de meest briljante studenten?

En ondertussen worstelt het onderwijs in Nederland met schaalvergroting, machtstoename van bestuurders en afnemende kwaliteit van docenten waarbij het klassieke onderwijsmodel van klassikaal informatie-overdracht nog steeds centraal staat. Zit het Nederlandse Onderwijs nu te slapen of zijn er al Nederlandse onderwijsorganisaties die deze wereldwijde ontwikkelingen hebben omarmd?

73 reacties

Beantwoord

Interessant. Maar wat te doen? Moet het onderwijs zich voortaan alleen maar richten op de kinderen voor wie dit soort prachtige educatievormen niet zijn weggelegd (te weinig zelfdiscipline, te ingewikkeld, te weinig stimulansen thuis), of moet het huidige onderwijs ingericht gaan worden als één groot edX?

Beantwoord

@Bart: Denk dat het onderwijs een aantal stappen kan en moet zetten. Ten eerste bieden deze nieuwe ontwikkelingen de mogelijkheid om een deel van het onderwijs vanuit huis (of welke andere plek dan ook te doen). Informatie-overdracht hoeft niet meer klassikaal. De fysieke contactmomenten kun je dan vooral gebruiken om de informatie te verwerken en in de juiste context te plaatsen. Hoorcolleges zijn eigenlijk niet meer van deze tijd. Dat kan slimmer en beter. Een tweede is dat je studenten veel meer de keuze moet geven om zelf programma samen te stellen die niet sec gekoppeld zijn aan de onderwijsinstellingen waar je bent ingeschreven. Sterker nog, waarom zou je uberhaupt nog inschrijven bij een instelling? Je stelt zelf flexibel je eigen programma samen en zorgt dat je aan het eind van de rit voldoende kennis en vaardigheden hebt om de markt op te gaan. Hier liggen ook nieuwe mogelijkheden voor organisaties die zich richten op toetsing (zoals Cito). Een derde is dat het bedrijfsleven veel meer betrokken zou moeten zijn bij het onderwijs. Dit kan op verschillende manieren zoals een deel van de online colleges in te vullen, als gastdocent om studenten de vaardigheden bij te brengen maar ook om studenten al heel snel te kunnen laten inspelen op de vraag uit de markt. Zie ook ontwikkelingen als Blended Learning en Flipping the Classroom.

Beantwoord

Allemaal waar. Voor de gemotiveerde leerlingen. Ik denk dat er een “klassieke” onnderwijsopvatting nodig blijft voor de kinderen die wat minder gedreven zijn. Ook zij hebben recht op kennisontwikkeling en zullen dat nooit bereiken als ze niet wat meer dwang ondervinden.
Vermoed ik.

Beantwoord

@Bart: maar waarom zijn kinderen niet gemotiveerd? Ik ben van mening dat ieder kind een motivatie heeft voor iets dat hem of haar echt interesseert. Je zou in een vroeg stadium dit moeten (h)erkennen zodat hij of zij daarmee aan de slag kan. Nu blijven we hangen bij rekenen en taal, besteden daar meer dan de helft van onze tijd aan en als je daar niet goed in bent dan heb je pech gehad. En dat terwijl iemand misschien wel heel creatief is of een passie heeft voor techniek.

Beantwoord

Ik weet niet wat het leereffect van de minicolleges van DWDD is. Wat ik wel weet is dat DWDD infotainment is en dus kiest voor een ‘verleuking’ van de onderwerpen. Wat ik ook weet is dat onderwijs veel geduld vergt, en dat kinderen rolmodellen nodig hebben. Ook een klas biedt zoveel meer dan welke open sourcetool dan ook.
Moet het onderwijs wakker worden? Zeker weten, maar stel al dat prachtige materiaal beschikbaar aan leraren. Moeten Google en Microsoft echt onze kinderen gaan onderwijzen? Dat lijkt me doodeng.

Beantwoord

@Conrad ik denk dat het onderwijs juist gebruik moet maken van al deze (gratis) online cursussen. Laat de studenten de informatie vooral binnenhalen via die kanalen die het beste werken voor de student en gebruik de contactmomenten vooral voor het verwerken van de informatie, het plaatsen van de informatie in de context en het leren van praktische vaardigheden. Hebben we ook geen discussie meer over het gebruik van mobieltjes in de klas, het feit dat studenten de aandacht er niet bij kunnen houden en de uitdaging van docenten om continue op de hoogte te blijven van de ontwikkelingen in de markt. De docent is namelijk steeds meer coach!

Beantwoord

Even los van de inhoud en de didactiek; oOok de organisatie van het onderwijs kan wel wat beter.
Door een overvloed aan tussenuren zitten kinderen niet in de schoolbanken maar hangen ze rond in de stad. Een meeschrijver op Roermond.dichtbij (docent natuurkunde) meldt dat bij een controle in de stad 185 leerlingen werden onderschept. 10 van hen bleken te spijbelen, de rest was *geoorloofd* aan het dolen. http://www.dichtbij.nl/roermond/regio/artikel/2563779/scholen-veroorzaken-zwerfgedrag-van-leerlingen.aspx

Beantwoord

Ik vind je stuk erg herkenbaar en goed. Baal alleen een beetje van de titel. Waarom gaan veel mensen van buiten het onderwijs er toch altijd vanuit dat het onderwijs zit te slapen? In mijn persoonlijke ervaring is het (beroeps)onderwijs de afgelopen 8 jaar nog geen 2 jaar onveranderd gebleven. Alle 8 jaar dat ik voor de klas stond, werkten onze studenten met laptops, zonder vaste leermethodes, op basis van flexibele en realistische projecten en externe opdrachtgevers, zoveel mogelijk in samenspraak met het bedrijfsleven. Vind het jammer dat dat niet altijd (h)erkend wordt. Wanneer (mbo)onderwijs in beeld komt, spreekt men vaak vanuit een negatieve, wat denigrerende toon. Bekijk bijvoorbeeld eens ter inspiratie onderwijsexperiment Netwerkschool. http://www.netwerkschool.nl/over-de-netwerkschool/ OF http://www.eenvandaag.nl/binnenland/42025/revival_van_het_ambacht OF http://www.hallo040.nl/wonen/shadowplay-en-lobo-de-sintlucas-deelnemers-van-glow/ OF http://www.studio1op1.nl/augmented%20reality.htm Ons (mbo)onderwijs slaapt niet, maar bruist!

Beantwoord

Ik maak er graag gebruik van, in een van de meest ict-vijandige sectoren. Maar onderwijs is niet altijd leuk. Als we leerlingen alleen maar gemotiveerd houden door de zaken te verleuken krijg je verschraling.
Ik maak zoveel mogelijk gebruik van alles wat er op internet te halen is (gratis!) om mijn leerlingen te leren waar ze d’s en t’s moeten neerzetten. Ik verzet me tegen peperdure ELO’s die niets toevoegen aan de kwaliteit van het onderwijs. Dat is een lange, maar inspirerende zoektocht. Niet alles landt even goed bij mijn leerlingen. Maar volgens mij begint goed onderwijs daar. En niet bij hippe hoorcolleges die op een hoogopgeleid publiek mikken. En snel scoren.

Beantwoord

Beantwoord

@Marco ik vraag me nog wel af hoe je er bij komt dat in Nederland het klassieke onderwijsmodel nog steeds overeind wordt gehouden. Wie zit er nou te slapen:-)?

Beantwoord

@Conrad ik ben als ouder, als docent en als adviseur betrokken bij diverse onderwijsinstellingen die allemaal nog redelijk klassiek zijn. Mijn titel is overigens ook heel bewust vragend, ben namelijk op zoek naar die voorbeelden die het tegendeel bewijzen.

Beantwoord

@Iris: de titel is bewust prikkelend gekozen om de interesse te wekken en de discussie uit te lokken en dat lijkt te lukken. Zoals ik ook al aangaf in mijn reactie op @Conrad ben ik ook op zoek naar die voorbeelden die het tegendeel bewijzen. Dus ik hoor graag over de voorbeelden hoe het ook anders kan!

Beantwoord

Op twitter inmiddels een discussie over dit onderwerp waarbij tal van Nederlandse voorbeelden worden genoemd. Dit zijn echter vooral voorbeelden van online video maar waar het hier om gaat is juist de volgende stap waarbij er ook interactie is tussen spreker en kijkers (communicatie via bijv google hangout, video skype of face time) en waarbij de kijkers zich ook kunnen toetsen (al dan niet via gamification).

Beantwoord

Marco, over welk soort onderwijs heb jij het? Basisonderwijs? Middelbaar? Hoger? Universitair? De laatste drie denk ik wel. Hoe zou dat bij basisonderwijs zijn? Ik zie daar wel mogelijkheden met blended learning. Tess (6) krijgt soms wat extra opdrachten mee die ze thuis mag/kan doen. Dat is op papier, zoals ik het vroeger ook had. Maar dat zou goed in een Kahn-achtige omgeving kunnen. Realiteit is echter budgetten. Veel basisscholen hebben sterk verouderde apparatuur en niet de mogelijkheden om voor te lopen of mee te komen.
Maar positief gezien: Ik ga morgen beginnen op de basisschool van Tess als assistent-blogger 🙂 Samen met de bovenbouw gaan we blogs maken en vullen.

Ik ben het erg met Bart eens dat voor de gemotiveerde student het allemaal wel goed komt. Het gaat juist om die studenten die zo nu en dan een zetje in de goede richting nodig hebben. Die juist baat hebben bij het gestructureerd colleges volgen en om feedback vragen. Dat heeft niets met motivatie te maken, maar met het leren leren.

Ik heb het antwoord niet, we zijn er allemaal naar op zoek. Tot op heden heb ik nog geen overtuigend en onomstotelijk bewijs dat Kahn, MIT, Udemy en alle andere initiatieven betere mensen afleveren. Natuurlijk zijn er de exemplarische voorbeelden met tienduizenden aanmeldingen voor een cursus Kunstmatige Intelligentie. Maar wat levert het op? En hoe zijn die studenten verbonden met het instituut waar ze hebben gestudeerd? Misschien is het ouderwets, maar ik ben blij dat ik nog vrienden en kennissen heb uit mijn studietijd. Velen zitten in hetzelfde vak, maar allemaal met een eigen specialiteit. Had ik die ooit gevonden en gesproken via online cursussen? Ik weet het niet…Misschien wel, maar de aard van het contact zou toch anders zijn.

Nu begin ik als een oude man te klinken…tijd om weer vooruit te kijken. Marco, go get’em!

Beantwoord

Beantwoord

@Marco maar ook de rest! Er wordt door jullie nu alleen maar gepraat over middelen, videotjes online bekijken waar mensen interessante dingen vertellen… jeej! VET!! JA! MEER!! OOK IN NEDERLAND!! TUURLIJK!!

Dat heeft in mijn ogen alleen niet heel veel met onderwijs te maken. Ik vind het interessanter om het te hebben over wat je als student/docent/ondernemer (eigenlijk als mens) doet met die informatie, en waar doe je dat? De kruispunten waar online en offline samenkomen.

Ik ben zelf student aan de HBO opleiding CMD (Communication & Multimedia Design) aan de NHL in Leeuwarden. Ik studeer hier in een omgeving waar ik vanuit mijn eigen persoonlijk leiderschap onderneem om te leren, een deel hiervan is dus ook het vinden van mijn eigen leerstof, leerdoelen en vakexperts. Dit allemaal mogelijk door het prachtige internet.

In deze leeromgeving staat docent en student ook gelijk. In andere woorden, de student is ook docent en de docent is ook student.

Ik kan hier een heel diepgaand verhaal van maken maar ik denk dat niemand zin heeft om dat te lezen. Die vertel ik liever tijdens een kop koffie (ja, in real life). Dus @Marco (of iemand anders) als je een keer zin hebt om te brainstormen over nieuwe kennis omgevingen. Ik ben te bereiken via @woutlaban.

Beantwoord

@Frank: dank voor je reactie, zal eens wat langer nadenken over de gevolgen voor de minder gemotiveerde leerling. Ik heb het hier overigens vooral over het voortgezet onderwijs en het beroepsonderwijs.

@Wout: even goed lezen Ook de reacties), het gaat mij juist niet om de middelen maar om een structureel andere visie op het onderwijs. Kop koffie is altijd goed. Een keer in de buurt van Arnhem?

Beantwoord

@Marco top, leuk! Arnhem ligt af en toe nog wel eens op mijn route, kan ik je ergens mailen? De week voor of de week na kerst heb ik nog wel een open agenda!

Beantwoord

Beantwoord

Beantwoord

Beantwoord

Beantwoord

Profielfoto
José van Dijck op schreef:

Veel dank voor al jullie reacties op mijn artikel in NRC; dank aan Marco voor het openen van de discussie. Even voor de duidelijkheid: mijn stuk richtte zich alleen op de zgn MOOCs (Udacity, Coursera, EdX) die uit zijn op het vervangen van academische curricula door datagestuurd leren volgens de principes van sociale media, vooral het gratis aanbieden maar betalen via data en advertenties. Er zijn heel veel vormen van online leren waarmee (ook in NL) geëxperimenteerd is, die niet uitgaan van dit sociale-media verdienmodel.

Mijn pleidooi is nadrukkelijk voor het integreren van eventueel zinvolle online-leren modellen in de curricula van publieke universiteiten, juist ook om de zwakkere en minder gemotiveerde student bij de les te houden (Bart). Wat succesvol of niet is, kan alleen beoordeeld worden door uitstekende docenten die iedere dag die effecten kunnen beoordelen.

Net als Conrad ben ik sceptisch over de “verleuking” van het onderwijs, waarbij leuk vaak een synoniem is voor “gemakkelijk” en “in hapklare brokken geserveerd via de (sociale) media” (zie daarover mijn eerdere opiniestuk in NRC Handelsblad van 15 september jl.). Onderwijs volgen, zeker aan de universiteit, vergt vooral doorzettingsvermogen, oefenen, concentreren, abstract leren denken. Wel geloof ik dat we de belevingswereld van jongeren via sociale media niet kunnen negeren, maar prima kunnen inzetten in een educatieve omgeving.

Beantwoord

@Rob: dank voor de link, heb zeker de ontwikkelingen van de Steve Jobsschool gevolgd!

@Jose: dank voor je reactie en nuancering!

Beantwoord

Beantwoord

De TU Delft is hier de afgelopen jaren al druk mee bezig geweest. We hebben inmiddels al 100 open courses op http://ocw.tudelft.nl. Dit is zonder interactie van de docent, maar bijvoorbeeld wel met een discussieforum via OpenStudy (www.openstudy.com). Je kan hier zelf nu ook een certificaat voor halen (http://www.e-learn.nl/2012/10/24/tu-delft-offers-certificate-of-participation).
In de keynote op de Onderwijsdagen was dit ook de voornaamste boodschap van Anka Mulder, directeur Onderwijs/universiteitssecretaris TU Delft en President van het OpenCourseWare Consortium: http://www.youtube.com/watch?v=jLf4LhzgfE8&feature=share&list=PLweI1L5Gi6O8zz2Dr7mugsOst_7qoAFv_

De TU Delft is nu ook druk bezig met de volgende stap en dat is volledig online onderwijs aanbieden voor 3 masterprogramma’s (Lucht- en Ruimtevaart, Watermanagement en Engineering & Policy Analysis): http://www.delta.tudelft.nl/artikel/proef-met-virtuele-masters/25005

Beantwoord

Beantwoord

@William dank voor de toelichting, had idd al begrepen dat TU Delft hier in Nederland het verst is op dit gebied. Ga me er in verdiepen!

Beantwoord

Beantwoord

Beste Marco,

Het is, denk ik, niet zo zeer dat het Nederlandse Onderwijs zit te slapen maar meer dat deze hele ontwikkeling zich onder de radar van vele organisaties afspeelt, geheel volgens de disruptive innovation theorie van Prof. Clayton Christensen . Het is ook niet toevallig dat de grote ontwikkeling van MOOC’s op dit moment juist opgestart wordt vanuit meer private Universiteiten die hun huidige verdienmodellen in de knoop zien komen. Onze instellingen kennen die gesel van de markt immers niet. Ten aanzien van de inzet van Nederlandse partijen in het Hoger Onderwijs is er overigens een paar maanden geleden een inventarisatie gemaakt van welke instellingen met het onderwerp bezig waren. Daaruit bleek dat alleen Delft dat op een serieuze wijze doet (onderzoeks rapport: http://alturl.com/2nbqz).

Toevallig ben ik bezig met een studie naar dit onderwerp (http://alturl.com/43466). En het aardige is dat je ook bij deze technologie weer ziet dat er een kamp is dat (al dan niet terecht) de nadruk legt op de lage kwaliteit van de innovatie (vooral die met de huidige vorm van ingeblikte simpele kennis overdracht, de xMOOC, in tegenstelling tot de andere vorm, die van de uit 2008 daterende cMOOC, waarin getracht word meer gecompliceerde kennis inzichten te verwezenlijken) en een ander kamp dat, net zoals dat bij sociale media gebeurt, om het hardst loopt te schreeuwen dat de verlossing van de wereld nabij is. De waarheid zal wel ergens in het midden uitkomen.

Als je meer over MOOC’s wilt lezen; twee mooie artikelen over MOOC’s met een verschillend perspectief, een van Sir John Daniel (een Canadese expert op het gebied van distance learning) http://alturl.com/i7uru en een ander van Clay Shirky http://alturl.com/nwpaq. Mocht je het onderwerp dagelijks willen bijhouden dan kan dat oa via een Scoopit die ik er nu van bijhoud http://www.scoop.it/t/disruptive-innovation-and-moocs .

Ik ben het overigens met Mevrouw van Dijck eens dat de concurrentie binnen het hoger onderwijs nu echt is begonnen. In Australie bijvoorbeeld maken ze zich nu zeer bezorgd om de aantrekkingskracht van Amerikaanse MOOC’s op Aziatische studenten aangezien die nu nog in grote aantallen in Australie komen om te studeren (600.000 per jaar geloof ik). Dat zou wel eens heel snel kunnen veranderen als de MOOC’s ook overgaan tot volledige certificiering. Ook in Engeland beginnen ze zich te realiseren dat er iets heel groots aan het gebeuren is. Vorige week was er bijvoorbeeld een door Goldman Sachs georganiseerde, invites only, conferentie over MOOC’s voor UK Universiteiten en andere Engelse belanghebbenden (http://alturl.com/m2xce) . Het doel daarvan laat zich raden.

Ik hoop van harte dat wij in Nederland nu heel snel de draad gaan oppakken mbt dit onderwerp. Mede omdat ik het vermoeden heb dat wij er baat bij kunnen hebben. Aan de ene kant omdat we digitaal de simpele kennis kunnen overbrengen en dan face to face meer de diepte in kunnen waardoor het hogere leren beter aan bod komt. Maar aan de andere kant ook omdat dit het hogere onderwijs goedkoper zou kunnen maken en op alle uren toegankelijk, waardoor ook mensen die nooit hebben kunnen doorstuderen, mensen die hun kennis willen bijhouden of mensen die iets anders willen gaan studeren beter bedient kunnen worden. En daar hebben wij als land iets aan. Of niet dan?

Beantwoord

@Ronald: dank voor je uitgebreide reactie en nuttige links! Ik denk dat nog maar weinig hoge scholen zich realiseren dat al hun buitenlandse studenten (sommige HBO-opleidingen tellen inmiddels meer dan 25 procent buitenlandse studenten!) in de toekomst wel eens zouden kiezen voor MOOC’s (al dan niet gecombineerd met praktijkstages).

Beantwoord

Ik heb net zelf een cursus bij Coursera gevolgd (Social Network Analysis bij de University of Michigan) en als ik op deze manier mijn hele studie had kunnen doen dan had ik als Nederlandse student ook veel liever de MOOC gedaan. “We ain’t seen nothing yet” denk ik.

Beantwoord

Grappig, ik heb me vanmiddag toevallig in exact diezelfde cursus verdiept. Was erg onder de indruk van de gebruikersvriendelijkheid en kwaliteit van de leeromgeving!

Beantwoord

Beantwoord

Beantwoord

Beantwoord

Wat een super discussie! Ik had gisterochtend een lange reactie geschreven maar is misgegaan bij plaatsen.

Ik heb ook het artikel van Jose in NRC dit weekend gelezen. Erg valide punten en mooi dat het zoveel aanzwengelt.

Grappig dat bij iedere nieuwe technologie mensen altijd bang zijn (of verwachten) dat het een vervanging zal worden voor het oude. Slechts bij de CD is dat gelukt, maar ondanks de vele ontwikkelingen zijn er nog steeds bioscopen, TV’s, radio’s, boeken, tijdschriften en bordspelen. Dus (zeker op de korte termijn) zullen universiteiten niet worden vervangen door MOOC’s. Het feit dat je op een universiteit met gelijkgestemden en mensen met hetzelfde denkniveau kunt schakelen, is onvervangbaar. Een universiteit gaat gelukkig ook zoveel verder dan alleen het curriculum – juist de activiteiten daarnaast maken het vaak zo’n waardevolle tijd (met alle activiteiten, studentenverenigingen, sporten, werk etc ernaast).

Wat MOOC’s wel zullen veroorzaken is een versnelling van de zeer noodzakelijke fundamentele transformatie van de onderwijssystemen, te beginnen bij universiteiten.

Ze zullen helpen bij het steeds vaker stellen van de Belangrijke Vragen:
– Waarom doe ik nog een universitaire studie als ik me diep in de schulden moet werken voor een diploma met minder waarde (want steeds groter aanbod, minder vraag)?
– Waarom willen we zoveel universitair geschoolden als juist vakmensen steeds meer nodig zijn?
– Waarom hechten we uberhaupt zoveel waarde aan universitaire scholing als maatschappij – is het de hang naar status of wat?

Nog een interessante discussie: de ‘verleuking’ van onderwijs. Op de een of andere manier denken mensen dat school/ leren nou eenmaal niet leuk is of hoort te zijn. Maar denk eens na over hoe je leert vóór je naar school gaat (voor je 4e): elk kind leert vanzelf lopen, praten, eten, aankleden. Ieder op zijn eigen tempo en manier. Mijn dochter liep pas met 17 maanden en heeft nooit gekropen, mijn zoon kroop met 7 maanden en liep met 12. Dochterlief (17md) kan nu al beter een pen vasthouden dan zoonlief (3,5 jaar). We weten allemaal dat dat ‘later’ helemaal niets uitmaakt.

Buiten school leer je ook vanalles, op je sportvereniging, met je vriendjes, door op pad te gaan met de ouders, door TV, spelletjes op de iPad etc. Allemaal bijzonder leuk. Waarom? Waarschijnlijk omdat het leren buiten school gedreven is door intrinsieke motivatie, en op een manier die past bij het kind, de persoon: door zelf te proberen, door te kijken, door te overleggen, door iets op te zoeken, spelenderwijs, etc.

Maar op school moet ineens elk kind op precies hetzelfde moment, op precies dezelfde wijze (namelijk: instructie), precies hetzelfde leren. Zonder aanziens des persoons, puur op basis van leeftijdsindeling (klas/ groep) en wordt getest op basis van “de normen”.

Voor eenieder die net niet precies op dat moment klaar is om datgene te leren, en het liefst op die manier (braaf luisteren en huiswerk maken) leert, is school niet fijn. Voor sommigen (steeds meer) is school op deze manier een regelrechte ramp.

Velen denken dat onderwijs dat is toegespitst op de persoon ‘nou eenmaal niet mogelijk is’ – want geen geld. Dat klopt als je vanuit het bestaande systeem incrementeel zou willen veranderen.

Maar het hele onderwijssysteem moet fundamenteel veranderen. Waarom nog klasjaren? Waarom een vastgesteld curriculum? Waarom dít curriculum? Wat zouden kinderen/ studenten eigenlijk willen leren? Waarom bepalen anderen wat een kind moet leren en kan het van 4-18 jaar ineens niet meer zelf bepalen? Waarom gestandaardiseerde (CITO) testen? Wat willen we dan testen? Waarom vergelijken met ‘de norm’? Wie bepaalt die norm en op basis waarvan? Waarom instructie als standaard leermethode, terwijl de meeste mensen op een heel andere manier leren? Waarom zou iedereen in de pas moeten lopen van de onderwijsinspectie?
Allemaal zeer belangrijke vragen, waar iedereen over na zou moeten denken – met elkaar en aan elke familietafel dit jaar met kerstmis 🙂

Er bestaan al diverse alternatieve onderwijsmethoden en scholen die meer op niet-school lijken, maar toch gelukkige en succesvolle kinderen afleveren. Alleen lopen deze (uit principe) niet precies in de pas met de eisen van de onderwijsinspectie (wel met de wet overigens!), en dus worden ouders voor het gerecht gesleept omdat ze de leerplicht ontlopen (want school krijgt niet alle “vinkjes” van de inspectie). Vinkjes, CITO scores, normen: “als deze maar goed zijn, komt het vanzelf goed” – maar ze geven natuurlijk schijnzekerheid. Als school niet meer past bij, en voorbereidt voor, de realiteit, waar zijn we dan mee bezig?

De beweging is al lang gaande, de versnelling is ook ingezet. Nu moet deze nog aan de oppervlakte, uit de ‘onderstroom’ van ondervernieuwers, bij het grote publiek raken.

Wij hebben daar allemaal een rol in.

Ik heb het in ieder geval als mijn missie gemaakt om hier een rol in te spelen. Naast het afbouwen van mijn werkzaamheden voor Layar ben ik alvast begonnen met:
– mijn TEDxAmsterdamED talk: http://www.youtube.com/watch?v=AEDM3zzYN_I
– mijn Manifesto for Change in Education: http://www.claireboonstra.com/manifesto-for-education/manifesto/
– een beweging die ik “Operation Education” heb genoemd
– 2w geleden een Facebook pagina gelanceerd met ‘Food for Thought’ artikelen, wordt gevuld door 6 gelijkgestemden: http://www.facebook.com/operationeducationglobal
– en werk nu aan het zetten van de volgende stap: zichtbaar maken.

We moeten enorm veel bewustzijn creëren, onder iedereen (niet alleen onderwijsvernieuwers) voor de noodzaak van verandering in onderwijs – alleen dan verandert er ook iets in de politiek en de samenleving. Ik begin met het zichtbaar maken van Stories, Solutions, Actions & Food for Thought.

Houd mijn blog (http://claireboonstra.com) maar in de gaten – ik hoop dat jullie allemaal mee willen helpen!

Beantwoord

Een heel interessant platform dat hier nog niet is genoemd dat juist de combinatie maakt tussen online leren gecombineerd met offline classes en ontmoetingen: http://skillshare.com

Ik heb dit jaar 2,5 maand in New York gezeten. Daar heb ik zo’n 20 offline classes (luisteren gemixt met experimenteren en doen) gevolgd over hele uiteenlopende onderwerpen van uiteenlopende ’teachers’. Het motto van Skillshare: ‘Learn real-world skills from anyone, anywhere.’ Dan gaat het van koken tot marketing, van budgetteren tot coden en van breien tot hoe je je team binnen je startup leidt.

Volgens mij is dat key: dat we helemaal geen specifieke docenten nodig hebben, maar dat iedereen van iedereen kan leren, op elk niveau, in elke vorm. Even better: je leert zelf het beste door te teachen (Engelse woord blijft het mooiste hiervoor).

Beantwoord

Beantwoord

[…] Afgelopen zaterdag stond er in de Opinie & Debat bijlage van de NRC een artikel van prof. José van Dijck (UvA) getiteld “Dat gratis online Harvard komt ook hier concurreren“. Door diverse personen is er al over geblogd, zoals Ria Jacobi (HvA) en Marco Derksen. […]

Beantwoord

Beantwoord

Beste Marco,

Als je wat wilt doen aan onderwijs dan zou ik meer aandacht besteden aan degene die het ‘zonder’ het papiertje hebben gered. Ik heb mijn eigen leermeesters uit/opgezocht kennis vergaard en alles min of meer gratis kunnen leren. voordat al deze programma’s werden aangeboden. Ik heb nooit een hoge studieschuld gehad. Inmiddels heb ik mijn eigen lesmateriaal waarmee ik voor de klas heb gestaan van PO-HBO. Dat is dan wel weer een sterke dutchy mentaliteit toch 😉

Voor iedereen die een beetje over de grens kijkt heeft deze ontwikkeling allang zien aankomen. Het is allemaal heel begrijpelijk dat deze uit de Angelsaksische landen komen. Onze markt is over het algemeen klein, log en heeft liggen ‘slapen’. alleen TU Delft staat in de top 50 met e-courses (http://t.co/LivXk5CD) Die aloude ‘VOC’ mentaliteit is vergane glorie.
Ik praat niet over de toegewijde leerkrachten, voor hen die ervoor kiezen om kennis te delen en zelf ook open te staan voor verandering, alle respect.

Ik heb het artikel en de blogs hierboven niet gelezen temeer ik in al dit soort gesprekken de aanwezigheid van de dropouts, autodidacten, late- en zij instromers, zij die het op de niet geijkte manier weten te redden, mis. Vooral dus degene zonder het papiertje (Daar zijn wij in NL erg retarded in) weten te redden.
Je kunt ze ook wel ervaringsdeskundigen noemen..
Daar pleit ik voor..
Beste groet met wat je doet.
MartijnTimmermans.nl

Beantwoord

Dank voor alle reacties, zitten opnieuw een paar prachtige voorbeelden bij die ik nog niet kende!

Zeker de moeite waard is de blog op OpenER (Open Universiteit) waarin Fred Mulder, Ben Janssen en Robert Schuwer een reactie op het artikel van Jose van Dijck hebben geschreven en deze naar de NRC hebben gestuurd. Van de NRC ontvingen ze het bericht dat ze die helaas niet konden plaatsen.

@Martijn: zeker een interessant aspect van het onderwijs en ik ben zeker geinteresseerd in je verhaal. Is jouw presentatie op TEDxBinnenhof ook online nog te bekijken?

Beantwoord

@Marco, dank voor je reactie en interesse, ik zoek naar de verbinding en doe dat interactief, storysharing dwars door, voor, over, tussen en in patronen, generaties, culturen. TED stond allang op mijn verlanglijstje en kon bij TEDxBinnenhof een statement maken door een wereldwijd en ‘hooggeschoold’ publiek antwoorden te laten geven op 1 vraag en deze samen te smelten in woorden.
Voor wat betreft het onderwijs heb ik grote twijfels of er transparant en objectief antwoordt gegeven kan worden op de hausse aan ouders die waarschijnlijk straks meekomen en terecht zullen vragen “leg mij eens uit waarom ik zoveel geld moet lenen zodat mijn kind hier kan studeren?” Als voormalig bestuurder en directie van particulier onderwijs (kunst- en ambacht) heb ik dat zelf meegemaakt en zie ik dat ook hier gebeuren…Toch weer even over de ocean kijken en dan is daar ook de Thiel Fellowship. Peter Thiel (FB en andere aandelen) investeert in de brights zodat ze niet een peperdure studie hoeven te doen. http://www.thielfellowship.org/ Dit is dan wel meer voor de business brights… en zowaar ook Dale Stephens, http://www.thielfellowship.org/profile/dalestephens/ die een onderwijs missie heeft.

Dale is ook weer zo’n voorbeeld van waar ik in geloof: “Dat we meer kunnen dan dat we niet kunnen en dat je niet voor alles een diploma nodig hebt”. Of dat mijn Arnhemse achtergrond is weet ik niet ;-). Als je een idee hebt over hoe, wat en waar ik mijn verhaal verder kan vertellen met echte anecdotes….dan hoor ik dat graag.
Its about you you you and me

http://www.martijntimmermans.nl/1/post/2012/07/performing-live-tedx-binnenhofhow-things-can-go-once-it-flows.html

Beantwoord

Overigens wordt regelmatig Wikiwijs genoemd als voorbeeld van een platform waar leraren samenwerken om digitaal lesmateriaal te maken en deze te delen in een wikipedia-achtige omgeving. Destijds geinitieerd door Plasterk en uitgerold door Kennisnet en de Open Universiteit als ik me niet vergis. Maar wat is nu de stand van zaken? Wat heeft het gekost en vooral, wat heeft het opgeleverd? Of moeten we Wikiwijs ook vooral zien als een experiment om te komen tot nieuwe vormen van ontwikkeling lesmateriaal?

Meest recente dat ik heb kunnen vinden is het evaluatierapport van Wikiwijs zelf:

Klik om toegang te krijgen tot onderzoeksrapportage-wikwijs-20123.pdf

Beantwoord

Beantwoord

@Jelmer: ik was er al bang voor, dit is ook het beeld dat ik krijg via andere artikelen die ik lees over Wikiwijs. Des te opmerkelijker is de eervolle vermelding die Wikiwijs recentelijk heeft ontvangen: “Wikiwijs ontving donderdag 22 november een eervolle vermelding tijdens de uitreiking van de ISOC Awards, prijzen voor de meest vernieuwende en belangwekkende initiatieven op internet in de afgelopen vijf jaar.”

Benieuwd of @robert daar een reactie op kan geven!

Beantwoord

Profielfoto
wrubens op schreef:

Van uit pedagogisch-didactisch oogpunt zijn massive open online courses waarschijnlijk geen indicatie van onderwijsinnovatie. Maar als je deze trend vanuit een ander perspectief bekijkt, kom je mogelijk tot andere conclusies. Het Nederlandse hoger onderwijs doet er daarom goed aan mee te bewegen op dit terrein. En volgens mij gaat dat ook gebeuren.
Bij onder andere de Open Universiteit werkt men al langer met open educational resources, en met het leertraject (http://www.openu.nl/leertrajecten) proberen we ook een nieuw product aan te bieden ten behoeve van een doelgroep die niet via de traditionele cursus of opleiding wil leren. Het platform OpenU is op zich ook geschikt om MOOC’s mee te organiseren. Een online masterclass over tablets in het onderwijs met meer dan 400 deelnemers (dit najaar uitgevoerd) is ook al behoorlijk ‘massaal’, al is een masterclass geen cursus: http://portal.ou.nl/web/leren/ltmasterclass.

Over ‘echte’ MOOC’s wordt nagedacht. Best belangrijk bij een echte ‘change agent’. Het gaat er niet om de eerste te zijn, maar om een dergelijke vernieuwing tot een daadwerkelijke leerervaring voor organisaties te maken. Daarbij zal wel, mag ik hopen, een ander didactisch concept worden toegepast. Zodat een MOOC ook een pedagogisch-didactische verandering is.

Beantwoord

Beantwoord

Beantwoord

Een basisschool in Sellingen slaapt niet, en plant een pilot waarbij kinderen in groepjes van drie in de virtuele wereld Wonderland met het spel /programma DragonBox gaan werken. Om de beurt
doen ze een “zet”, ze praten met elkaar, geven elkaar tips en leren zo elkaars strategien. Ze leren zo om samen te werlen, en zonder dat ze het weten leren ze de regels van algebra. Bij de meeste van bovengenoemde lesomgevingen ontbreekt het collaboratieve aspect volledig.

Een ander voorbeeld van hoe we morgen kunnen leren is ons project “muziek en wiskunde”, waarbij leerlingen in groepjes van drie in een virtuele wereld een reis maken van 1100 v Chr tot vandaag de dag. Op de reis is er veel te zien te doen te leren, na het oplossen van opgaven wordt een volgend “level” bereikt, bij voorbeeld een eeuw later.
Roland Sassen
http://www.wonderschool.org/Products.html

Beantwoord

Beantwoord

Beantwoord

Beantwoord

[…] In het Opinie & Debat-katern van de Volkskrant van vandaag een rake constatering van Prof. Dr. Jan Derksen, klinisch psycholoog aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. In ‘Hoezo college geven in 2013?’ vraagt Derksen zich af waarom hij jonge mensen die digitaal, individueel en narcistisch zijn groot geworden zou dwingen om in een kooi te zitten en naar hem te luisteren tijdens een college. Zijn constatering is dat de toekomstige universiteit meer moet aansluiten bij de nieuwe generatie digitale burgers. Zie ook: Zit het Nederlandse onderwijs te slapen? […]

Beantwoord

Beantwoord

Beantwoord

Beantwoord

Beantwoord

Beantwoord

Beantwoord

Beantwoord

Beantwoord

Nee die cursus volg ik niet. Deels vanwege tijdgebrek en deels omdat de cursus voor zover ik het uit de introductie kan beoordelen te weinig nieuwe dingen bevat voor me.

Beantwoord

Beantwoord

Profielfoto
Sjef Gerrits op schreef:

Voordelen van de Cito-toets en de Entreetoets zijn dat ze één meetmiddel vormen voor alle scholen en kinderen. Niet dat dit wil zeggen dat scholen zich enkel op droge cijfers mogen baseren. Maar die kunnen wel de doorslag geven.

Beantwoord

Nadat in de UK het platform FutureLearn is gelanceerd en ook in Nederland diverse initiatieven zijn gestart als antwoord op de Amerikaanse MOOC’s, zien we al weer een nieuwe ontwikkeling: SPOC’s (Small Private Online Courses) (via: BBC).

Beantwoord

Beantwoord

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Laatste blogs

Bekijk alle blogs (965)
Contact